Seminar 23 april 2014: Uw rechten en plichten bij een inval Ronald Drenth
Wat is strafrecht? Commuun strafrecht: algemeen strafrecht, zoals diefstal, valsheid in geschrifte, oplichting, verduistering, mishandeling, doodslag, etc. Bijzonder strafrecht: strafrecht neergelegd in bijzondere wetten, zoals de Wegenverkeerswet, de Wet Wapens en Munitie en de Opiumwet. Economisch strafrecht: een bijzondere vorm strafrecht dat zijn oorsprong vindt in de Wet op de Economische Delicten.
Controle en opsporing Het belang van het verschil tussen controle en opsporing Controlebevoegdheden vs. Opsporingsbevoegdheden Wat wordt van u als ondernemer verwacht? Welke dienst staat bij u op de stoep? Met welk doel staat deze dienst bij u op de stoep? Onderscheid gegevens van derden en gegevens van u zelf Zwijgrecht vs. Informatieverstrekkingsplicht De status van verdachte geeft het recht om te zwijgen!
Welke verschillende diensten zijn er? Inspectie of opsporing? Weet met wie u te maken heeft en in welke mate u verplicht bent om mee te werken! Bijzondere opsporingsdiensten: FIOD: Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst Inspectie SZW, directie Opsporing (voorheen SIOD: Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst) ILT-IOD: Inspectie Leefomgeving en Transport – Inlichtingen- en Opsporingsdienst NVWA-IOD: Nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit Inlichtingen- en Opsporingsdienst (voorheen: Algemene Inspectie Dienst)
Vrijwillig meewerken? Denk niet te makkelijk dat u niets te verbergen heeft. Immers, ook onopzettelijke overtredingen zijn strafbaar! Het gevolg van vrijwillig meewerken Toestemming geven = het prijsgeven van rechten Advies bij evidente opsporing: niet vrijwillig meewerken! Belang van getuigen bij gesprekken met opsporingsambtenaren
Een inval: wat nu? Ontvang de ambtenaren op ‘neutraal’ terrein, bij voorkeur een ruimte waar geen of zo weinig mogelijk documenten aanwezig zijn. Zorg voor instructies voor het personeel. Wie is aanspreekpunt? Maak kennis: vraag de ambtenaren zich te legitimeren. Noteer namen en eventuele dienstnummers voor een goede verslaglegging. Vraag aan de ambtenaar of u verplicht bent om mee te werken. U mag een duidelijk antwoord verlangen. Geeft u in alle gevallen aan dat géén sprake is van vrijwillige medewerking en dat u enkel meewerkt omdat u is medegedeeld dat u daartoe verplicht bent.
Een inval: wat nu? Zorg dat u een duidelijk antwoord krijgt op de volgende vragen: Wat is de verdenking? Zijn de rechtspersoon en/of eventuele daar werkende personen verdachte? Zo nee, wie is/zijn dan de verdachte(n) in het onderzoek? Wat is het doel van het bezoek? Is er sprake van toezicht of onderzoek? Zoek voor advies contact met uw advocaat
Een inval: wat nu? Verzoek de opsporingsambtenaren te wachten op de komst van uw advocaat. Hij kan de vordering juridisch toetsen. Als ze niet willen wachten, let in ieder geval goed op wat er gebeurt en maak bij voorkeur een schriftelijk verslag. Bij inbeslagname van zaken: verlang dat wordt aangegeven wat men meeneemt, maak kopieën of maak zelf een overzicht en volg het handelen van de ambtenaren. Vraag ambtenaren zich onopvallend te gedragen.
Het verhoor: verdachte of getuige? Belang onderscheid status van verdachte of status van getuige Getuigen bij opsporingsambtenaar of getuigen bij een rechter Verschoningsrecht Zwijgrecht Overleg eerst met een advocaat alvorens een verklaring af te leggen Advocaat aanwezig bij het verhoor? Het recht om na aanhouding en voorafgaand aan het verhoor als verdachte te spreken met een advocaat: Salduz Belang van het proces-verbaal en ondertekening daarvan
Het vervolg: sepot, OM-afdoening of een strafproces Na verhoor als verdachte neemt het Openbaar Ministerie een beslissing over strafvervolging. Bij sepot: mogelijkheden tot schadevergoeding OM-afdoening: de zaak wordt afgedaan zonder bemoeienis van een (onafhankelijke) rechter. Overleg altijd met een advocaat! Strafproces: dagvaarding voor een zitting bij de Rechtbank