Schetsboek Windturbines & Ruimtelijke Kwaliteit Landschappelijk onderzoek naar vides en concentratiegebieden Buro Schöne

Inhoud presentatie Inleiding Waarneming & beleving Inpassing en transitie Vides Concentratiegebieden Ontwerpen van windparken Conclusies

INLEIDING

Wind in Nederland

Mooi of lelijk?

Wind in Nederland Mooi of lelijk?

Landschapsonderzoek Landschappelijk onderzoek als bouwsteen voor lange termijn visie Vanuit het landschap redenerend Ontwerpen voor nieuwe generatie windturbines ( > 100 m) Beleidsvrij

WAARNEMING & BELEVING

Schaalbeïnvloeding Turbines verkleinen de dijk Waarneming & Beleving

Aantal Wanneer wordt het te draaierig?

Aantal 49 turbines 255 turbines 1000 turbines

Waarneming & Beleving Waarneming Impact en zichtbaarheid hangt af van korrelgrootte landschap OpenBesloten

Waarneming & Beleving Korrelgrootte Nederlandse landschappen

Waarneming & Beleving Visuele invloedssfeer Maximale zichtafstand = 26 km

INPASSING & VERANDERING

Grootte Ontwerpopgave: 1000 grote windturbines van 100 m erbij plaatsen tot 2020 = MW Definitie: –Klein = tot 15 m –Middelgroot= tot60 m –Groot= tot120 m –Zeer groot= meer

Passen in (klein - middelgroot) Winderige plaatsen Technische landschappen (industrieterreinen, infrastructuur) Decentrale opwekking (milieubewuste energiegebruiker)

Decentrale opwekking Een turbine per dorp de juiste strategie?

Passen bij (> middelgroot, windpark) Grootschalige + besloten landschappen Grootschalige technische landschappen (industriezones, infrastructuurbundels, glastuinbouwconcentraties) Stedelijke netwerken (energiegebruiker) “Veranderlandschappen” (transitie, reconstructie)

Landschappen met turbines

VIDES

Definities Vide = vrijwaringsgebied = geen windturbines aanwezig Vide vanuit bescherming ruimtelijke kwaliteiten (nationaal) Bufferzone = geen windturbines Buffer vanuit ruimtelijk ontwerp concentratiegebieden (regionaal)

Criteria Vides Behoud ongeschonden panorama’s

Criteria Vides Uitsluiten negatief verkleinend effect

Criteria Vides Behoud leegte en visuele rust

Criteria Vides Omkeerbaarheid = geen fundering

Criteria vides Waddenzee Natte venige natuurStuwwallen Kust- en duinstreek IJsselmeer Groene Hart “Landschapsark van Noach”

CONCENTRATIE GEBIEDEN

Definities Windpark = samenhangende opstelling, ontworpen Concentratiegebied = bestemd voor grote aantallen, 1 of meerdere windparken, ontworpen Debat: met allure, kwaliteit toevoegen

Redeneerlijn / nationale strategie 2 lijnenconcentrerenbundelen 10 x 100 Spreiden 40 x 25 Strategie van ruimtelijke verdeling: 1000 grote windturbines

Redeneerlijn / nationale strategie Zichtbaarheid van een concentratie

Redeneerlijn / aantal Acceptabele reis en verblijfstijd Aantal turbines OpstellingOppervlak (km) Wandelen (5 km/h) Fietsen (15 km/h) Auto (100 km/h) 255 x 52.4 x min9.5 min1.5 min 497 x 73.6 x min14.5 min2 min x x min22 min3 min x x min33.5 min5 min x 2511 x min45.5 min7 min

Criteria Concentratiegebieden Gebieden met positief verkleinend effect

Criteria Concentratiegebieden Gebieden waar verdichting en complexiteit wenselijk zijn

Criteria Concentratiegebieden Landschappen van (for)maat

Criteria Concentratiegebieden Elementen die zich in maat en schaal kunnen meten

Criteria Concentratiegebieden Aansluiten bij energiecultuur

Criteria Concentratiegebieden Ruimtelijke impuls / transitie

ONTWERPEN VAN WINDPARKEN

Regionale uitwerkingen Case studies

Noord Groningen Kenmerken: Agrarisch landschap Grote mate van openheid Langgerekte verkaveling Windpark: 100 turbines Grid volgt richting verkaveling

Noord Groningen Vanuit de Eemspolder

Noord Groningen Vanaf de N363

Veluwe Kenmerken: Grootschalig bosgebied Besloten Snelwegen zijn langste zichtlijnen in landschap Windpark: 100 turbines 2 lijnen op zichtlijn rest als zwerm

Veluwe Zicht vanaf A50

Veluwe Vogelvlucht

CONCLUSIES & AANBEVELINGEN

Conclusies over beleving Waarneming speelt een belangrijke rol Visuele invloedssfeer is in besloten gebieden geringer dan in open gebieden Zichtbaarheid = km, afstand “storend” nog onbekend Onderscheid tussen bewoners en passanten (verblijfstijd) Herbezinning op ‘passen in’ en ‘passen bij’

Conclusies over concentreren Windparken van 300 turbines zijn te groot voor Nederland Windparken van 100 turbines kunnen landschappelijke kwaliteit toevoegen Ontwerpen vanuit de waarnemer (routes, zichtassen, balkons) Strategie van concentreren: verken nationale scenario’s van het ‘bundelen’ van windturbines in parken van 25 tot 100 Ontwikkel instrumenten van projectontwikkeling (windpark + herinrichting landschap)