Voorlezen Lees-Mediacoach Marloes Reuvers Jezelf voorstellen Vertellen wat de aanleiding is van deze presentatie

Inhoud Inleiding Waarom voorlezen De waarde van voorlezen Plezier in lezen… Boekenkeuze Voorleestechniek Boekentips - Inhoud van de presentatie doornemen - Vertellen wat je van de luisteraars verwacht in het kader van vragen stellen: tussendoor of liever aan het eind?

Inleiding Jaar van het Voorlezen (Nationale Voorleeswedstrijd 20 jaar; BoekStart 5 jaar; 10e editie Nationale Voorleesdagen) http://jaarvanhetvoorlezen.nl/filmpjes/gelukkig-2013-jaar-van-het-voorlezen/

Voorlezen doet nalezen Voorlezen is verhalen doorgeven Voorlezen doe je samen. Het is plezier voor 2! Beeldtaal Waarom voorlezen? Uitbreiden woordenschat Omgaan met (levens)gebeurtenissen Wereldkennis Ontspannend Waarom voorlezen? 1. Uitbreiden woordenschat Door middel van prentenboeken komen jonge kinderen al in aanraking met taal. Het verrijkt daarmee de woordenschat van het kind. En het is niet alleen het letterlijk voorlezen, het is ook het praten over wat je ziet en vragen stellen. En een boek geeft ook de mogelijkheid woorden aan de orde te stellen die minder snel aan bod komen binnen situaties van alleen gesproken taal, de echte boekentaal. 2. Beeldtaal De prenten ondersteunen de geschreven boekentaal. Het jonge kind kan tekst en beeld koppelen en zo het verhaal begrijpen. De prenten roepen daarnaast bij jonge kinderen allerlei reacties op: herkenning, humor etc. Deze reacties bieden mogelijkheden tot gesprekjes. 3. Ontspannend Voorlezen werkt ontspannend. Een kind kan alles om zich heen vergeten en volledig in de wereld van het boek zitten. Je vergeet alle om je geen en dat is pas de ware magie van voorlezen! En voorlezen kan altijd en overal. 4. Ritueel Het consequent herhalen van voorlezen met bijbehorende rituelen zorgt voor herkenning en voorspelbaarheid van een voorleesactiviteit. De concentratieboog van jonge kinderen wordt hiermee getraind. 5. Concentratie Jonge kinderen zijn geconcentreerd wanneer het onderwerp/verhaalfiguur van een prentenboek aansluit bij hun belevingswereld én als het boek boeiend wordt voorgelezen. 6. Fantasie Door middel van prentenboeken worden jonge kinderen meegenomen in diverse fantasiewerelden. Dit stimuleert de verbeelding. 7/8. Wereldkennis en omgaan met (levens)gebeurtenissen Daarnaast kunnen onderwerpen/gebeurtenissen worden aangesneden waardoor het jonge kind grip krijgt op de wereld om hem/haar heen. 9. Voorlezen is verhalen doorgeven Voorlezen is verhalen en geschiedenis doorgeven 10. Voorlezen doet nalezen Kinderen met positieve voorleeservaringen, willen zelf graag ook gaan lezen. 11. Voorlezen doe je samen en is plezier voor 2! De voorlezer ontdekt zelf ook nieuwe boeken. Blijf vooral niet hangen in wat vroeger aan u werd voorgelezen, ook al hebt u daar nog zo’n goede herinneringen aan. Voorlezen doet nalezen Concentratie Ritueel Fantasie

De waarde van voorlezen Oók als kinderen zelf al kunnen lezen, blijft voorlezen waardevol! Voorlezen is niet alleen waardevol voor jonge kinderen, maar zeker ook voor kinderen die zelf al kunnen lezen. Dit is belangrijk om te benadrukken en te onderbouwen met de argumenten op de volgende dia.

De waarde van voorlezen voor oudere kinderen Technische leesboekjes beknopt zijn Omdat: Het hun luister- en spreekvaardigheid bevordert Leestechniek (g)een belemmering is Dit zijn de redenen waarom het belangrijk is om ook aan oudere kinderen nog voor te blijven lezen: *Technische leesboekje voorlezen* De eerste leesboekjes, die de kinderen zelf kunnen lezen, zijn beknopter in inhoud dan de kinderen eigenlijk aankunnen. Op deze leeftijd zit er een kloof tussen de leesvaardigheid van het kind en de behoefte van het kind op het gebied van verhaalinhoud. Door ook nog andere boeken voor te lezen, krijgt het kind toch de verhalen die het wil. Wanneer kinderen voorgelezen worden, kunnen ze naar hartenlust genieten van het verhaal, zonder dat hun leestechniek een belemmering vormt. Kinderen die zelf kunnen lezen, goed of moeilijk, kunnen gehinderd worden in hun beleving van het verhaal doordat ze blijven hangen bij het goed lezen van bepaalde woorden. Bij voorlezen is deze belemmering er niet en kan het kind lekker ontspannen het verhaal in duiken. Door ook oudere kinderen voor te blijven lezen, krijgen ze boeken voorgeschoteld die ze misschien zelf niet zo gauw uitgekozen zouden hebben. Veel kinderen blijven “hangen” in bepaalde series of onderwerpen. Kinderen zijn serielezers. Door verschillende soorten boeken voor te lezen, probeer je ze over de streep te trekken om ook eens een ander boek te kiezen. 4. Net als bij jonge kinderen blijft voorlezen goed voor de luister- en spreekvaardigheid van kinderen. Hun blik verruimd wordt

Plezier in lezen… de resultaten Kinderen die plezier hebben in lezen, gaan meer lezen en uiteindelijk beter lezen Als een kind 15 min. per dag leest, dan leest het 1.000.000 woorden per jaar Een 4-jarige die niet wordt voorgelezen kent zo’n 1.500 woorden Een 4-jarige die wel wordt voorgelezen kent er al gauw 3.500! Kinderen die op 3-jarige leeftijd dagelijks worden voorgelezen, scoren na twee jaar hoger op taal en rekenen en lopen voor op sociale, emotionele en creatieve ontwikkeling Een beperkte woordenschat leidt bijna altijd tot slechte schoolresultaten Kinderen die veel boeken lezen, verhogen daarmee hun kans op een goede cito-score Een kind waarvan de ouder lid is van de bibliotheek, leent vijf keer meer boeken dan kinderen waarvan de ouder geen lid is Kinderen die plezier hebben in lezen, gaan meer lezen en uiteindelijk beter lezen Als een kind 15 min. per dag leest, dan leest het 1.000.000 woorden per jaar Een 4-jarige die niet wordt voorgelezen kent zo’n 1.500 woorden Een 4-jarige die wel wordt voorgelezen kent er al gauw 3.500! Kinderen die op 3-jarige leeftijd dagelijks worden voorgelezen, scoren na twee jaar hoger op taal en rekenen en lopen voor op sociale, emotionele en creatieve ontwikkeling Een beperkte woordenschat leidt bijna altijd tot slechte schoolresultaten Kinderen die veel boeken lezen, verhogen daarmee hun kans op een goede cito-score Een kind waarvan de ouder lid is van de bibliotheek, leent vijf keer meer boeken dan kinderen waarvan de ouder geen lid is. Het regelmatig bezoeken van de bieb, stimuleert bovendien een liefde voor lezen bij kinderen.

Boekenkeuze Een boek dat je kind aanspreekt! Maar ook een boek dat de voorlezer aanspreekt. Uiterlijk van een boek (buitenkant/binnenkant – plaatjes/tekst). Adviesleeftijd? Niet op letten…als het maar leuk is! Humor en spanning in verhalen doen het altijd goed. Herhaling kan geen kwaad! Bij het kiezen van een boek zijn er altijd wat standaardhandelingen die je doet om te beoordelen of het boek geschikt is: De kaft (voor- én achterkant). Wat is de titel, wat staat er in de flaptekst, wie heeft het geschreven en geïllustreerd? De plaatjes. Afhankelijk van de situatie moet je je afvragen: kan mijn kind dit overzien en begrijpen? Spreken de plaatjes mij en mijn kind aan? De tekst. Lees eerst zelf op een willekeurige bladzijde een stukje van de tekst. Beeld je in dat je het moet voorlezen. Bevalt dit? In de volgende dia kom ik terug op geschikte eigenschappen van een tekst. Vaak staat op of in het boek een adviesleeftijd. Neem dit ter kennisgeving aan en ga verder af op je eigen kind. Heel belangrijk: Spreekt het boek jou als voorlezer aan? Voorlezen heeft alleen zijn betoverende werking wanneer een voorlezer plezier heeft in wat hij/zij leest. Wanneer de voorlezer niet achter het voorgelezen boek staat, zal je het niet met overtuiging kunnen brengen en prikken kinderen daar zo doorheen. Humor en spanning doen het altijd goed in voorleesverhalen. Het maakt het boek aantrekkelijker voor de kinderen. Humor kan ook een zwaar onderwerp luchtiger maken. En verder: Klassiekers kunnen altijd, maar neem een zo recent mogelijk boek (max. 5 jaar oud).

Boekenkeuze 6 t/m 9 jaar Mix van fantasie en werkelijkheid Avonturen: andere werelden Dieren Chronologisch Vertellende gedichten Kinderen van 6 t/m 9 jaar houden van: Een mix van fantasie en werkelijkheid. Zij kunnen fantasiewerelden nog waarderen, maar houden ook erg van boeken waarin ze hun eigen wereld herkennen, bijv. op schoolreisje gaan, de juf is verliefd, of gebeurtenissen op de sportclub. Avonturenboeken doen het bij deze leeftijd erg goed. Vooral boeken waarin niet of nauwelijks ouders voorkomen en waarin de hoofdrolspelers dus kunnen doen wat ze willen spreekt tot de verbeelding. Dierenboeken zijn favoriet, zowel fictie als non-fictie. Deze kinderen nog bezig zijn er nog niet aan toe om tijdssprongen in het boek te begrijpen. Daarom is het belangrijk dat boeken voor deze kinderen op chronologische wijze geschreven zijn. Vertellende gedichten zijn rijmende tekstjes waarin duidelijk is waar het gedicht over gaat. Er wordt nog geen gebruik gemaakt van metaforen of ander beeldend taalgebruik.

Boekenkeuze 9 t/m 12 jaar Realiteit Non-fictie Fantasie: griezelboeken/fantasy Tijdssprongen Literair taalgebruik Beschouwende gedichten De oudste kinderen van de basisschool houden van de volgende voorleesboeken: Boeken die gaan over de realiteit, over dingen die zij ook meemaken in het dagelijks leven. De kinderen zijn beginnende pubers en kunnen onzeker zijn. Boeken helpen ze om die onzekerheid te doen verdwijnen of een plekje te geven. Verder is het gewoon heel erg interessant om te lezen over de brugklas, meedoen aan een danswedstrijd, meedoen aan een voetbalwedstrijd en samen met je vriendinnen naar de stad. Hoe ouder de kinderen worden, hoe meer ze willen weten over hoe de wereld om hen heen in elkaar steekt. Non-fictie boeken helpen daarbij en zijn daardoor populair. Op het gebied van fantasie zijn vooral de griezelboeken (bijvoorbeeld de welbekende Paul van Loon), maar ook steeds meer de fantasyboeken populair. Harry Potter, Twilight, Torak en Wolf, enz. Kinderen van deze leeftijd kunnen het aan om boeken te lezen die vreemde tijdssprongen maken, die dus niet chronologisch geschreven zijn. Sommige boeken beginnen bijvoorbeeld met het einde. Ook hun technisch leesniveau zal inmiddels (bijna) op peil zijn en in hun ontwikkeling zijn ze toe aan meer literair taalgebruik. Zij kunnen beeldend taalgebruik, zoals metaforen of sarcasme, nu herkennen en begrijpen. Op het gebied van poëzie verschuift het niveau van vertellende gedichten naar beschouwende gedichten. Beschouwende gedichten bevatten meer beeldtaal en meer ruimte voor eigen interpretatie. Ze zeggen niet meer direct waar het op staat, maar gebruiken een abstracte omschrijving.

Voorleestechniek Weet wat u leest! Je eigen voorleesritueel Heb zelf plezier en zin in het voorlezen Maak uw kind vooraf nieuwsgierig naar het boek Lees rustig en duidelijk voor – neem de tijd Laat uw kind vertellen en speel in op reacties Voorspel samen het verhaal Oefen moeilijke woorden Maak het levendig Praat samen na over het verhaal Herhaling: lees het boek vaker voor Weet wat u leest (u kunt van te voren bedenken wat u kunt uitleggen en vragen) Je eigen voorleesritueel (rustige plek, tv en radio uit, gezellig moment, pak eventueel voorwerpen erbij!) Plezier in lezen en zin in voorlezen Maak uw kind nieuwsgierig naar de kaft. Waar zou het over gaan? Lees rustig en duidelijk voor – neem de tijd Laat uw kind vertellen en speel in op reacties (alles is goed!, Kind blijft betrokken bij het verhaal) Laat uw kind op spannende momenten voorspellen hoe het verhaal verder zou kunnen gaan (door na te denken wat er kan gebeuren, leren ze in hun dagelijkse leven ook beter naar oplossingen te zoeken voor problemen) Oefen moeilijke woorden (help door er een plaatje bij aan te wijzen of een vb te geven, dan onthoudt het kind het woord beter) Maak het levendig (Speel eventueel met uw stem en gebruik gebaren die de tekst ondersteunen. Het verhaal wordt duidelijker. Je hoeft niet toneel te spelen) Praat na over het verhaal (laat uw kind het navertellen aan een broertje/zusje of beer. Door erover na te praten gaat uw kind het verhaal beter begrijpen en u kunt luisteren of hij of zij het begrepen heeft) Herhaling: lees het boek vaker voor (Erg belangrijk! Het kind leert iedere keer weer iets nieuws! Geeft een kleuter houvast en veiligheid. Hij kan zich verheugen op dat wat er gaat komen.)

Boekentips www.leesplein.nl www.boekenjeugdgids.nl www.villakakelbont.be (boekentips voor 0-8 jaar) Bibliothecaris in de bibliotheek Verkoper in de boekwinkel

Bedankt voor uw aandacht! Zijn er nog vragen?