Dogme Lotte Clijsters, Delphine Desmet, Pieter Logie, Nico Puype, Katrin Verlende Deze presentatie werd gemaakt door volgende cursisten aan de Lerarenopleiding - Specialisatie NT2 van CVO Het Perspectief in Gent: Lotte Clijsters, Delphine Desmet, Pieter Logie, Nico Puype, Katrin Verlende

Inleiding Dogme Dogme = methode + beweging Communicatieve benadering in het vreemdetalenonderwijs Geen handboeken en klassiek onderwijsmateriaal Focus op conversatie en communicatie tussen leerlingen en leraar Scott Thornbury Dogme 95 Ook Dogme ELT genoemd Dogme = methode + beweging Dogme is een communicatieve benadering in het vreemdetalenonderwijs. De benadering stimuleert lesgeven zonder tekstboeken en focust op conversatie tussen de taalleraar en de taalleerders. De benadering vindt zijn oorsprong in een artikel van Scott Thornbury, een leraar Engels. De benadering ontleent zijn naam aan de Dogme 95-filmbeweging. De methode wordt ook wel aangeduid als ‘Dogme ELT’. Dogme taalonderwijs is zowel een methodologie als een beweging

Inhoud Ontstaan, situering, link met Dogme 95 Scott Thornbury Principes Dogme en technologie Voor- en nadelen Gebruik in NT2 Bronnen In deze wiki komen volgende aspecten van de dogmebenadering aan bod: Ontstaan en situering van Dogme en de link met de Dogme 95-filmbeweging Scott Thornbury, de grondlegger van de benadering: biografie, interviews en publicaties Beschrijving van de principes van Dogme met concrete voorbeelden van de werkwijze en verschillen met andere methodes Dogme en technologie Voor- en nadelen van Dogme Potentieel en effectief gebruik in NT2: interviews met mensen uit het NT2-werkveld Bronnen

Scott Thornbury Biografie Interviews New School, New York Vreemdetalenleraar en lerarenopleider Grondlegger Dogme-benadering Interviews http://www.livesofteachers.com/2009/11/23/an-interview-with-scott-thornbury http://www.youtube.com/watch?v=zPfiXeOoDiI&feature=BFa&list=UURbHEg9SDHDTGj7oYeW3ecg&lf=plcp Websites, boeken, artikels, blogs: zie bronnen Biografie Scott Thornbury werd in 1950 in Nieuw-Zeeland geboren, maar woont momenteel in Spanje. Hij is momenteel Associate Professor of English Language Studies aan de New School in New York. Hij geeft er les aan cursisten die het on-line MA TESOL-programma volgen ( http://www.newschool.edu/matesol ). Hij heeft meer dan 30 jaar ervaring als vreemdetalenleraar (Engels) en als lerarenopleider en werkte in Egypte, Groot-Brittannië, Spanje en Nieuw-Zeeland. Hij is de grondlegger van de Dogme-benadering via zijn artikel http://www.thornburyscott.com/assets/dogma.pdf en is mede-stichter van de dogme ELT group waarvan je de website Teaching Unplugged kan vinden op deze link: http://www.thornburyscott.com/tu/portal.htm. Hij is ook Academic Director van de International Teacher Development Institute (iTDi). Zijn eigenhandige biografie vind je op http://www.teachingenglish.org.uk/blogs/scott-thornbury/scott-thornbury-biography .   Interviews Interviews met Scott Thornbury kan je vinden op: http://www.livesofteachers.com/2009/11/23/an-interview-with-scott-thornbury/ http://www.deltapublishing.co.uk/author/scott-thornbury http://www.eltforum.com/sthornbury_bio.html http://www.youtube.com/watch?v=zPfiXeOoDiI&feature=BFa&list=UURbHEg9SDHDTGj7oYeW3ecg&lf=plcp Podcasts Een podcast van Scott Thornbury over “learner-generated content” vind je op: http://www.macmillanglobal.com/podcasts/global-author-podcast-episode-4-scott-thornbury . Twitter Je kan Scott Thornbury volgen op Twitter: http://twitter.com/thornburyscott . Facebook http://www.facebook.com/pages/Scott-Thornbury/137619322928017 Websites Scott Thornbury heeft een persoonlijke website http://www.thornburyscott.com en publiceert ook regelmatig filmpjes met betrekking tot Dogme op zijn you tube-pagina http://www.youtube.com/user/scottthornbury. Boeken Hij schreef heel wat boeken over English Language Teaching voor leraars over taalleermethodes. Zijn boek Natural Grammar won in 2004 de prestigieuse British Council ELTon Award for Innovation. Hij werkte ook mee aan de Cambridge Handbooks for Language Teachers. Een overzicht van zijn boeken vind je op http://www.thornburyscott.com/st_1.htm. Artikels Hij publiceerde ook heel wat academische artikels over taalonderwijs. Een overzicht vind je op http://www.thornburyscott.com/st_1.htm#Articles. Blogs Verder is hij een fervent blogger. Zijn invloedrijke blog http://scottthornbury.wordpress.com is een van de meest bezochte blogs over English Language Teaching. Hij is ook blogger op http://www.deltapublishing.co.uk/development/dogme-in-transition.

10 Principes (1) 1. Interactiviteit 2. Engagement 3. Dialogisch proces Tussen docenten en studenten en onder de studenten 2. Engagement  Studenten leren het beste uit inhoud die ze zelf hebben gecreëerd 3. Dialogisch proces  Leren = sociaal gegeven Kennis wordt uitgewisseld in dialoog 4. Opbouwende gesprekken  Het leren vindt plaats door middel van gesprekken 5. Ontstaan van taal  Taal en grammatica ontstaan uit een leerproces Dogme heeft tien belangrijke uitgangspunten: 1. Interactiviteit  De meest directe route naar het leren is te vinden in de interactiviteit tussen docenten en studenten en onder de studenten zelf. 2. Engagement  De studenten leren het meest uit inhoud die zij zelf hebben gecreëerd 3. Dialogisch proces  Leren is een sociaal gegeven, waarbij kennis het beste wordt uitgewisseld in communicatie in dialoog tussen verschillende personen. 4. Opbouwende gesprekken  Het leren vindt plaats door middel van gesprekken, waarbij de leerling via de leerkracht kennis en vaardigheden opbouwt en verdiept. 5. Ontstaan van taal  Taal en grammatica ontstaan uit een leerproces verschillend van het verwerven van het gesproken woord. 5

10 Principes (2) 6. Coach 7. Stem 8. Zelfverwezenlijking 9. Relevantie De leraar = coach 7. Stem  Stemgebruik van de student is de spiegel van zijn vooruitgang 8. Zelfverwezenlijking  Door te bevrijden van klas en handboeken 9. Relevantie  Materialen moeten relevant zijn voor de studenten 10. Kritisch gebruik  Kritisch benaderen van gepubliceerd materiaal en tekstboeken 6. Coach  De leraar is de coach die het leren van talen stimuleert en optimaliseert door aandacht te geven aan taalontwikkeling.. 7. Stem  Het stemgebruik van de student geeft blijk aan zijn geloof en kennis in de vooruitgang van zijn taalontwikkeling. 8. Zelfverwezenlijking  Studenten en leerkrachten doen aan zelfverwezenlijking door zich te bevrijden van klas en handboeken. 9. Relevantie  Materialen (bijv. teksten, audio en video) moeten relevant zijn voor de leerlingen 10. Kritische gebruik  Docenten en studenten moeten gepubliceerd materiaal en tekstboeken op een kritische manier benaderen zodat deze ook hun culturele en ideologische achtergrond erkent. 6

3 voorschriften (1) Er zijn 3 belangrijke voorschriften die voortvloeien uit de 10 principes 1. Gespreksgestuurd onderwijs Gesprekken voeren is het hoofdprincipe van Dogme Taal in praktijk Meer waarde hechten aan communicatie die sociale interactie naar voren brengt Meer belang aan het volledige discours hechten betere voorbereiding op levensechte communicatie Er zijn 3 belangrijke voorschriften die voortvloeien uit de 10 principes: 1. Gespreksgestuurd onderwijs: Gesprekken voeren is het hoofdprincipe in het leren van talen volgens de Dogme-filosofie omdat het een fundamentele en universele vorm van taal is en daarmee beschouwd wordt als ‘taal in praktijk’. Omdat reële conversaties veel interactiever zijn dan het kennisoverbrengende onderwijssysteem, geeft Dogme meer waarde aan communicatie die sociale interactie naar voren brengt. Dogme hecht ook meer belang aan het volledige discours dan aan aparte taalonderdelen omdat het de studenten veel meer voorbereid op levensechte communicatiesituaties. Om echt te leren moet je converseren en via het converseren ga je ook stap voor stap de taal beter leren. 7

3 voorschriften (2) 2. Beperkt gebruik van leermiddelen Leermiddelen die door de student zelf zijn opgesteld zijn veel efficiënter Tekstboeken focussen meer op grammatica dan op het communicatieve vermogen. In grote delen van de wereld zijn er geen tekstboeken en bronnen betaalbaar of beschikbaar 2. Beperkt gebruik van leermiddelen De Dogme-filosofie benadrukt dat leermiddelen die door de student zelf zijn opgesteld veel efficiënter zijn dan voorgekauwde tekstboeken. Dogme nodigt de leraars uit tot een zekere onthouding van deze leermiddelen. De methode kreeg kritiek op deze filosofie omdat ze de leerkrachten een hele waaier aan leermiddelen en bronnenmateriaal ontneemt. Meddings en Thornbury focussen hun kritiek op tekstboeken in het feit dat deze boeken een trend tonen om zich meer op grammatica te focussen dan op het communicatieve vermogen. Ook culturele verschillen in tekstboeken staan hen niet aan. Met hun filosofie beantwoorden ze wel aan het feit dat in overgrote delen van de wereld er geen tekstboeken en bronnen betaalbaar of beschikbaar zijn. 8

3 voorschriften (3) 3. Taalontwikkeling Leren van talen = proces waarbij taal zich ontwikkelt Door klasactiviteiten  Leren en ontdekken van nieuwe taalelementen Rol van de leraar: Coach Motivator De leraar kan dit doen door middel van Beloning Herhaling Kritische benadering 3. Taalontwikkeling Dogme beschouwt het leren van talen als een proces waarbij taal zich ontwikkelt. Het proces bestaat uit klasactiviteiten tussen de studenten onderling waarbij ze nieuwe taalelementen leren ontdekken zonder dat ze deze al eigen werden gemaakt. De rol van de leraar is hoofdzakelijk het coachen van de studenten zodat de taalontwikkeling gemakkelijker kan plaatsvinden. Toch ziet Dogme de leraar niet uitsluitend als iemand die de juiste condities voor taalontwikkeling verwezenlijkt, maar tegelijk ook optreedt als motivator die studenten engageert om de taal zich eigen te maken. De leraar kan dit op verschillende manieren doen zoals door middel van beloning, herhaling en kritische benadering. 9

Pluspunten Focus op cursisten Op locatie lesgeven Veel interactie Leerkracht niet boven, maar naast cursisten Ten eerste legt de dogme benadering de focus bij de cursisten. Ongeacht de sterktes van de didactische materialen mag men nooit vergeten om de cursisten met hun vragen, noden, moeilijkheden, sterktes en zwaktes centraal te stellen in de les. Door de beschikbaarheid van vele en kwaliteitsvolle didactische materialen dreigt immers het gevaar dat de leerkracht bij wijze van spreken meer bezig is met kaartjes voor leuke, interactieve spelletjes uitknippen dan met nadenken over waar een bepaalde groep cursisten het meeste baat bij heeft. Een tweede pluspunt van dogme is het principe van op locatie lesgeven. Indien dit principe te ver doorgedreven wordt, zal het in vele gevallen niet bepaald praktisch haalbaar zijn om op een dergelijke manier les te geven, maar op zich zet dit principe wel aan tot regelmatig het klaslokaal verlaten en naar de plaatsen en situaties gaan waar bepaald taalgebruik voorkomt. Het voordeel is natuurlijk dat de situaties authentieker zullen zijn. Verder brengt dit afwisseling in de lessen, voor velen toch een motiverende factor. Tenslotte zal er op die manier ook vaker de mogelijkheid gecreëerd worden om met moedertaalsprekers te communiceren. Een voorbeeld zou kunnen zijn om naar een winkel of café te gaan om daar taal rond consumptie te gebruiken in een authentieke setting en met moedertaalsprekers. Dit dus in de plaats van fictieve rollenspelen in de klas. Ten derde zorgt de dogme methode voor veel interactie. Tegenwoordig zal zo ongeveer elke taalleerkracht overtuigd zijn van het nut van interactieve lessen, maar dat wil niet zeggen dat we mogen vergeten dat dit inderdaad een waardevolle inbreng is van de dogme benadering. Tenslotte is het zo in de dogme benadering dat de leerkracht zich niet boven, maar naast de cursisten stelt. Dit beïnvloedt het lesgeven en taalleerproces op verschillende wijzen op een positieve manier. Zo zal deze werkwijze drempelverlagend werken in die zin dat cursisten gemakkelijker vragen zullen durven stellen of meedelen dat ze iets niet begrijpen. Ook is er op deze manier gemakkelijker de mogelijkheid voor cursisten en leerkracht om elkaar te leren kennen, wat dan weer aansluit bij het eerste pluspunt, zijnde de lessen afstemmen op de cursisten.

Minpunten Gebrek aan opbouw en structuur Luistermateriaal enkel via leerkracht en cursisten Cursisten opnemen => drempelverhogend? Noden cursisten centraal => wat met diverse groep? Ondanks de vele positieve aspecten verbonden aan de dogme benaderingen, zijn er ook een aantal significante tekortkomingen. Een eerste bezorgdheid in verband met de dogme benadering is het gebrek aan opbouw en structuur. De dogme benadering wijst het gebruik van de standaard didactische materialen af, gezien deze onmogelijk perfect aangepast kunnen zijn aan de noden en vragen van de leerders in kwestie. Kwaliteitsvolle didactische materialen hebben echter het voordeel dat zij normaliter een goed gekozen opbouw genieten. Laten we woordenschat als voorbeeld nemen. In een goed handboek zal zorgvuldig zijn nagedacht over welke woorden eerst aan bod komen, bijvoorbeeld de meest frequente woorden of de meest bruikbare woorden. Daarenboven zal er ook op worden toegezien dat de woordenschat herhaaldelijk terugkeert in de cursus zodat de cursist woorden op verschillende manieren in gebruik ziet en ze gemakkelijker zal kunnen onthouden. Zo zal een te leren woord bijvoorbeeld terugkeren in een grammaticale oefening, in verschillende teksten, in herhalingsoefeningen, enzovoort. Bij een strikte dogme manier van lesgeven kan een dergelijke opbouw gemakkelijk ontbreken en deze volledig zelf en in dezelfde mate aanbieden aan cursisten is in de dogme benadering praktisch onmogelijk. Een tweede tekortkoming is het dogme idee rond luistermateriaal. In de dogme benadering kunnen enkel leerkracht en cursisten als bron van luistermateriaal dienen, bijvoorbeeld door een opname te maken van gesprekken tijdens de lessen, maar ook door naar elkaar te luisteren. Een alternatieve bron van luistermateriaal lijkt ons echter wenselijk om de volgende redenen. De cursisten beschikken niet altijd over een correcte uitspraak. Het is echter nodig om voldoende correcte voorbeelden te hebben om een goede uitspraak van een vreemde taal te leren en medecursisten zijn dus niet per se goede voorbeelden. Ook de leerkracht zelf zal een bepaald accent hebben, maar in elke taal zijn er verschillende accenten. Door enkel leerkracht en cursisten als bron van luistermateriaal te gebruiken, kunnen de cursisten dus niet gewoon worden aan een andere uitspraak, denk bijvoorbeeld aan de verschillen tussen het Nederlands in Nederland en in België, of aan de verschillen in uitspraak in de verschillende Vlaamse regio’s. Hierbij aansluitend kan een derde minpunt geformuleerd worden. Cursisten tijdens de les opnemen kan voor sommige cursisten een drempel betekenen die hen ervan weerhoudt om te spreken. De dogme benadering raadt aan om gesprekken tijdens de les op te nemen en vervolgens opnieuw af te spelen om deze dan te evalueren. Sommige cursisten zullen zich op deze manier echter net geviseerd voelen, wat hun spreekdurf kan verminderen. Tenslotte kan er misschien nog iets gezegd worden over het centraal plaatsen van de cursist tijdens de lessen. Uiteraard is dit een waardevol principe, maar er zijn ook enkele valkuilen aan verbonden. Als een bepaalde groep leerders bijzonder divers is in hun noden en interesses, zal het moeilijk, zoniet onmogelijk, worden om aan de behoeften van elke cursist te voldoen. Een middenweg hierin zoeken is dan aan te raden, maar dit zal niet altijd stroken met de dogme principes.

Bronnen 1 Websites http://en.wikipedia.org/wiki/Dogme_language_teaching http://en.wikipedia.org/wiki/Dogme_95 http://en.wikipedia.org/wiki/Scott_Thornbury http://www.thornburyscott.com http://www.groups.yahoo.com/group/dogme http://dogme2.wikispaces.com http://www.educatormaterials.com/nl/methodes_om_vreemde_talen_te_onderwijzen.html http://www.teachingenglish.org.uk/articles/dogme-nothing-if-not-critical http://www.slideshare.net/AvatarLanguages.com/dogme-elt-a-pedagogy-for-virtual-worlds http://www.slideshare.net/AvatarLanguages.com/exploring-out-ofclass-learning-mobile devices-dogme-language-learning http://www.freeeslmaterials.com/dogme.html http://www.youtube.com/user/scottthornbury http://scottthornbury.wordpress.com http://www.deltapublishing.co.uk/author/scott-thornbury http://www.deltapublishing.co.uk/development/dogme-in-transition

Bronnen 2 Websites http://www.eltforum.com/sthornbury_bio.html http://www.livesofteachers.com/2009/11/23/an-interview-with-scott-thornbury/ http://www.newschool.edu/matesol http://www.teachingenglish.org.uk/blogs/scott-thornbury/scott-thornbury-biography .

Bronnen 3 Artikels Thornbury, S. 2000. A Dogma for EFL. IATEFL Issues 153 Thornbury, S. 2002. Teaching unplugged (Or that's Dogme with an E). In English! Thornbury, S. 2005. Dogme: Dancing in the dark? Folio 9/2