Mentorschap Met recht betrokken Lex van Wijk en Sarah Jaik Stichting Mentorschap in Limburg: Geschiedenis: Wetgeving: Demografische ontwikkelingen in Limburg: Huidige situatie: veranderende wetgeving, positie cliënt en veranderingen in de zorgverlening Wat verwachten jullie aan het eind van deze presentatie ?

Vormen van vertegenwoordiging: Curatele Bewindvoering Mentorschap Machtiging Curatele Handelingsonbekwaamheid Geen zelfstandige rechtshandelingen verrichten Rechtshandeling is te allen tijde vernietigbaar Vermogen en persoonlijke belangen behartigen Zoveel mogelijk bij beslissingen betrekken Bewind: Persoon verliest beslissingsbevoegdheid over onder bewind staande goederen (= geld, maar ook bijvoorbeeld huis e.d.) Bewindvoerder behartigt de financiële belangen van de betrokkene. Financiële rechtshandeling slechts vernietigbaar als degene met wie wordt gehandeld het bewind kende of behoorde te kennen. Mentorschap: Persoon verliest beslissingsbevoegdheid over verzorging, verpleging en behandeling. Rechtshandeling op dat gebied vernietigbaar als degene het mentorschap kende of behoorde te kennen Machtiging: Niet bij wet vastgelegd Bij notaris regelen. Bevoegdheid afhankelijk van wat vastgelegd wordt. Geen controle en nadere bepalingen Meerder machtigingen kunnen bestaan.

Onze doelgroep: kwetsbare mensen Mensen met dementie, een verstandelijke of lichamelijke beperking, of een psychiatrische aandoening. Mensen die geen belangenbehartiger beschikbaar hebben vanuit familie of netwerk. In de praktijk vooral mensen die wonen in een zorgvoorziening Mensen met (beginnende) dementie. Op tijd regelen zodat mentor cliënt leert kennen voordat zijn persoonlijkheid niet meer goed zichtbaar is. Verstandelijk gehandicapten (in Limburg een relatief grote groep) Mensen met CVA Mensen uit GGZ Stichting kan ook familiementoren ondersteunen of mensen uit het sociale netwerk die zonder ruggensteun de klus niet aandurven.

WETTEKST: WB1 Titel 20, artikel 450 Indien een meerderjarige als gevolg van zijn geestelijke of lichamelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is of bemoeilijkt wordt zijn belangen van niet-vermogensrechtelijke aard zelf behoorlijk waar te nemen, kan de kantonrechter te zijnen behoeve een mentorschap instellen. Gementoreerde/ betrokkene= cliënt, dus degene waarvoor het mentorschap wordt aangevraagd Meerderjarig+ 18 jaar en ouder Geestelijke of lichamelijke toestand: Verstandelijke beperking, dementie, hersenschade, psychiatrische ziekte of stoornis Tijdelijk of duurzaam: Meestal langdurig (voor de rest van zijn/ haar leven) Niet-vermogensrechtelijke aard: Persoonlijke aard, d.w.z. verzorging, verpleging, behandeling, begeleiding en de verblijfplaats. Voor vermogen/ financiën is bewindvoering.

Aanmelding cliënt (meestal door een verwijzer) Aanmelding via website Telefonisch Intake en mentorschapsplan Start procedure? Kosten Vervolg vinden van een match Aanmeldingsformulieren via website of schriftelijk of telefonisch. Intake cliënt zo mogelijk alleen met info van derden. Doel: Vergaren van wensen van beiden om goede match te kunnen inschatten. Benoeming door kantonrechter op rechtbank of op locatie. Kosten eenmalig griffierecht (+- 110,-), mentorschapsvergoeding €1029 per jaar waarin opgenomen de onkostenvergoeding aan de mentor volgens landelijk tarief (± 290,- p/j) door kantonrechter 5

Inzet mentoren Werving Selectie Scholing Begeleiding Na- en bijscholing Vrijwillige mentoren en familie mentoren Geselecteerd op, o.a.: - Motivatie - Affiniteit met mensen met een beperking - Empathie - Goede sociale vaardigheden (o.a. communicatie) - Stevige persoonlijkheid Scholing en nascholing door SMiL - Rechten en plichten - Doelgroep - Taken van de mentor - Nascholing: zorgplan, communicatie, financiering en ZZP, e.d. Advisering en ondersteuning - (half)jaarlijks contact vanuit coördinator - ervaringsuitwisseling mentoren via bijeenkomsten en landelijk via mentornetwerk op intranet - indien gewenst op verzoek mentor

Mentorprofiel Persoonlijke eigenschappen Houding Respect Transparant Betrouwbaar Kennis en vaardigheden Persoonlijke eigenschappen zoals: Warme persoonlijkheid, Affiniteit met de doelgroep, Inlevingsvermogen, Integriteit Verschil met beroepsmatig mentorschap dat er persoonlijke aandacht is en een vertrouwensband Houding denk aan: Functioneel kritisch: Kritische blik naar zorgverlener zonder dat de samenwerkingsrelatie verstoord wordt. Daar is dan cliënt de dupe van. Kennis en vaardigheden zoals: -relevante wetteksten regelgeving, zoals de wettekst, doortastendheid, Flexibiliteit, Communicatie, zelfstandigheid

Procedure: Aanmelding mentor Scholing kandidaat-mentor Koppeling Kennismaking (-speriode) Aanvraag bij kantonrechter Benoeming Uitvoering Aanmeldingsformulieren via website of schriftelijk of telefonisch. Mentor altijd intakegesprek thuis, cliënt zo mogelijk alleen met info van derden. Doel: Vergaren van wensen van beiden om goede match te kunnen inschatten. Basisscholing van 5 dagdelen met certificaat. Koppelingsgesprek met cliënt en iemand die hem kent, kandidaat-mentor en coördinator. Client en mentor moeten beiden akkoord gaan Kennismakingsperiode niet te lang. Ook hier weer voor beide partijen noodzakelijk. Aanvraagformaliteiten met ondersteuning van SMiL Benoeming door kantonrechter op rechtbank of op locatie. Kosten eenmalig griffierecht (+- 110,-), toekenning van onkostenvergoeding landelijk tarief ( 1029-,- p/j) voor Stichting Mentorschap die daaruit de begeleiding en de onkostenvergoeding van de mentor vergoedt. Tijdens de uitvoering wordt de mentor begeleid door SMiL.

Procedure: Koppeling Kennismakingsgesprek Kennismakingsperiode Besluit samen verder te gaan (match) Event. tijdelijke machtiging Benoeming /mandatering Kennismakingsgesprek in aanwezigheid van: Client plus familie/verwijzer/persoonlijk begeleider Kandidaat-mentor Coördinator Stg. Mentorschap Definitieve match wordt door beide partijen gemeld bij de stichting. 9

Procedure: Aanvraag bij rechtbank Stichting Mentorschap in Limburg wordt benoemd als mentor De Stichting mandateert het mentorschap aan de vrijwilliger Aanvraagformaliteiten met ondersteuning van de stichting. Aanvragers kunnen zijn: Betrokkene Familie t/m 4e graad Bewindvoerder/Curator Directeur van instelling die betrokkene verzorgt of begeleidt Officier van Justitie 10

De mentor in de praktijk Staat naast de cliënt Heeft regelmatig contact met cliënt Denkt mee, adviseert en beslist Stimuleert Overlegt Accordeert Is contactpersoon namens de cliënt Wat doet een mentor? Behartiging persoonlijke belangen (verpleging, verzorging, begeleiding, behandeling) Mentor staat naast deze persoon, zorgt dat hij/ zij hem/ haar kent. Denkt mee, adviseert en neemt beslissingen. Stimuleert ook zelf nemen van beslissingen en acties waar mogelijk. Overlegt met en namens cliënt. Is tekeningsbevoegd t.a.v. zorgplan. Regelmatig contact (in overleg met cliënt). Kijkt mee met de ogen van cliënt naar de zorg, zien of alles goed gaat. Is contactpersoon voor begeleiders/ verzorgenden e.d. Neemt besluiten nemen over de zorg in ruime zin. over bijvoorbeeld woonlocatie, beleid t.a.v. behandeling, maar ook kleine dingen: zit hij/ zij goed in de kleding, kan hij niet wat later naar bed e.d

Uitvoering mentorschap Contacten met cliënt, zorgverleners, bewindvoerder, familie Zorgplan Ondersteuning mentor intervisie evaluaties themabijeenkomsten mentoruitwisseling Rapportage rechtbank Tijdens de uitvoering wordt de mentor begeleid door de coördinator van de stichting. Op verzoek moet de mentor verantwoording afleggen aan de kantonrechter. In de praktijk meestal als de rechter signalen krijgt dat er iets niet goed gaat. Bij de Stichting standaard jaarlijks. 12

Zelfde procedure als vrijwillige mentor De familiementor Zelfde procedure als vrijwillige mentor Niet altijd ondersteuning door familieleden Voelt zich er vaak alleen voor staan Stichting biedt basiscursus ook aan voor familieleden (kosten € 75 all in) Na de cursus mogelijk Beperkte deelname aan stichting (€ 20 p.m.) Volledige deelname aan stichting (€ 40 p.m.) De benoeming van een familiementor volgt de zelfde procedure als elke andere mentor: formulier met bijlagen, toestemmingsverklaringen van familieleden en bereidverklaring van beoogd-mentor als ook de oproeping van de rechtbank. We maken wel eens mee dat er onenigheid is in de familie over wie er mentor moet worden of na de benoeming over de uitvoering van het mentorschap. Maar zelfs als er geen onenigheid is, dan nog ervaren familiementoren hun taak toch vaker als vrij eenzaam. Ook tegenover de batterij zorgverleners die tegenover hen staan/zitten bij besprekingen. Ze voelen dan vaak hun (vermeende) gebrek aan deskundigheid. Vanaf het begin van de Stichting hebben zich familiementoren gemeld met de vraag of zij de cursus mee konden doen. Dat hebben wij danook direct mogelijk gemaakt. De familiementor betaalt hiervoor een bijdrage van €75. Na de cursus is het vaak voldoende om verder te kunnen. Toch bieden wij de mogelijkheid om een soort ‘abonnement te nemen’ bij de stichting. Voor €20 per maand doe je mee aan de thema-avonden en mag je één maal per jaar een beroep doen op de coördinator. Voor €40 per maand doe je aan alles mee: intervisie, na-scholing en kun je een beroep doen op de coordinator als je dat nodig denkt te hebben. Noot: vertellen over bewindvoering: Vanaf de start van de stichting blijken ook professionele (commerciële) bewindvoerders behoefte te hebben aan scholing op het vlak van mentorschap. Soms leidt dat tot de conclusie om zelf geen mentorschap te doen (en te verwijzen naar de stichting), of slechts een paar mentorschappen op zich te nemen. Bijv. Van cliënten die al bij hen langer onder bewind staan, met wie een klik gevoeld wordt en voor wie het mentorschap nodig is.

Contact gegevens Coördinator: Lex van Wijk Frankenlaan 7 6419 BT heerlen www.mentorschapinlimburg.nl Tel 06-3166 4355 Email: coordinator@mentorschapinlimburg.nl