Invoering van Collaboratieve Elektronische Leeromgevingen, Beleid en Logistiek Albert Pilot IVLOS, Universiteit Utrecht

S W O T Strenghts Weaknesses Opportunities Threats bij de invoering van leeromgevingen

Drie principes voor curriculumvernieuwing De student als junior-medewerker Projecten èn basiscompetenties geïntegreerd als organisatievorm ICT primair algemeen en vakspecifiek gereedschap

1. Van onderwijzen naar leren lLeerproces als uitgangspunt lDoceren impliceert nog niet leren lLeren is actief proces van kennisconstructie lEffectief studeren is hard en gemotiveerd werken aan relevante taken in een inspirerende omgeving

2. Van individueel leren naar coöperatief leren lLeren in teams lSamen verantwoordelijk voor proces en product lToekomstig werk in teams lEffectiever leerproces lPeer review bij werkstukken en projecten

3. Van onderwerpen naar intellectuele vaardigheden lMethodische wijzen om problemen aan te pakken lCommunicatieve vaardigheden lVakinhoud als gereedschap voor productieve taken

4. Van summatieve beoordeling naar formatieve beoordeling lBeoordelingen sturen activiteiten van studenten en docenten lRegelmatige feedback is nodig voor het leerproces van de studenten lFormatieve beoordeling geeft deze feedback op tijd lSummatieve feedback is nodig; niet geschikt voor tijdige feedback

5. Van afzonderlijke vakken naar integratie van vakken lVeel huidige curricula bestaan uit veel verschillende vakken; integratie is moeilijk lNieuwe curricula vanaf het begin gericht op integratie van kennis en vaardigheden via thema's, projecten, cases en problemen lStudent als junior-medewerker: lerend werken, werkend leren

6. Van eenmalig afstuderen naar eeuwig studeren lSnelle veranderingen in kennis zijn kenmerkend voor de kennismaatschappij lLevenslang leren is daarom noodzakelijk lHet studieprogramma moet de student daarop voorbereiden, niet doen alsof het daarna over is.

7. Integratie van ICT in alle (vak)gebieden lICT is nu zo belangrijk in alle vakgebieden dat het belangrijk moet worden in alle curricula lDigitale informatiebronnen, digitale communicatie, simulaties, modelling, databases, dataverwerking … lNotebook met wireless verbinding met Internet als symbool

Samenvattend: lleerproces van de student centraal lcontext waarin leren en werken dichter bij elkaar komen lauthentieke problemen zijn uitgangspunt ldoorlopende leerlijnen Paradigma: De student als junior-medewerker

Aandachtspunten voor ontwikkeling van nieuwe curricula lPrioriteiten voor ICT in onderwijs? Onderscheiden naar innovatieproces: 1. Leren over ICT 2. Leren met behulp van ICT: ICT als gereedschap 3. Leren door middel van ICT: ICT als leermiddel

ICT als gereedschap lRelatief gemakkelijk als innovatie te realiseren door voelbare meerwaarde, lwant de meerwaarde van ICT-gereedschap is snel zichtbaar, lals studieactiviteiten bestaan uit: informatie opzoeken en bewerken, communiceren, berekenen, meten, dus doen in plaats van luisteren en lezen

ICT als leermiddel lDe meerwaarde van ICT bij het leerproces van de student is veel abstracter en lastiger te beïnvloeden lZelden vanzelfsprekende meerwaarde lKostbaar in ontwikkeling en onderhoud door klein aantal gebruikers

Knelpunten in onderwijsinnovaties Condities voor een succesvol innovatieproces: - kenmerken van de verandering in nauwe relatie tot gevoelde behoeften - duidelijke ontevredenheid met de huidige situatie - benodigde kennis en vaardigheden aanwezig bij docenten en management

Knelpunten in onderwijsinnovaties lKnelpunt is meestal: onvoldoende erkenning en consensus over de noodzaak lBij complexe en grootschalige innovaties hoge eisen aan: - consensus - gezag - innovatie-infrastructuur

Invoeringsproces, innovatieproces Voor welk probleem is dit een oplossing? Wat is de meerwaarde?

Didactiek in digitale context Variërend in gebruik van interactieve faciliteiten van een digitale opslag van cursusmateriaal, roosters, contactpersonen, faq´s tot een virtuele werkplek voor taakgericht teamleren, projectonderwijs met een digitale werkplek

Didactiek in digitale context lWelke taken hebben studenten? lWelke veranderingen in studeergewoontes, time and task management

Kritische succesfactoren: lInfrastructuur: hardware, software, ondersteuning van netwerk en helpdesk lManagement moet er achter staan (waar achter?) lLeerproces van docenten om goed te doen wat ze willen gaan doen. lSchaalgrootte

SWOT samenvatting lsterke kanten van digitale leeromgevingen lzwakke kanten van digitale leeromgevingen luitdagingen lbedreigingen

Conclusies en aanbevelingen lbeleidsontwikkeling llogistiek

Tot slot lVeranderingen in maatschappelijke context maken veranderingen noodzakelijk in inhoud en vorm van de opleidingen lPresentatie beschikbaar op de website