Project voor samenleven en kwaliteit In de voetsporen van Leonardo Da Vinci Comprehensief onderwijs

Waarom schreef Leonardo van rechts naar links? Middeleeuwse standenmaatschappij beheerst de waardenpatronen Godsdienst beheerst de samenleving. Vandaag? Onderzoek van Verhoeven tot Nicaise

Vorige eeuw: Talrijke maatschappelijke verschuivingen Competenties zijn erg belangrijk op alle vlakken in de samenleving: –Techniek en technologisch vlak –Sociaal vlak –Wetenschappelijk vlak –Politiek vlak –Economisch vlak –Steeds verdere mondialisering Geen standanmaatschappij meer Scheiding tussen godsdienst(en) en staat…

Selectie op basis van sociale afkomst wordt niet meer aanvaard De doelen in het onderwijs zijn ondertussen herschreven vanuit competentiegerichte visie Comprehensief onderwijs kreeg vorm in de tweede helft van vorige eeuw Het onderwijs heeft een opdracht… Wat is dan het probleem?

Evolueert het onderwijs mee? Een structuur met ‘beschotten’, en ‘overgangen’ van jaar tot jaar (van trimester tot trimester…)??? Volksschool Voorbereidende afdeling Humaniora HO Basisonderwijs BLO A klas Leeftijd… B ASO TSOBSO BSO. België tot jaren ‘50 HO 2006

Finland: onderwijs zonder overgangen tot 16 jaar.

In enkele woorden… Ontwikkeling??Van Selecteren naar emancipatie Onderwijsstructuur? Van categoriaal naar comprehensief …Van verticaal naar horizontaal

Van selecterend naar comprehensief onderwijs.. Verticale structuur Vroeg selecteren Indelen volgens middeleeuws mensbeeld (hoofd- en handwerkers) S.O. wordt beschouwd als een soort eindpunt Homogene groepen(??) Uniformiteit in inhouden Richtingen met vastgelegde inhouden Eenzijdige visie op vorming (of talen of technologie of humane wetenschappen) Inhouden staan centraal (zonder vragen te stellen over transfer) Horizontale structuur Competentiegericht en adaptief evalueren Alle ontwikkelingsgebieden kunnen van een hoog of laag niveau zijn Het begin van LLL Heterogene groepen Diversiteit in leertrajecten Alle combinaties zijn mogelijk Hoofddoel: ontplooiing van de persoonlijkheid Functioneren van de kennis staat centraal

De recente geschiedenis 1980: VSO ingevoerd… –Inge Van Bijlen –Damiaaninstituut Aarschot: enthousiaste hervormers… …en in 1991: terug afgevoerd!! –Zgn eenheidstype 1997: afschaffing van onderwijsvormen in de 1 e graad SO: geboorte van de middenschool –Met schoonheidsfoutjes+ –Parlementaire vraag Roger Voorhamme… Tweedekansonderwijs is geëvoluerd van comprehensief naar categoriaal???

Comprehensief onderwijs geraakt niet uit de startblokken Probleem: De vier SO vormen blijven bestaan, ondanks de algemene instemming over de nefaste gevolgen ervan… =

Wat is het resultaat? Selectie in ons onderwijs is nog altijd meer een kwestie van sociale afkomst dan van competenties of talent (Verhoeven, Nicaise) Geletterdheid en gecijferdheid (op het niveau van de basisvorming) is problematisch bij 13 % van de Vlamingen (onderzoek EALS) Voorbeeld van laaggeletterd: in een folder of gebruiksaanwijzing de informatie die je nodig hebt niet kunnen terugvinden. Voorbeeld van laaggecijferd: niet kunnen achterhalen welk product het minste kost per kg.

Pisa: onderzoek van de Oeso i.s.m. diverse universiteiten. Uitspraak 1: “Ons Wiskunde onderwijs is het beste van de wereld” zowatiedereen Uitspraak 2: “Onze topleerlingen in het S.O. leren goed ondanks het onderwijs” Prof. Lowyck, KUL, 19895