Irene van Vliet, Jan Spijker, Ton van Balkom Jolanda Meeuwissen Pilotproject herziening multidisciplinaire richtlijnen Angst en Depressie Irene van Vliet, Jan Spijker, Ton van Balkom Jolanda Meeuwissen

Doel van richtlijnontwikkeling Multidisciplinaire, geïntegreerde zorgprocessen voor alle behandelfasen Kwaliteit van zorgprocessen door heldere, niet-ambigue aanbevelingen Ondersteuning aan zorgprofessionals om evidence-based te kunnen werken Rationale voor klinische beslissingen Brug tussen kennis en praktijk

Angststoornissen/Depressie ondersteunen mijn professioneel handelen Stelling 1 De Richtlijnen Angststoornissen/Depressie ondersteunen mijn professioneel handelen

Angststoornissen/Depressie beperken mijn creativiteit Stelling 2 De Richtlijnen Angststoornissen/Depressie beperken mijn creativiteit

Angststoornissen/Depressie zijn veel te ingewikkeld Stelling 3 De Richtlijnen Angststoornissen/Depressie zijn veel te ingewikkeld om in de praktijk toe te passen

Projectorganisatie Uitvoering: Richtlijnconsortium Nederland, waarin o.a. Trimbos-instituut, CBO, NHG, LEVV, V&VN, NVvP, NPCF, NVTAG, KWAZO Financiering: ZonMW-programma Kennisbeleid, Kwaliteit Curatieve Zorg (KKCZ)

Kerngroep Ton van Balkom, psychiater (voorzitter) Jolanda Meeuwissen, psycholoog (secretaris) Harm van Marwijk, huisarts Berend Terluin, huisarts  Jan Spijker, psychiater Irene van Vliet, psychiater Paul Emmelkamp, psycholoog-psychotherapeut Claudi Bockting, psycholoog-psychotherapeut   Pieter Kop, eerstelijnspsycholoog Fekke Fekkes, verpleegkundige

Betrokken beroepsverenigingen en patiënten/familieorganisaties Federatie Vaktherapeutische Beroepen Federatie Verpleegkunde in de Geestelijke Gezondheidszorg (FVGGZ) Landelijke Vereniging van Eerstelijnspsychologen (LVE) Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk werkers (NVMW) Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NZA) Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT) Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) Phorza, professionals in de sociaal-pedagogische hulpverlening Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) Angst Dwang en Fobie Stichting (ADF Stichting) Stichting FobieVrienden Depressie centrum van het Fonds psychische gezondheid Cie. Cliëntenparticipatie in de GGZ

Projectdoelstellingen Tot stand brengen van ‘levende’ richtlijnen voor angststoornissen en depressie door gebruik te maken van een digitale werkwijze Herzien (gedeeltelijk) van de huidige multidisciplinaire richtlijnen voor angststoornissen en depressie aan de hand van 3-5 uitgangsvragen per richtlijn

Ik vind dat de Richtlijnen Angststoornissen/Depressie Stelling 4 Ik vind dat de Richtlijnen Angststoornissen/Depressie onvoldoende rekening houden met individuele patiëntverschillen

Ik vind dat de Richtlijnen Angststoornissen/Depressie ´Stepped Care´ Stelling 5 Ik vind dat de Richtlijnen Angststoornissen/Depressie ´Stepped Care´ moeten worden gemaakt

Stelling 6 Ik vind dat de Richtlijnen Angststoornissen/Depressie te weinig richting geven wat te doen bij chroniciteit

Knelpunteninventarisatie Medicatie vs. gesprekstherapie vs. combinatie Culturele diversiteit Gender Stepped care Chroniciteit Taakdelegatie en consultatie Co-morbiditeit Crisis (suïcide, psychose) Diagnostiek Arbeid

Uitgangsvraag-1 Op welke wijze moeten interventies ingezet worden voor de behandeling van een patiënt met paniekstoornis, PTSS of een depressieve stoornis, rekening houdend met aard, ernst en beloop van de problematiek?

Uitgangsvraag-2 Wat zijn modificaties voor diversiteit (culturele diversiteit, gender)? Kan de richtlijn stepped-care worden gemaakt?

Tijdspad Looptijd 1,5 jr, beoogde einddatum 1 Jun-08 Fase 1: Voorbereiding (tot Mrt 07) Fase 2: Ontwikkeling, startfase (Febr-Mrt 07) Fase 3: Ontwikkeling, schrijffase (Apr-Okt 07) Fase 4: Commentaarfase (Dec 07-Febr 08) Fase 5: Rapportage en vervolgactiviteiten ‘levende’ richtlijnen (Mrt-Mei 2008)

Problemen oude richtlijn: Angst richtlijn moeilijk te volgen in de praktijk Depressie richtlijn heeft geen algoritme Er wordt in eerste lijn teveel´overbehandeld´

Nieuwe evidentie Psychotherapie bij lichte stoornissen superieur aan medicatie Bij paniekstoornis: geen evidentie meer dat bij ernstige agorafobie de combinatiebehandeling superieur is

Vorm richtlijn paniek en depressie-1 1e episode- licht recidief- licht 1e episode ernstig recidief ernstig

Vorm richtlijn paniek en depressie-2 1e episode- licht Stap 1: watchful waiting en psycho-educatie Stap 2: Keuze uit: counseling, problem solving, bibliotherapie Stap 3: Psychotherapie

Vorm richtlijn paniek en depressie-3 recidiverend- licht Stap 1: effectief beleid 1e episode volgen Stap 2: voorkeur psychologische behandeling (CGT, IPT, PT) Stap 3: naar algoritme ernstig

Vorm richtlijn paniek en depressie-4 1e episode- ernstig Altijd: Psycho-educatie en controle Stap 1: antidepressiva of psychotherapie Stap 2: combinatiebehandeling Stap 3: intensiveer stap 2

Vorm richtlijn paniek en depressie-5 recidiverend- ernstig Stap 1: combinatiebehandeling Stap 2: intensiveer stap 1

Stelling 7 Hoera! Nu de Richtlijnen Angststoornissen / Depressie er zijn hoef ik de literatuur niet meer bij te houden en houd ik tijd over

Bedankt voor uw aandacht! Voor meer informatie over het Update-project: Jolanda Meeuwissen (projectleider), jmeeuwissen@trimbos.nl