John HorowitzRoosmarijn Horowitz Klinisch psycholoogHBO docent in HRM UU en UvA Deeltijd student psychologie, Leiden 16 februari 2012 SPS NIP GGZ

 Kennismaken met psychodrama: ontstaan, kenmerken  Gebruikte terminologie  Contra-indicatie  Actieve workshop: zelf doen

 Problemen analyseren  Met gedrag experimenteren  Nieuw gedrag realiseren

 Therapie  Stagebegeleiding  Opleiding van assistenten  Positiebepaling binnen de setting van je praktijk

 Grondlegger: Jacob Moreno  Student bij Sigmund Freud  Observatie van kinderen in Wenen:  ´Ik was de prins en jij was de prinses en toen gingen wij samen trouwen´  Idee van ‘alsof’ bij volwassenen  Rollen worden daarbij losgemaakt van een persoon. Jacob Moreno Boekarest 1889 – VS 1974

Een aantal varianten:  Acteren  Tot leven brengen van bestaande personages  Begrip bij somatische- en of psychische activiteiten van patiënten  Rollenspel  Maatschappelijke rollen of situaties  Bijvoorbeeld: conflicten, slecht nieuws brengen.

Rollenspel door één persoon aangegeven Ofwel: in scene zetten waar iemand zelf mee komt. Actiegerichte vormen van groepsbehandeling:  Gestalttherapie  Individuele psychotherapie in een groep. Techniek van de ´lege stoel´. Grondlegger Fritz Perls ( )  Psychodrama  Groepstherapie

Rollenspel door één persoon aangegeven Ofwel: in scene zetten waar iemand zelf mee komt. Toekennen van een rol – wie?  Relaties: mijn broer, tante, manager, huisarts  Delen van jezelf of de cliënt: sterke tegenover de bange, de ja-zegger tegenover de nee-zegger

 Protagonist of hoofdrolspeler: presenteert zijn probleem  Dubbelen: groepsleden, naar binnen en naar buiten. Rollen los van personen.  Spiegelen: imiteren, vaak door leider of assistent  Sharing: overleg

 Cliënt met beperkte cognitieve mogelijkheden  Cliënten met schizofrenie: vanwege inpassing in hun waansysteem  Cliënten met ernstige persoonlijkheidsstoornissen: ‘ik heb altijd al geweten dat ik het wel in me had’ / realiteitsstoornis

1. De leider/director structureert de sessie, eventueel geholpen door co-therapeut 2. De hoofdrolspeler geeft een situatie 3. Rollen worden verdeeld: in/extern 4. Tussentijdse wisseling, verlaten, nieuw 5. Leider stuurt bij, pauzeert 6. Co-therapeut: bezig met anderen 7. Afronding: nieuw overleg, samenvatting, conclusies, adviezen, laatste, woord

 John: de leider (director)  Roosmarijn (protagonist): presenteert haar probleem

 Reflectie  Eigen ervaring in de praktijk: casus uit het werk van John

 Verder lezen:  Corsini, R.J. (1972). Roleplaying in psychotherapy, a manual (2 e druk). Aldine Publishers.  Laat, P. de. (2005). Psychodrama, een actiegerichte methode voor exploratie, reflectie en gedragsverandering. Koninklijke Van Gorcum.