DE FACULTEITEN VAN DE Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Technische Natuurweten-schappen Bouwkunde Civiele Techniek & Geoweten-schappen Luchtvaart-en Ruimtevaart-techniek Techniek, Bestuur en Management Industriëel Ontwerpen Werktuigbouw-kunde & Mari-tieme Techniek DE FACULTEITEN VAN DE

De missie van TBM De faculteit TBM beoogt in internationaal georiënteerd onderwijs en onderzoek een significante bijdrage te leveren aan het duurzaam oplossen van complexe maatschappelijke problemen. Zij doet dit door het analyseren van structuur en werking van technische multi-actorsystemen en door het ontwikkelen van interventiestrategieën, handelingspraktijken en instrumenten voor het ontwerpen en verbeteren van dit soort systemen.

Typisch TBM-vraagstukken (1) Hoe pakken we de fileproblematiek in Nederland aan? Door carpoolen, route-informatie, tolpoorten, rekeningrijden, vergunningen voor rijden tijdens piekuren, of door automatisering van personen- en goederen-vervoer en sensoren in de transportinfrastructuur?

Typische TBM-vraagstukken (2) Hoe voorkomen we dat liberalisering van de elektriciteitssector tot grootschalige uitval leidt? Is er een relatie tussen deze liberalisering en de uitval op andere plaatsen in de wereld? Welke technologische oplossingen en institutionele arrangementen kunnen worden aanbevolen?

Typische TBM-vraagstukken (3) Hoe kan het vliegverkeer op Schiphol groeien binnen een publiek bepaalde geluidsruimte? Door andere geluidsmeting, betere geluidsisolatie, steiler landen en opstijgen of door slimmere luchtverkeersleiding?

Typische TBM-vraagstukken (4) Hoe gaan we om met het waterbeheer in Nederland? Een combinatie van hogere rivierdijken, polders opoffer-en als bergingsgebieden, meer drinkwaterbekkens en koeltorens voor onze elektriciteitscentrales? Door onderhandelen met boven-strooms gelegen landen of vooral door technische innovaties?

Typische TBM-vraagstukken (5) Hoe kunnen we onze aardgasvoorraad duurzaam benutten? Kooldioxide verwijderen en opslaan in de ondergrond, biogas of waterstof bij-mengen in het aardgas-net? Helpt ons fijnmazige aardgasnet ons sneller naar een waterstofeconomie of is hier sprake van een remmende voorsprong?

Typische TBM-vraagstukken (6) Hoe kunnen we komen tot de realisatie van ruimtelijk beleid op verschillende schaalniveaus? Door nota’s te schrijven en bestemmingsplannen te formul-eren? Door duurzame stake-holders te mobiliseren? Door co-productie van beleid? Door publiek-private samenwerking? Of door een meer systematische en ontwerpgerichte aanpak van het besluitvormingsproces?

Typische TBM-vraagstukken (7) Hoe zorgen we ervoor dat de continuïteit van telecommunicatievoorzieningen niet in gevaar komt? Ligt de oplossing in technologische innovaties, zoals derde generatie mobiele telefonie? Moet er een mobiel noodnet komen? Moet het overheidstoezicht op de sector strakker worden? Wat is de rol van de overheid en wat lost de markt zelf op?

Typische TBM-vraagstukken (8) Hoe kunnen organisaties de mogelijkheden van ICT strategisch benutten? Wat voor gevolgen heeft het voor organisaties om tot elektronische dienst-verlening over te gaan? Welke technologie is nodig en hoe moet de organisatie worden aangepast? En hoe kan telematica de bedrijfs-processen verbeteren?

Typische TBM-vraagstukken doen zich voor in ‘ multi-actorsystemen’

Multi-actorsystemen Vergen aandacht voor het fysieke systeem Vergen aandacht voor het gedrag van actoren in het besluitvormingsproces Vergen aandacht voor de onderlinge wisselwerking: de interferentie actorgedrag-fysiek systeem roept vragen op naar sturing en management

Het object van TBM (1) Actorgedrag Actorgedrag maakt de werking van technische multi-actorsystemen complex en dynamisch: Actoren (overheden, bedrijven, maatschappelijk middenveld, consumenten, burgers etcetera) hanteren hun strategieën Totaal aan strategieën leidt tot onvoorspelbaar verloop van de besluitvorming en tot onbedoelde effecten

Het object van TBM (2) Het fysieke systeem Fysieke systeem is complex en dynamisch: Doorgaans niet als één systeem ontworpen Onvoorspelbaar gedrag door niet-lineariteiten, onvoorziene terugkoppelingen, indirecte informatie over status van onderdelen Toch verlangt samenleving hoge kwaliteit performance

Het perspectief van TBM Systeemperspectief Analyse van structuur en gedrag van fysieke systemen Focus op interacties tussen componenten Actorperspectief Analyse van structuur en netwerk van actoren Analyse van onderlinge relaties en interacties: het proces van besluitvorming

Handelingsperspectief TBM analyseert, ontwerpt en ontwikkelt tools, concepten,modellen, strategieën, handelingspraktijken en arrangementen die kunnen worden gebruikt bij sturing, management en innovatie van technische multi-actorsystemen.

De opleidingen van TBM (portfolio) Bsc Technische Bestuurskunde MSc Systems Engineering, Policy Analysis and Management MSc Management of Technology MSc Engineering and Policy Analysis (voltijd en deeltijd)

Interfacultaire/Interuniversitaire opleidingen MSc Transport, Infrastructure and Logistics (met de faculteiten CiTG en OCP) MSc Information Architecture (met de faculteit EWI) MSc Spatial Development and Geo-Information Engineering (met Bouwkunde, CiTG, LR) (i.o.) MSc Geo-Information Management and Applications (met Universiteit Utrecht, Wageningen Universiteit en ITC) MSc Industrial Ecology (met TNW, Universiteit Leiden, Erasmus Universiteit Rotterdam) (i.o.)

De opleidingen van TBM (kenmerken) Interdisciplinair Bètacomponent Management en sturing Internationaal georiënteerd Gerelateerd aan onderzoek Publieke én private sector

BSc. Technische Bestuurskunde (1) Vier domeinen: Transport, Infrastructuur en Logistiek Energie, Water en Industriële Systemen Informatie- en Commu-nicatietechnologie Ruimte: Gebruik en Ontwikkeling Doelgroep: VWO’ers met aanleg voor exacte vakken en belang-stelling voor sturings-vraagstukken in een technologische omgeving

BSc. Technische Bestuurskunde (2) Structureren van complexe probleemsituaties Afleiden van juiste onderzoeksvragen Kwantitatieve en kwalitatieve analytische methoden Basiskennis van domein Kennis van besluitvormingsprocessen Communicatieve vaardigheden

MSc. Systems Engineering, Policy Analysis and Management Ontwerpen van haalbare oplossingen voor onge-structureerde problemen in een complexe (publiek/ private) multi-actorcontext Ontwerpen/faciliteren van besluitvormingsprocessen Grondige kennis van domein Doelgroep: studenten met een BSc. diploma Technische Bestuurskunde of een daaraan gelijkwaardige opleiding

MSc Management of Technology Analyseren van complexe technologische problemen in high tech bedrijven Beslissingen nemen over technologische product- of procesinnovaties Kennismanagement en R&D management Ontwerpen van technologische systemen (ICT, logistiek, veiligheid) Doelgroep: Bachelors of Science (WO en HBO)

MSc Engineering and Policy Analysis (voltijd en deeltijd) Analyse van problemen in grootschalige complexe systemen (infrastructuren) Focus op publieke besluitvorming Interdisciplinaire en interculturele commu-nicatieve vaardigheden Doelgroep: Bachelors of Science (WO of HBO)

MSc Transport, Infrastructure and Logistics (in samenwerking met Civiele Techniek en Werktuigbouwkunde) Kennis, inzicht en vaardig-heden op het gebied van verkeer, vervoer, verkeers-infrastructuren, logistiek Beleidsanalyse en besluit-vorming Sterke technische component Doelgroep: Bachelors of Science (WO en HBO)

Interfacultair onderwijs Beroepsgerichte kennis op gebieden als economie, bedrijfskunde en recht Vaardigheden (zoals presenteren en rapporteren) en talen Reflectie op techniek (bijv. ethiek en academische vorming) Docentenprofessionalisering (Interfacultair Onderwijskundig Centrum Focus)

Promovendi-programma Best Practices Cycle Vraaggestuurde symposia Peer groups Coaching door ervaren onderzoekers (o.a. bij het schrijven van een onder-zoeksvoorstel)

Onderzoeksportfolio Zeven vernieuwende programma’s Hechte relatie met onderwijsportfolio Verankerd in technologie/engineering

Onderzoeksprogramma’s (1) Multi-Actor Systems Gericht op oplossen van complexe problemen rondom besluitvorming en management in multi-actorsystemen Ontwerp en toetsing van innovatieve concepten en theorieën, ontwerp-richtlijnen, methoden en technieken Creatieve synthese van inzichten uit de beleids- en bestuurskunde enerzijds en toegepaste operations research en systeemanalyse anderzijds

Onderzoeksprogramma’s (2) Design and Management of Infrastructures Verklaren en sturen van de werking van infrastructuur-ontwikkelingen Systematische vergelijking tussen sectoren Ontwerpcriteria voor infrastructuurnetwerken, marktstructuren en sturingsmodellen

Onderzoeksprogramma’s (3) Service Systems Engineering Nieuwe theorieën, methoden en technieken t.b.v. de ontwikkeling van op ICT gebaseerde diensten Verspreid werkende publieke en private organisaties Toetsen van nieuwe academische inzichten in praktijksituaties

Onderzoeksprogramma’s (4) Reflectie op Techniek Doel: beter begrip van moderne technologie en ethische vraagstukken Rol van de technologie en haar invloed op de samenleving

Onderzoeksprogramma’s (5) Risico Management (Veiligheid, Gezondheid, Duurzaamheid) Wetenschappelijke modellen en benaderingen t.b.v. beleids-makers, bestuurders en managers Doel: voorspellen en reduceren van veiligheids-. gezondheids- en milieurisico’s van technologische systemen

Onderzoeksprogramma’s (6) Innovation Systems Analyse van complexe relatie tussen actoren en instituties enerzijds en de ontwikkeling van nieuwe producten, productie-processen en diensten anderzijds Studie van de invloed van innovatiesystemen op commerciële levensvatbaarheid van technologische ontwerpen

Onderzoeksprogramma’s (7) Spatial Development and Geo-Information Engineering Systeeminnovatie Ruimtelijke Ontwikkeling Geo-informatie en Grondbeleid GIS-technologie Wetenschappelijk gefundeerde regionale ontwikkeling

Onderzoeksparticipatie in Delftse en externe projecten en centra Next Generation Infrastructures (BSIK) Transitie Duurzame Mobiliteit (BSIK) Vernieuwend Ruimtegebruik (BSIK) Speerpunten TU Delft: NGI, ICT, Sustainable Industrial Processes, Sustainable Urban Areas, Towards Reliable Mobility, Water, Earth Risk Centre Centrum voor Ethiek & Techniek (i.o) Centrum voor Duurzame Ontwikkeling (i.o.)

Internationale Samenwerking TPM-Consortium (MIT, George Mason University, Carnegie Mellon University, Instituto Superior Técnico Lisboa) Global Technology of Management Consortium (University of Maryland, CERAM Sophia Antipolis, Asian Institute of Technology, Korea Advanced Institute of Science and Technology, National Tsing Hua University) Harbin University of Technology UNITECH Partners Etcetera...

Organigram Decaan Managementteam Staf Decaan Bestuurlijke Gremia Directoraat Ontwikkeling Dir. Onderwijs/Onderzoek Afdeling Technologie Afdeling Management en Governance Afd. Engineering en Reflectie IT&C Stud. Gen. Focus Secties ICT, E&I, TLO, VK, EduTec Secties BK/O&M, AOP, TSE, ECI, EvI, TA Secties SK, BA, FIL, GvdT, RE Sectie SIRO

Feiten en Cijfers (1) Personeel 2003 Totaal aantal medewerkers 355 Wetenschappelijk personeel 244 (69%) Ondersteunend personeel 111 (31%) Mannen 197 Vrouwen 158 Totaal bezetting TBM 270,68 fte Totaal mannen 184,28 fte (68%) Totaal vrouwen 86,72 fte (32%)

Feiten en Cijfers (2) Studenteninstroom 2003-2004 Bachelor TB 153 (121 man, 32 vrouw) MSc SEPAM 30 (20 man, 10 vrouw) Deeltijdopleiding 45 (38 man, 7 vrouw) MSc EPA 18 (11 man, 7 vrouw) MSc MoT 25 (15 man, 10 vrouw) Totaal instroom opleidingen 271 Totaal actieve studenten (1-12-03) 1057 waarvan Ph.D. studenten 54 (36 man, 18 vrouw)