Consumentenvertrouwen Wouter Jonkers & Jeroen Nieuweboer Centraal Bureau voor de Statistiek

Consumentenvertrouwen Thema: De kredietcrisis voorbij? “Vertrouwen is dus heel belangrijk voor de economie” (Tijdschrift v Econ Ond: pag. 290, 2008) Vertrouwen van de consument wordt gemeten in het “Consumenten ConjunctuurOnderzoek” (CCO)

INHOUD PRESENTATIE Doel CCO Opzet CCO Publicatie uitkomsten Internationale vergelijking Conjunctuurklok Consumentenvertrouwen & producentenvertrouwen Consumentenvertrouwen & economische groei Vragen?

Doel consumentenvertrouwen Het consumentenvertrouwen (CV) verschaft actuele informatie over consumentenopvattingen mbt de algemene economische situatie & financiële situatie van het eigen huishouden

Aanleiding: Waarom meten? Meten van welvaart: Objectief  Inkomen, Bestedingen Subjectief  “If men define situations as real, they are real in their consequences” (W.I. Thomas; 1863-1947). M.a.w. ervaring en verwachting van consument beïnvloeden de ‘gekleurde’ perceptie van huidige economische situatie en dit bepaalt het gedrag van de consument. Relatie objectieve en subjectieve indicatoren is complex

Aanleiding: waarom meten? Grondlegger Katona 3 dimensies begrip kooplust (willingness to buy): Perceptie door consument v/d huidige en toekomstige financiële situatie van het huishouden Perceptie van huidige en toekomstige economische situatie in het algemeen; Perceptie van prijsontwikkeling en de markt van duurzame goederen

Berekening CV Gemiddelde van de saldi van positieve en negatieve antwoorden uitgedrukt in procenten (uitkomsten liggen tussen -100 en +100).

Op verzoek van de Europese commissie (start mei 1972) Andere vragen CCO CCO bestaat uit totaal 16 vragen Werkloosheid Prijsontwikkeling Spaarzin Bezuinigingen Op verzoek van de Europese commissie (start mei 1972) Tbv diagnose en korte termijn prognose van conjunctuur (icm producentenvertrouwen)

Eerste 10 werkdagen van de maand Methode & Frequentie Hoofd of echtgeno(o)t(e)/vaste partner van het hoofd van Nederlandse particuliere huishoudens Frequentie Methode 1972 Mei, Okt Mondeling 1973 - 1983 Jan, Mei, Okt Mondeling 1984 - Jan 1986 Jan, Apr, Jun, Okt Telefonisch Vanaf april 1986 Maandelijks Telefonisch Eerste 10 werkdagen van de maand

Steekproef & Respons Periode Steekproefomvang 1972 – 1983 5000 à 6000 1972 – 1983 5000 à 6000 1984 – 1983 2000 à 4000 1984 – sept 1992 2000 Okt 1992 – heden 1500 Respons daalt  vanaf juli 2007 ook mobiele nummers Respons maart 2009: 62,5%

Correctie Seizoenseffecten Consumenten zijn somberder in de herfst (donkere dagen?) Consumenten zijn optimistischer in januari (loonsverhoging, nieuwe jaar nieuwe kansen?) Correctie afzonderlijke maanden beter te kunnen vergelijken op 5 deelvragen, dus CV zelf indirect

Publicatie Statline - Maandcijfers (gecorrigeerd en ongecorrigeerd) - Kwartaal- en jaarcijfers (ongecorrigeerd) naar achtergrondkenmerken (vanaf 2002) - Persoon - Huishouden - Regio Maandelijks “Conjunctuurbericht” Webartikelen Bijdragen Armoedebericht, Statistisch zakboek Onderdeel conjunctuurklok

De extremen Oorspronkelijk Gecorrigeerd Hoogste CV +28 (jan 2000) +27 (juni 2000) Laagste CV -39 (juli 2003) -40 (juli 2003) Grootste stijging +11 (jan 1998) +9 (februari 1995) Grootste daling -17 (sept 2007) -14 (sept 2007) LT gemiddelde -3 Maart 2009 Waarde - 33 - 34 tov vorige maand - 4 - 4

Consumentenvertrouwen 2002-2009

Consumentenvertrouwen Europees en nationaal Europa: - Eigen financiële situatie komende 12 maanden; - Algemene economische situatie komende 12 maanden; - Werkloosheid komende 12 maanden; - Besparingen komende 12 maanden. CBS: - Algemene economische situatie afgelopen 12 maanden; - Algemene economische situatie komende 12 maanden; - Eigen financiële situatie afgelopen 12 maanden; - Eigen financiële situatie komende 12 maanden; - Gunstige tijd voor grote aankopen.

Consumentenvertrouwen internationaal

Consumentenvertrouwen VS (Michigan-index)

Conjunctuurklok

Conjuncturele top

Conjuncturele neergang

Conjunctureel dal

Conjuncturele opgaande fase

Conjunctuurklok februari 2008

Conjunctuurklok augustus 2008

Conjunctuurklok februari 2009

Consumenten- & producentenvertrouwen

Consumentenvertrouwen & economische groei

Vragen ?

Consumentenvertrouwen Hoe hoog is het consumentenvertrouwen (CV) van de aanwezigen in de zaal? CV totaal: -27 (n=26) CV mannen: -22 (n=22) CV vrouwen: -55 (n=4) De aanwezige mannen zijn positiever dan vrouwen. Dit zie je overigens normaliter ook terug in de kwartaalcijfers op statline. CV maart (ongecorrigeerd): -33