STUDIEDAG WANNEER LIEFDE UITMONDT IN EEN GEVECHT… DETERMINANTEN, SCREENING & INTERDISCIPLINAIRE AANPAK Faculteit Rechtsgeleerdheid Zeger van Hee - Tiensestraat Leuven Dinsdag 2 juni 2009

1/1 Huisarts = Laagdrempelig aanspreekpunt Familiearts : slachtoffer,dader en kinderen! Modellen voor consultatievoeren psychosociale problemen ‘Ziet het niet’ ‘Ziet’ lichamelijk geweld veeleer dan psychisch geweld Onopgeleid rond IFG Onmacht : gebrek aan referentiekader Aanpak isn sociale sector en geestelijke gezondheidszorg Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica 1/1 Geweld = probleem voor huisarts !?

1/1 Relevant Onderzoek Registratie peilpraktijken Delphi studie + expert feedback Systematische review PG Aanbeveling volksgezondheid Implementatie training + registratie strategie casemanagement tool Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica

1/1 Relevant Onderzoek Registratie peilpraktijken Delphi studie + expert feedback Systematische review PG Aanbeveling volksgezondheid Implementatie training + registratie strategie casemanagement tool Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica

1/1 EVIDENTIE VOOR SCREENING : Vrouwen wensen dat huisartsen geweld bespreekbaar maken op raadpleging Eenvoudige vragen laten toe 4 x meer situaties van PG te identificeren (S Lo Fo Wong) EVIDENTIE GEBREK (Wathen et al) : Geen bewijs effect op reductie geweld, op escalatie Geen bewijs van afwezigheid schade Systematische reviews = no must Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica systematische review

1/1 Pleiten VOOR SCREENING : Veelvoorkomend probleem Grote gezondheidsimpact Beschikbaar therapeutisch aanbod Vlaanderen Aanvaardbaarheid doelgroep Ethisch dileimma : Onthouden van potentiële hulp ? Veiligheid en hulp bieden tegenover ‘nil nocere’ ? Ethische plicht ipv evidence based handelen ? Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica consensus

1/1 Situaties met hoog risico : Trauma Psychosociale problematiek : angst, deprssie … Doelmatig handelen : direct de vinger op de wonde! Casefinding : presentatie van andere klachten Vage klachten Psychosomatiek Nil nocere : geen onnodig ander onderzoek! Leerproblemen kinderen Open vraag : wat is taak HA bij afwijkend gedrag ? Ook als is er onvoldoende evidentie er is een noodzaak voor een ‘opportunische’ aanpak Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica consensus

1/1 Screenen kan niet zonder complexe psychosociale analyse Bespreek  Beleving  WAT DENK JE ?Idea’s  WAT VOEL JE ?Concerns  WAT KAN/WIL JE DOEN? Expectations  Thuisblijven?  Kinderen? Ga Hulpbronnen na Sociaal netwerk Veiligheidsplan Overleg met andere diensten ! Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica aanbeveling

1/1 Delphi consensus Aanpak HA partner geweld :  Expliciet vragen naar huiselijk geweld: Bij directe en indirecte aanwijzingen Sytematisch bij prenataal onderzoek  Veiligheidsrisiko inschatten  Uitgaan van bereidheid voor aanpak bij cliënt  Aandacht voor kinderen  Multidisciplinair samenwerken  Documentatie en certificaat Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica aanbeveling

1/1 Altijd vragen naar geweld : Vage klachten (moe/hoodpijn/buikpijn) en psychosomatiek Veelvuldig consulteren Ongevallen en hun letsels… Inconsistente verhalen … Gedragsveranderingen (slachtoffer, partner & kinderen …) Stemmingsstoornissen, suicidaliteit, angst … Middelengebruik, … Zwangerschap ! Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica aanbeveling

1/1 Hoe ernaar vragen? Na inleidende uitleg : “vele vrouwen …” Directe vraagstelling Ben je bang thuis / naar huis te gaan? Heeft iemand je thuis ooit pijn gedaan ? Heeft iemand je ooit aangeraakt zonder je toestemming ? Heeft iemand je dingen laten doen, die je niet wou doen ? Heeft iemand iets van je weggenomen zonder te vragen ? Heeft iemand je uitgescholden of bedreigd ? Heeft iemand je documenten doen ondertekenen, die je niet begreep ? Ben je vaak alleen ? Heeft iemand je niet geholpen wanneer je hulp nodig had ? Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica aanbeveling

1/1 Exploratie (1)  Alle aspecten van geweld bevragen: veelal mengvormen !  Urgentiegraad :  Localisatie (hals…)  Escalerend, levensbedreigend geweld, …  Suicidaliteit !  Seksueel misbruik, aanranding  Veiligheid : indelen naar volgens :  direct handelen  binnen 24 uur  Tijd voor (MD) exploratie  Afhankelijkheid en zelfredzaamheid ? Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica aanbeveling

1/1 Exploratie (2) Idea’s Concerns (schuld, schaamte …) Expectations Geassocieerde problemen ? Medisch & psychiatrisch Relationele en levensfase problematiek Sociale context : werk, financieel,huis… Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica aanbeveling

1/1 Verdere stellingen : 1°Screening heeft geen zin zonder betere afspraken over multidisciplinaire communicatie en samenwerking 2°Screening en veiligheidsinschatting zijn onverbreekbaar verbonden. Multidsiciplinaire tools moeten hiervoor ontwikkeld en gevalideerd worden 3°De aanvaardbaarheid van screening hangt af van de zwakste schakel in het zorgproces ! Wetenschappelijke onderzoek is nodig naar effecten (nut en schade) van de aanpak door GZ,GGZ,SOCIALE, POLITIE EN JUSTITIELE SECTOR Screening door huisartsen Leo Pas, Afdeling Onderzoek, Domus Medica 1/1