Zelfevaluatie CVA-ketens Werkgroep Sturing en borging Lidewij Vat, Vilans Ingrid Middelkoop 24 mei 2012

Ambitie werkgroep “Voorbereiding van een landelijk geldende normenset. Als basis voor het toekomstig auditeren van CVA-zorgketens” Werkgroep: Frits van de Velde (vz) Monique Bergsma Ingrid Middelkoop Luikje van der Dussen Marjan Elshof Corina Puppels Anne Klaassen (opvolgster van Cathy Dijkstra) Roelinde Bakker (Achmea) Lidewij Vat & Mirella Minkman (Vilans) Achtergrond??? Moet ik navragen; ben ik niet bij geweest. Antwoord volgt. Samenwerking rond de zelfevaluatie is begin 2009 gestart. Huidige stand van zaken ambitie? Info volgt Werkgroep leden klopt het zo - aangepast

Terugblik 2007 Start onderzoek Mirella Minkman 2008 Ontwikkelingsmodel voor Ketenzorg (OMK) 2009 Praktijktoets bij 36 CVA-ketens 2010 Het Ontwikkelingsmodel voor Ketenzorg (OMK) gebruiken als handvat voor ontwikkeling CVA-ketens 2011 Ontwikkeling digitale zelfevaluatietool 2012 Zelfevaluatie CVA-ketens Niet uitgebreid ingaan op onderzoek  vorige keer besproken. Voor degene die het interessant vinden proefschriften, artikelen mee.

Eerder besproken (voor wie interesse informatie bij me) Eerder besproken (voor wie interesse informatie bij me). Toelichten start onderzoek. Negen clusters noemen Werken aan al deze negen clusters is van belang om een goede keten te ontwikkelen en te behouden. Ieder cluster bestaat uit een wisselend aantal ‘elementen’ (variërend van drie tot 18 elementen). In totaal zijn in het Ontwikkelings Model voor Ketenzorg 89 elementen van ketenzorg benoemd. Deze zijn verzameld vanuit de literatuur over ketenzorg. Een groep van 31 experts heeft de elementen op systematische wijze beoordeeld en aangevuld. Voor de Zelfevaluatie voor CVA-ketens van Kennisnetwerk CVA Nederland zijn de elementen aangevuld met 9 elementen vanuit de Stuurgroep Sturing en Borging. De elementen zijn beschreven als activiteiten die u kunt ondernemen. Deze bouwstenen van een keten zijn geen losstaande elementen. Het samenspel is van belang, de onderlinge verbondenheid om in samenhang hieraan te werken.…zodat de dimensies effectieve samenwerking, optimale zorg , organisatie en resultaat optimaal tot hun recht komen.

Fasen van Ketenontwikkeling 1. Initiatief- en ontwerpfase (On)mogelijkheden verkennen, ambities en kansen, projectontwerp 2. Experiment- en uitvoeringsfase Doelen en inhoud vastleggen, coordinatie ketenniveau, experimenteren 3. Uitbouw en monitoringsfase Doorontwikkelen, verbeteren en monitoren, nieuwe vraagstukken 4. Verduurzamings- en transformatiefase Systematiek van verbeteren, ambities aanpassen, ketenstructuren

Samen vormen de elementen, clusters en fasen het Ontwikkelingsmodel voor Ketenzorg

Zelfevaluatie instrument Hoe model te benutten voor praktijk… Relevant Aanwezig gepland

N O Flevoland Leeuwarden Zaandam N W Veluwe Groningen Midden Kennemerland Sneek Almere Zuid-Kennemerland Meppel e.o. Z O Drenthe Amstelland Zwolle e.o. Amsterdam west Amsterdam Oost Almelo Amsterdam zuid Apeldoorn Utrecht Oost Enschede Rhijnhuysen Arnhem Zoetermeer Haaglanden Delft West Achterhoek Gouda Wie in de zaal hebben zelfevaluatie ingevuld? 44/68 Eemland Dordrecht Tiel Oss Uden Veghel ADRZ Goes ‘'s-Hertogenbosch Regio noord Limburg Helmond Breda Midden Brabant Roosendaal Geldrop Roermond Eindhoven Respons: 44 ketens (65%) Parkstad Limburg Maastricht en Heuvelland

Resultaten: ketenkenmerken Startjaar: 2002 (gem) range ’96 – 2011 Gemiddelde leeftijd 9,3 Partners: 6,3 (gem) range 2 – 19 85,4% ketenbrede werkgroepen (63,4 % prof./man.) 92,7% ketencoordinator, gem. 9 uur per week 84,5% samenwerkingsovereenkomst 78% regulier overleg stuurgroep 39 % regulier overleg zorgverzekeraars Dataverzameling 91,2% Vergelijken met vorige meting? Zie pagina 151 proefschrift, leeftijd klopt precies 2,5 jaar ouder. Meer uren voor coördinator gekomen. De 44 CVA-ketens die de zelfevaluatie hebben ingevuld bestaan gemiddeld ruim 9 jaar. De variatie in leeftijd is groot; er zijn jonge ketens bij die pas een jaar bestaan, maar ook organisaties die de zorg voor CVA-patiënten al 16 jaar in ketenverband uitoefenen. Verschillen in wijze en mate van organisatie kunnen mede hieruit worden verklaard. Ook de omvang van de verschillende CVA-ketens vertoont een grote verscheidenheid. Relatief kleine ketens met 100 CVA-patiënten, waar de grootste, met meer dan één ziekenhuis, 1552 CVA-patiënten behandelt. Afspraken en overleg in de regio worden waarschijnlijk mede door de omvang van een keten bepaald. Dataverzameling vindt plaats door ruim 90% van de deelnemende ketens. Een mogelijke verklaring voor dit hoge percentage is, dat de ketencoördinatoren die voldoende tijd en belangstelling hebben voor het invullen van de zelfevaluatie, overeenkomt met de groep die actief is met de benchmarkregistratie voor Kennisnetwerk CVA Nederland.

Resultaten landelijk Wanneer we naar alle clusters tegelijk kijken, kunnen we een radardiagram maken. Het radardiagram laat het percentage elementen zien dat volgens de ketencoördinator aanwezig is binnen ieder cluster. Hoe verder de lijnen naar de buitenkant van het spinnenweb, hoe meer aspecten van goede ketenzorg aanwezig zijn. Bij ieder cluster is de maximale score 100%. Het hier getoonde radardiagram is een weergave van de landelijk gemiddelde scores. We hebben van alle ketens het aantal aanwezige elementen genomen en gedeeld door n (n=44). Het gaat dus om het gemiddelde percentage aanwezige elementen per cluster. Gemiddeld zien we dat de deelnemende CVA-ketens aandacht besteden aan alle elementen die van belang zijn voor de ontwikkeling van een zorgketen. Dit is een positief beeld; er is bewustzijn over de belangrijke aspecten voor de organisatie van ketenzorg. Tegelijkertijd geeft dit diagram van gemiddelden nog geen informatie over de situatie in de afzonderlijke zorgketens. Deze varieert sterk.

Resultaten per keten

Resultaten per keten

Resultaten per keten In veel ketens ontbreken elementen van sommige clusters nog volledig. Wilt u weten hoe uw keten ervoor staat? Kijk dan naar het radardiagram van uw eigen keten; van welke clusters ontbreken nog elementen? Welke elementen heeft u al gepland? Zijn er elementen die aandacht behoeven? De analyse van de Zelfevaluatie geeft inzicht in uw eigen situatie en biedt handvatten tot verdere ontwikkeling en groei.

Fasen van Ontwikkeling In de vragenlijst is aan de ketencoördinatoren gevraagd in welke van de vier ontwikkelingsfasen van het model zij hun CVA-zorgketen zouden positioneren. In onderstaande tabel wordt weergegeven de fase inschatting voor CVA-ketens van Kennisnetwerk CVA Nederland door de ketencoördinator en de huidige fase zoals verwacht op basis van het OMK. Het OMK gaat ervan uit dat elementen in meerdere fasen aan de orde kunnen zijn. De fasen zijn geen lineaire of afgebakende episoden in de tijd, maar geven wel aan hoe over de tijd accenten kunnen verschillen. Op basis van het OMK onderzoek zijn ‘top 10’en van elementen die het meest bij een fase passen gemaakt. Indien zeven of meer (>=7) elementen uit de top 10 aanwezig zijn gaan we ervan uit dat de fase grotendeels doorlopen is en de keten zich bevindt in een volgende fase. Ingrid vragen: herken je dit beeld? Paars: eigen inschatting Groen: fase op basis van OMK

Fasen van ontwikkeling Respectievelijk 38% en 36% van de CVA-ketens bevinden zich in fase 1 en fase 3. 16% van de ketens bevinden zich in fase 4 en de kleinste groep van 9% in fase 3. Nog aanpassen nummering??? Herkennen jullie het beeld? Tonnie Ingrid: wat is je opgevallen?

Wat valt op? Hoge relevantiescore = gem. 98% CVA-ketens besteden aandacht aan alle clusters en daarmee bouwstenen die van belang zijn voor de ontwikkeling van een zorgketen (op groepsniveau) Resultaten verschillen wel sterk per keten -> leren van elkaar! Ketens bevinden zich in verschillende fase van ontwikkeling Fase inschatting komt niet altijd overeen met de OMK berekening Ingrid vragen wat haar opviel

Hoe nu verder? Algemene rapportage van de werkgroep Bijlage per keten Meting in het najaar (voor ketens die nog niet mee hebben gedaan) Circa 2 jaarlijkse meting Zelf aan de slag! (workshop) Ervaringen & ondersteuning (workshop) Praktische slag en voorbeelden toevoegen Hoe gaat de werkgroep verder? ingrid Vilans verder? lidewij

Aan de slag! In hoeverre herkennen jullie je in de resultaten? Bekijken van resultaten Bijlage én in de tool Clusters én fasen Bespreken van de resultaten Maken van een plan van aanpak Implementeren In de workshop gelegenheid om ervaringen uit te wisselen en helpen we jullie op weg met de analyse van jullie eigen resultaten. - hoe moet je het lezen - Waar naar kijken in de tool. Kijk en naar clusters en naar fasen. - Maakt lijst met elementen die aandacht vragen - Herkenbaar? Actiepunten formuleren hoe is de verdeling over de clusters? wat valt op? hoe zijn de resultaten ten opzichte van het landelijk gemiddelde (zie bijlage 3)? welke elementen staan gepland? In welke fase bevinden wij ons volgens het OMK? Herkennen wij ons in deze fase? Welke elementen ontbreken nog in deze of in de voorgaande fasen? Worden deze gemist? Hoe is de ontwikkeling van de keten in de clusters? Hoe is de verdeling over de clusters? Welke elementen staan gepland om te ontwikkelen? Welke elementen willen we aan onze planning toevoegen? Waar is draagvlak?

Heel veel succes! Hulp nodig? Neem gerust contact op! Lidewij Vat 0307892367 l.vat@vilans.nl Ingrid Middelkoop i.middelkoop@kennisnetwerkcva.nl AANPASSEN!

Bijlagen

Resultaatsmanagement inzichtelijk resultaten (uitkomst)indicatoren Cluster Resultaatsmanagement inzichtelijk resultaten (uitkomst)indicatoren doelen en targets successen, (bijna)fouten verbeteren Ik zal twee clusters kort illustreren. Het cluster resultaatsmanagement bestaat uit 16 elementen. Deze gaan over het inzichtelijk maken van de resultaten van de ketenzorg met behulp van indicatoren, het stellen van doelen en targets en het analyseren van successen en bijna fouten in de keten. In de eerste praktijkstudie bij de beroerte ketens zagen we dat het benoemen van de indicatoren en het verzamelen van gegevens nog niet gemakkelijk en gemeengoed was. Inmiddels zijn er stappen gezet. Maar het zo belangrijkste aspecten van monitoren wat de ketenzorg nu oplevert en hoe hierop bij te sturen is nog in veel ketens een ontwikelpunt.

gezamenlijk commitment ambities afhankelijkheden overeenkomst Cluster Ketencommitment gezamenlijk commitment ambities afhankelijkheden overeenkomst betrokkenheid leiders domeinen en vertrouwen Het cluster ketencommitment bestaat uit 11 elementen. Gezamenlijk gaan zij over het vereiste gezamenlijk commitment en de drive om ambities te stellen en te realiseren, bewustzijnde van de onderlinge afhankelijkheden in een keten. Ook het vastleggen van de samenwering in een overeenkomst,. De betrokkenheid van leiders en zaken als domeinen kunnen loslaten en onderling vertrouwen maken deel uit van het cluster. In de dementiestudie zagen we deze aspecten terugkomen bij de inbedding van het casemanegement in de keten. Casemanagers gaven aan dat ze soms ook gezien werden als iemand die op het domein van andere professionals kwam. Wanneer er vertrouwen in hun was en men een meerwaarde zag droeg dit positief bij aan de implementatie.

Het onderzoek Praktijkverkenning Literatuurverkenning Verbeterprogramma in 23 CVA ketens Casemanagement in 8 dementie ketens Literatuurverkenning Literatuur review kwaliteitsmodellen CCM en EFQM/MBQA Een generiek model voor ketens ontbreekt Modelontwikkeling en validatie Delphi studie, Concept Mapping, vragenlijst Validatie studie in 84 ketens (waaronder 32 CVA ketens)