Vrijheid van vestiging Hoofdstuk 11 Vrijheid van vestiging

vrijheid van vestiging: Artikel 49 garandeert de vrijheid van vestiging: Garantie dat iemand zich vrijelijk in een andere lidstaat als zelfstandige mag vestigen. (Artikel 49 eerste alinea, eerste zin) Garantie dat zelfstandigen tevens agentschappen, filialen en dochterondernemingen in andere lidstaten mogen oprichten. (Artikel 49, eerste alinea, tweede zin) Het vrije vestigingsrecht geldt niet alleen voor natuurlijke personen (zelfstandigen), maar ook voor rechtspersonen (NV’s en BV’s). (Artikel 49, tweede alinea)

Het verbod om het vrije vestigingsrecht te hinderen omvat: I. Maatregelen met onderscheid. Voorbeeld: Nederlandse maatregel die vrouwen uit Polen verbiedt als zelfstandige prostituee in Nederland te werken. II. Belemmeringen als gevolg van maatregelen zonder onderscheid. Voorbeeld: Belgisch verbod om als zelfstandige opticien oogmetingen te verrichten. Deze maatregel verhindert dat een zelfstandige opticien uit Frankrijk (die daar wel oogmetingen mag verrichten) zich in België kan vestigen.

Wie moeten het vrije vestigingsrecht te respecteren? 1. Lidstaten De Nederlandse wet mag Poolse vrouwen niet verbieden in Nederland als zelfstandige prostituee werkzaam te zijn. 2. Particuliere organisaties en verenigingen Een particuliere organisatie, zoals de Nederlandse orde van advocaten, mag niet verbieden dat advocaten en accountants binnen één kantoor samenwerken.

Wie ontlenen rechten aan het vrije vestigingsrecht? Personen (natuurlijke personen en rechtspersonen), afkomstig uit lidstaat A, die voor onbepaalde tijd door middel van een vaste basis in lidstaat B in lidstaat B reële en daadwerkelijke activiteiten uitoefenen.

Vestigingsrecht vereist een vaste basis in een andere lidstaat voor onbepaalde tijd Het vrije vestigingsrecht geldt niet voor tijdelijke economische activiteiten in een andere lidstaat (zonder daar een vaste basis te hebben). Zonder vaste basis in een andere lidstaat is sprake van dienstverlening in een andere lidstaat (waarop artikel 56 VWEU van toepassing is).

Wanneer is een activiteit reëel en daadwerkelijk? Activiteit die niet reëel en daadwerkelijk is: Een Nederlander die zich in Zuid-Frankrijk vestigt als kunstschilder, terwijl deze door een lichamelijk gebrek slechts zes uur per week kan werken. Activiteit die wel reëel en daadwerkelijk is: Een Poolse vrouw die als zelfstandig werkende prostituee in Nederland haar diensten verleent.

worden ontleend aan de vrijheid van vestiging? Welke rechten kunnen worden ontleend aan de vrijheid van vestiging? Voor natuurlijke personen en rechtspersonen afkomstig uit lidstaat A omvat het vrije vestigingsrecht het volgende: Het recht op verplaatsing van activiteiten naar lidstaat B Het recht om te beginnen met activiteiten als zelfstandige in lidstaat B Het recht om grensoverschrijdende fusies tot stand te brengen Het recht om in lidstaat B filialen, agentschappen en dochterondernemingen op te zetten

Uitzonderingen op het vrije vestigingsrecht: Artikel 52, lid 1, VWEU-excepties: uitzonderingen gebaseerd op doelstellingen vermeld in het Verdrag Rule of reason-excepties: uitzonderingen gebaseerd op doelstellingen erkend binnen de rule of reason

Artikel 52, lid 1, VWEU-excepties Voorwaarden Artikel 52, lid 1, VWEU-excepties De maatregel is gericht op een doelstelling vermeld in artikel 52, lid 1, VWEU De maatregel leidt niet tot willekeurige discriminatie Er gaan geen economische motieven achter het gestelde doel schuil Er bestaat geen (volledige) harmonisatie inzake het gestelde doel De maatregel is geschikt voor het gestelde doel De maatregel is evenredig aan het gestelde doel

De maatregel is gericht is op een doelstelling vermeld in artikel 52, lid 1, VWEU: Deze doelstellingen zijn: Openbare orde Openbare veiligheid Volksgezondheid

Exceptie mogelijk als de maatregel geschikt is voor het gestelde doel De (beperkende) maatregel: Een Belgische wet die opticiens verbiedt oogmetingen te verrichten Doelstelling van de Belgische wet: Bescherming van de volksgezondheid Is de Belgische wet geschikt voor het gestelde doel? Ja, wanneer alleen oogartsen, die over de juiste apparatuur beschikken, oogmetingen mogen verrichten wordt een hoog niveau van bescherming van de volksgezondheid gegarandeerd.

Exceptie mogelijk als de maatregel evenredig is aan het gestelde doel De (beperkende) maatregel: Een Belgische wet die opticiens verbiedt oogmetingen te verrichten Doelstelling van de Belgische wet: Bescherming van de volksgezondheid Is de Belgische wet evenredig aan het gestelde doel? Nee, er is een minder belemmerend alternatief. Om de volksgezondheid te beschermen is het voldoende om te eisen dat oogmetingen alleen mogen worden verricht door personen die over de juiste diploma’s en apparatuur beschikken.

Voorwaarden voor rule of reason-excepties: De maatregel is gericht is op een doelstelling voortvloeiend uit een dwingende reden van algemeen belang Er gaan geen economische motieven achter het gestelde doel schuil Er bestaat geen (volledige) harmonisatie inzake het gestelde doel De maatregel is geschikt voor het gestelde doel De maatregel is evenredig aan het gestelde doel

De maatregel is gericht is op een doelstelling voortvloeiend uit een dwingende reden van algemeen belang Zulke doelstellingen zijn bijvoorbeeld: Effectiviteit van fiscale controles Coherentie van fiscale systemen Bestrijding van fraude Bescherming van werknemers Bescherming van consumenten Stimuleren van sparen op middenlange en lange termijn

Exceptie mogelijk als de maatregel geschikt is voor het gestelde doel De (beperkende) maatregel: Een Franse maatregel, die de Spaanse Caixa-Bank verbiedt om rentevergoeding op rekeningen-courant te verlenen. Doelstelling van de Franse maatregel: Het doel van de Franse maatregel is bescherming van de consument (als gevolg van het verbod van rentevergoeding zijn een aantal bankdiensten gratis). Is de Franse maatregel geschikt voor het gestelde doel? Dit doel wordt inderdaad bereikt. Dankzij het verbod van rentevergoeding wordt voorkomen dat de consument kosten moet betalen voor allerlei bankdiensten.

Exceptie mogelijk als de maatregel evenredig is aan het gestelde doel De (beperkende) maatregel: Een Franse maatregel, die de Spaanse Caixa-Bank verbiedt om rentevergoeding op rekeningen-courant te verlenen. Doelstelling van de Franse maatregel: Het doel van de Franse maatregel is bescherming van de consument. Is de Franse maatregel evenredig aan het gestelde doel? Nee, er is een minder belemmerend alternatief. De wet kan verplichten om de consument te laten kiezen tussen: - een niet-rentedragende rekening-courant waarbij basisbankdiensten gratis blijven, of - een rentedragende rekening-courant, waarbij voor diensten die niet onder de basisdiensten vallen, kosten in rekening worden gebracht.

Directe werking artikel 49 VWEU: