§1 Nederland verzuilt
Wat zijn zuilen?
Het ontstaan van de verzuiling Verschillende groepen voelden zich achtergesteld: 1. De Katholieken waren in de tijd van de Republiek als tweederangs burgers behandeld. Vanaf de Franse Tijd was hun godsdienst in de grondwet gelijkgesteld aan de protestantse. Maar in de praktijk was die gelijkheid er volgens de katholieken nog niet. 2. Ook de orthodox protestanten voelden zich achtergesteld. Zij hielden, vast aan de letterlijke tekst van de Bijbel. In de 19e eeuw vonden de meeste protestanten dat de Bijbel moest worden uitgelegd volgens uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek.
Achtergestelde groepen gaan zich organiseren om hun doel te bereiken: • Orthodoxe protestanten en katholieken wilden zelf scholen oprichten met financiële steun van de overheid. • De socialisten wilden algemeen kiesrecht. Katholieken, protestanten en socialisten gingen aan het einde van de 19e eeuw allerlei eigen organisaties oprichten. Gevolg: Verzuiling.
De verzuiling neemt vanaf de jaren '20 in de twintigste eeuw sterk toe Op steeds meer gebieden ging men zich afzonderlijk organiseren. De katholieke zuil was meer een afgesloten eenheid dan de andere zuilen. De socialistische zuil was minder afgesloten dan de confessionele zuilen.De neutrale zuil bestond uit mensen die tegen de verzuiling waren en noodgedwongen een zuil vormden.
Waarom nam de verzuiling sterk toe? 1. Het succes in de schoolstrijd bracht katholieken ertoe ook op andere gebieden naar gelijkheid te streven door zich af te zonderen. 2. De socialisten wilden meer bereiken dan het algemeen kiesrecht. 3. De protestanten zonderden af, omdat ze zich bedreigd voelden door liberalen, socialisten en katholieken.
De zuilen onder elkaar Katholieken over anderen en anderen over katholieken Hadden een afkeer van de protestanten, omdat die zich hadden afgescheiden en hen eeuwenlang als tweederangs burgers hadden behandeld. De katholieke zuil werd extra gewantrouwd, omdat deze vanuit Rome(de paus) werd geleid. Protestanten over anderen en anderen over protestanten Protestanten keurden veel in het katholieke geloof af. In gemeenten waar de protestantse zuil in de meerderheid was werd de zondagsrust streng gehandhaafd, tot ergernis van de andere zuilen. Socialisten over anderen en anderen over socialisten De socialisten hadden een afkeer van overige zuilen. de overige zuilen zagen de socialisten als een groot gevaar. Deze wilden een einde maken aan het christelijk geloof, de monarchie en de vrijheid van de ondernemers. Neutralen over anderen en anderen over de neutralen Door protestanten en katholieken werden de neutralen ook als een gevaar gezien. Zij wilden namelijk politiek en godsdienst van elkaar scheiden. De neutralen beschouwden zich als het 'denkende deel der natie'. Ze verweten de andere zuilen dat ze zelf niet dachten, maar kritiekloos hun leiders volgden.