VWO 4: Vraag & aanbod Hoofdstuk 2: De producent: het bedrijfsleven

§2.1 Voorbeeld van een onderneming blz. 31 Balans Overzicht van de bezittingen (activa) enerzijds en de schulden en het eigen vermogen (passiva) anderzijds op één bepaald moment Activa Balans per 1-1-2010 Passiva Bezittingen Vermogen 2

§2.1 Voorbeeld van een onderneming blz. 31 Activa Balans per 1-1-2010 Passiva Eigen vermogen Vaste activa kapitaalgoederen die meerdere productieprocessen meegaan. het geld waarover in principe door de eigenaar vrij kan worden beschikt (geld van de eigenaar zelf) Gebouw Machines Vlottende activa Lang vreemd vermogen Voorraden kapitaalgoederen die 1 productieproces meegaan. Hypotheek Debiteuren schuld waarbij de terugbetalingstermijn langer dan 1 jaar is Liquide activa Kort vreemd vermogen Rekening Courant Crediteuren schuld waarbij de terugbetalingstermijn korter dan 1 jaar is Kas Totaal Totaal 3

§2.3 Toegevoegde waarde blz. 18 Resultatenrekening Een overzicht van de kosten en opbrengsten van een bedrijf over een bepaald tijdvak. Kosten Resultatenrekening Opbrengsten Kosten Omzet 4

§2.1 Voorbeeld van een onderneming blz. 31 Kosten Resultatenrekening Opbrengsten Omzet Inkoopwaarde grond/hulpstoffen Afzet x Gemiddelde Verkoopprijs Loon Huur Rente Pacht Saldo WINST Saldo VERLIES Totaal Totaal 5

§2.2 Bedrijven en ondernemingen blz. 32 Primaire sector Secundaire sector Productiesectoren Tertiaire sector Quartaire sector

§2.2 Bedrijven en ondernemingen blz. 32 Primaire sector  Bedrijven die grondstoffen produceren Veeteelt Akkerbouw Tuinbouw Visserij Mijnbouw

Bedrijven die grondstoffen verwerken tot eindproduct. §2.2 Bedrijven en ondernemingen blz. 32 Secundaire sector  Bedrijven die grondstoffen verwerken tot eindproduct.

Bedrijven die diensten verlenen met het doel winst te maken. Tertiaire sector Quartaire sector Commerciële dienstverlening Niet-commerciële dienstverlening Bedrijven die diensten verlenen met het doel winst te maken. Bedrijven en instellingen die diensten verlenen zonder het doel winst te maken. Groothandels, winkels, verzekeringsmaatschappij, horeca, vervoersbedrijven & banken. Onderwijs, bibliotheken, politiebescherming, verzorging, openbaar bestuur & vakbonden.

§2.3 Ondernemingsvormen blz. 34 De rechtsvorm van een onderneming 4 belangrijkste ondernemingsvormen: - Eenmanszaak - Vennootschap onder firma (VOF) - Besloten Vennootschap - Naamloze Vennootschap

http://www. mkbcooperatieraad. nl/index. php http://www.mkbcooperatieraad.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=5&Itemid=6

§2.3 Ondernemingsvormen blz. 34 Eenmanszaak VOF - 1 eigenaar - Meerdere eigenaren - Privé aansprakelijk voor schulden - Privé aansprakelijk voor schulden Voordelen: Voordelen: Eenvoudige manier waarop je kunt beginnen Kan werk beter verdelen Mogelijkheden om geld te lenen zijn groter Zonder last van anderen belangrijke beslissingen kunnen nemen Hele winst voor jezelf Nadeel: Voortbestaan in gevaar bij overlijden eigenaar

§2.3 Ondernemingsvormen blz. 34 Besloten Vennootschap Naamloze Vennootschap - Aandeelhouders zijn eigenaren - Aandeelhouders zijn eigenaren - Niet-privé aansprakelijk voor schulden  rechtspersoon - Niet-privé aansprakelijk voor schulden  rechtspersoon - Aandelen staan op naam - Aandelen zijn vrij verhandelbaar - Voortbestaan is goed, er zijn meerdere aandeelhouders - Voortbestaan is erg goed, er zijn meerdere aandeelhouders - Meestal één of enkele directeuren-groothandelaren

http://www. mkbcooperatieraad. nl/index. php http://www.mkbcooperatieraad.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=5&Itemid=6

§2.3 Ondernemingsvormen blz. 34 Aandelen - Eigendomsbewijs van een bedrijf - Dividend  Jaarlijkse uitkering van de winst over een aandeel - Aandelen van een NV worden vrij verhandeld op de effectenbeurs - Als het goed gaat met een bedrijf stijgt de koers van een bedrijf, de aandeelhouders kunnen hun aandelen dan verkopen met winst - Aandeelhouder heeft stemrecht bij aandeelhoudersvergadering

§2.5 Van Micro naar Meso blz. 25 Bedrijfstak Alle bedrijven die zich bezig houden met hetzelfde gedeelte van het productieproces. 16

§2.5 Van Micro naar Meso blz. 25 Bedrijfskolom Verticaal schema van ondernemingen die betrokken zijn bij de voortbrenging en distributie van een product. Van oerproducent, via tussenschakels tot de consument. Berekenen totale productie van een bedrijfskolom Productiewaarde of toegevoegde waarde van afzonderlijke bedrijven te aggregeren (samenvoegen) http://home.hetnet.nl/~daanrijsenbrij/ebi/nl/images/h1-11.gif 17

…. Voorbeeld bedrijfskolom van kleding Katoenplantage Inkoopprijs + toegevoegde waarde Hoe verder in de bedrijfskolom hoe hoger de prijs. Katoenfabriek Kledingfabriek Product wordt steeds duurder!!! Groothandel Winkel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Integratie of Verticale expansie het verdwijnen van een schakel in een bedrijfskolom waardoor ook een markt verdwijnt. Katoenfabriek De bedrijfskolom wordt korter. Kledingfabriek Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Integratie of Verticale expansie het verdwijnen van een schakel in een bedrijfskolom waardoor ook een markt verdwijnt. Katoen & kledingfabriek De bedrijfskolom wordt korter. Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Differentiatie er komt een extra schakel (markt) bij in een bedrijfskolom omdat een onderneming een deel van het productieproces afstoot (uitbesteedt).  Katoenfabriek Kledingfabriek De bedrijfskolom wordt langer. Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Differentiatie Katoenfabriek er komt een extra schakel (markt) bij in een bedrijfskolom omdat een onderneming een deel van het productieproces afstoot (uitbesteedt).  Stoffenfabriek Kledingfabriek De bedrijfskolom wordt langer. Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Parallellisatie bedrijven verrichten activiteiten die in verschillende bedrijfskolommen thuishoren   Katoenfabriek De bedrijfskolom wordt breder. Kledingfabriek Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Parallellisatie (branchevervaging) bedrijven verrichten activiteiten die in verschillende bedrijfskolommen thuishoren   Katoenfabriek De bedrijfskolom wordt breder. Kledingfabriek & Tassenfabriek Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Specialisatie het zich toeleggen door een onderneming op één of slechts enkele producten van de betreffende bedrijfskolom.  Katoenfabriek Kledingfabriek De bedrijfskolom wordt smaller. Groothandel Detailhandel

Veranderingen in de bedrijfskolom Katoenplantage Specialisatie het zich toeleggen door een onderneming op één of slechts enkele producten van de betreffende bedrijfskolom.  Katoenfabriek Broekenfabriek De bedrijfskolom wordt smaller. Groothandel Detailhandel