Symposium ziekenhuispsychiatrie 22 juni 2007 Dr. Corine Latour Psychiatrisch Consultatieve Dienst VU medisch Centrum

illustration latour© www. maclatour.nl

Wie is complex? Delirante oudere met gebroken heup HIV en depressie Slecht hart, antisociale pers.st, en geen medicatie willen slikken 3

4

5

Componenten van complexiteit Lichamelijke kwetsbaarheid Lichamelijke afhankelijkheid Psychologische kwetsbaarheid Sociale beperkingen Diagnostische complexiteit Compliance/adherence Huyse e.a. 2002 Confirmative Factor Analysis N=1100 Comparative Fit Index 0.903 (6 degrees of freedom) 6

Wat is zorgcomplexiteit lange opname duur subjectieve oordelen door artsen en verpleegkundigen bij ontslag objectieve criteria: aantal dagen met lab- en diagnostische tests aantal medicijnen verpleegkundige interventies specialistische consulten 7

Huidige aanbod bij complexe zorg onderdetectie en late verwijzing interventiestudies gericht op psychiatrische zorg in algemene ziekenhuis hebben wisselende resultaten succesvol bij: multidisciplinaire benadering gericht op patiënten met hoog zorggebruik vroegtijdige screening 8

Passende zorg voor complexe patiënten: Bij opname / eerste contact vaststellen van zorgrisico’s Formuleren van interdisciplinair behandelplan Gericht op ziekenhuisverblijf en post-ontslag zorg Zorg-coördinatie wanneer geïndiceerd 9

Vraagstelling Als we een case manager toewijzen aan complexe patiënten op een afdeling Inwendige Geneeskunde, kunnen we er dan voor zorgen dat deze complexe patiënten minder lang opgenomen hoeven te blijven in het ziekenhuis bij een gelijkblijvende kwaliteit van leven? 10

Screeningsinstrument om complexe patiënten bij opname te detecteren Een methode om gezondheidszorg-behoeften in kaart te brengen en op gestandaardiseerde wijze een integraal behandelplan op te stellen 11

COMPRI Screeningsinstrument om complexe patiënten bij opname te detecteren COMplexiteits PRedictie Instrument 13 variabelen, ja / nee vragen voorspelt alle complexiteitsindicatoren generaliseerbaar over 11 inwendige geneeskunde afdelingen in Europa 12

COMPRI Voorspelling arts: Aanvullende vragen: opnameduur > 2 weken complexe organisatie psychische stoornis Voorspelling verplk.: beperking in ADL na ontslag Aanvullende vragen: Ongeplande opname patient gepensioneerd vermoeden op maligniteit problemen met lopen gezondheidsbeleving laatste 3 mnd > 5 artsenbezoeken voor opname >2 medicijnen 13

INTERMED: interview volgens een vaste opzet om patiënten- en zorgcomplexiteit te meten. Biologisch Psychologisch Sociaal Relatie met het gezondheidszorg systeem Voorgeschiedenis / huidige toestand / prognose 14

Wanneer zorgcoördinatie? 15

Interventie: Alleen bij complexe patiënten (de interventiegroep) zorgcoördinatie: Op dag 1-2 zorgplan en ontslagbeleid binnen het team bespreken Extra zorg voor verwarde, psychiatrische of verslaafde patiënten Leefregels Verwijzing naar andere disciplines 16

Effect? Jazeker! Bij oudere patiënten (65+): significant kortere opnameduur, bij een verbeterde kwaliteit van leven Maar geen effect voor de groep als geheel (jong en oud) 17

Vraagstelling Leidt casemanagement bij patiënten ontslagen uit het ziekenhuis tot minder heropnames, betere kwaliteit van leven, minder gezondheidszorg-kosten in vergelijking met de gangbare zorg? Latour ea. Psychosomatic Research 2007 18

Interventie: Enkele dagen na ontslag: huisbezoek INTERMED interview + behandelplan voor komende halfjaar Zorg-coördinatie: Overleg met alle betrokken hulpverleners Leefregels Zelfmanagement Psycho-sociale steun Educatie 19

Effect? Geen positief effect Geen verschil in aantal heropnames, kwaliteit van leven en kosten 20

Systematische beoordeling van de literatuur Is er overtuigend bewijs te vinden dat het toevoegen van een casemanager betere zorg voor de complexe patiënt betekent? Latour e.a. Psychosomatic Research 2007 21

Disease management (DM) Identificatie van een welomschreven populatie Zorg / behandeling volgens richtlijn of standaard Gericht op samenwerking arts en andere hulpverleners Nadruk op zelfmanagement en educatie Management van proces, resultaten en evaluatie Rapportage en feedback Disease Management Association of America 22

Case-management Psychosociale steun Ondersteuning in samenwerking tussen patiënt en alle betrokken hulpverleners, en bij evt. bij verwijzingen Verbetering van compliance (dieet, alcohol, nicotine,medicatie) Stimuleren van zelfmanagement 23

Systematic review Resultaat: Zwak bewijs dat patiënten meer tevreden zijn mèt case manager in vergelijking met patiënten zonder case manager 24

Hoe nu verder? Meer onderzoek Complexiteit meten moet een standaard procedure zijn bij chronisch zieke patiënten. Case management programma’s moeten een plaats krijgen binnen de huidige gezondheidszorg-organisatie Mogelijkheden om complexe patiënten langdurig te kunnen begeleiden 25

Ziekenhuispsychiatrie MAAK LAWAAI! 26