E-government: het ruimer kader Kruispuntbank Sociale Zekerheid Frank Robben Administrateur-generaal Kruispuntbank Sociale Zekerheid Sint-Pieterssteenweg Brussel

2 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Waarom E-government ? n modernisering van de publieke sector -voorbeeldfunctie en katalysator voor inzet van nieuwe technologieën -verhoging van efficiëntie en toegevoegde waarde -meer uitdagende werkomgeving voor eigen personeel n verbetering van dienstverlening aan klanten (burgers, ondernemingen, …) en leveranciers

3 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 ãvermindering reisduur, wachttijd, administratieve formaliteiten,... ãrealtime feedback ãpermanente toegang van overal ãgemakkelijk vindbare informatie ãgepersonaliseerde dienst- verlening ãduidelijkheid over te ondernemen stappen en stap waarmee je bezig bent ãduidelijkheid over resultaat ãparticipatief ãrechtstreekse communicatie met bevoegde overheidsdienst ãopenbaarheid van bestuur Verbetering dienstverlening

4 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/ aspecten n back office -interne bedrijfsprocessen -relatie tussen overheidsdiensten n front office -relatie overheidsdiensten - burgers -relatie overheidsdiensten - ondernemingen als gebruiker van overheidsdiensten als aanbieder van diensten aan overheid

5 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Back office: interne bedrijfsprocessen n geïntegreerde gegevensbanken n LAN - intranet n basisbureauticatoepassingen n workflow n management information systems n elektronische archivering n ERP n...

6 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Back office: relatie overheidsdiensten n eenmalige inzameling gegevens bij burgers/ ondernemingen n bevorderen gegevensuitwisseling van toepassing tot toepassing tussen alle (federale) overheidsdiensten n taakverdeling inzake gegevensopslag volgens principe van de authentieke bron n taakverdeling inzake verificatie van gegevens volgens belang/competentie n unieke identificatiesleutel voor elke entiteit

7 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Unieke identificatiesleutel n voor elke entiteit - natuurlijke personen: evolutie rijksregisternummer en INSZ naar persoonsnummer - ondernemingen en organisaties: evolutie BTW-nummer naar ondernemings- en organisatienummer - exploitatiezetels en technische bedrijfseenheden: nieuw nummer met zelfde structuur als ondernemings- en organisatienummer n kenmerken identificatiesleutel - uniek - exhaustief - stabiel doorheen de tijd

8 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Kruispuntbank Ondernemingen: toepassingsgebied n ondernemingen en organisaties gevormd door -natuurlijke persoon -privaat- of publiekrechtelijke rechtspersoon -rechtspersoon in oprichting -feitelijke of tijdelijke vereniging n vrije beroepen n exploitatiezetels n technische bedrijfseenheden

9 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Kruispuntbank Ondernemingen: inhoud n uniek nummer per entiteit n basisidentificatiegegevens vastgelegd per soort entiteit, inclusief historiek -naam -adres en contactgegevens -rechtstoestand -rechtsvorm n verbanden tussen entiteiten -onderneming - exploitatiezetel(s) -onderneming/exploitatiezetel(s) - technische bedrijfseenheid -onderneming - verantwoordelijke natuurlijke perso(o)n(en)

10 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Kruispuntbank Ondernemingen: inhoud n verwijzing naar authentieke bronnen waar andere gegevens dan basisidentificatiegegevens bewaard worden

11 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Rollen mbt Kruispuntbank Ondernemingen n nummerinitiator: initieert de toekenning van een ondernemingsnummer n nummercreator: kent het ondernemingsnummer toe n beheerder Kruispuntbank Ondernemingen: beheert de gegevens in de Kruispuntbank Ondernemingen n leverancier Kruispuntbank Ondernemingen: verstrekt gegevens aan de Kruispuntbank Ondernemingen n gebruiker Kruispuntbank Ondernemingen: gebruikt gegevens uit de Kruispuntbank Ondernemingen

12 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Invulling rollen n nummerinitiator -vast te leggen per soort entiteit en per soort evenement dat een invloed heeft op het ondernemingsnummer -meerdere alternatieve nummerinitiatoren per soort entiteit/evenement mogelijk -basisprincipe: nummercreatie geschiedt zo snel mogelijk bij ontstaan van de onderneming n nummercreator en beheerder Kruispuntbank Ondernemingen: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie n leveranciers Kruispuntbank Ondernemingen -bij nummercreatie: nummerinitiator -nadien: zoveel mogelijk bronnen, in eerste plaats onderneming zelf, met inachtname van vaste procedures vast te leggen per entiteit

13 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Invulling rollen n gebruikers Kruispuntbank Ondernemingen -openbare gegevens: iedereen -andere gegevens toegelaten gebruiksdoeleinden vastgelegd in wet reëel gebruik toegelaten mits machtiging door onafhankelijk, door Parlement benoemd Toezichtscomité met aanduiding –toegankelijke gegevens –toegelaten doeleinden van gebruik in elk geval nummerinitiatoren

Social security institutions Backbone Internet FW R R Fedenet R R R R FW R R Access servers Internet services R R FW R R R R R KSZ B C S S FW R R Other extranets Publilink

15 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Front office n portals -burger/onderneming als klant -onderneming als leverancier (E-procurement) n elektronische identiteitskaart n PKI (elektronische handtekening)

16 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Portals n doorverwijzingsfunctie doorheen wirwar van websites n opbouw volgens logica gebruiker, niet volgens logica overheidsdiensten n zowel reactief/responsief als proactief n gerichte doorverwijzing naar verschillende soorten toepassingen -algemeen informatief -gericht informatief -intake (geen integratie achterliggende workflow) -interactief (integratie achterliggende workflow) n naar een universele elektronische post ?

17 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Specificiteiten overheidsportals n verscheidenheid aan gebruikers n algemene toegankelijkheid n onvoorzienbaarheid n belang van veiligheid en waarborgen voor bescherming van de persoonlijke levenssfeer n unieke sign on n gebruiksvriendelijkheid n hogere proportie van ‘legacy’ systemen

18 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Portals - trends Van n georiënteerd naar overheidsdienst n één portal n enkel informatie n enkel dienstverlening door overheid n per overheidsdienst Naar n georiënteerd naar burger/onderneming n meerdere, virtuele portals n ook intake en transacties n integratie van andere dienstverlening n overheidsdienstover- schrijdend

19 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Portals - architectuur NewsCommunities Search engine Portal Server Browser Content Management Calendar Mail Workflow Toepassingen Profiling Personalisatie Agents Proxy Reverse proxy Authenticatie Security

20 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Portals n aandachtspunten -E-government is niet toegankelijk voor iedereen => E- government is complementair aan, niet alternatief voor bestaande diensten -on-line dienstverlening vereist on-line workflow on-line ambtenaren (intranet, mail, …)

21 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Portals n aandachtspunten -aanleiding voor kritische reflectie omtrent wijze van informatie-inzameling, en creëren van nieuwe toegevoegde waarde, bvb. leesbaarheid teksten analyse van nut van opgevraagde informatie harmoniseren begrippenapparaat aanbieden toepassingen voor kwaliteitscontrole vóór gegevensoverdracht voorstellen defaultwaarden op basis van vorige gegevensoverdracht on-line hulp simulatie-omgevingen

22 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 E-procurement n offerteaanvraag - offerte -uitgifte lastenboek met eisen en specificaties -voorbereiding en indiening van offertes -evaluatie van offerte -(onderhandeling en) toewijzing opdracht n koop - verkoop -catalogus -bestelling -ontvangst goederen en facturatie -betaling

23 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Elektronische identiteitskaart n mogelijke functies -identificatie van houder -authentificatie van houder -genereren van elektronische handtekening -elektronisch bewijs van kenmerken van houder -drager van programma’s -drager van elektronische gegevens -drager van geld

24 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Elektronische identiteitskaart n weerhouden functies -visuele en elektronische identificatie van houder -authentificatie van houder dmv techniek van digitale handtekening -genereren van elektronische handtekening dmv techniek van digitale handtekening -bewijs van kenmerken van houder dmv techniek van digitale handtekening op initiatief van houder -slechts bij uitzondering drager van andere elektronische gegevens dan identificatiegegevens -geen drager van geld -geen biometrie

25 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Identificatie n visueel -basisidentificatiegegevens: naam, voornamen, geboorteplaats en -datum, geslacht, nationaliteit, uniek identificatienummer - geen adres hoofdverblijfplaats -foto n elektronisch -visueel aangebrachte basisidentificatiegegevens + eventueel adres hoofdverblijfplaats -gedigitaliseerde foto

26 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Digitale versus elektronische handtekening n digitale handtekening -techniek gebaseerd op asymmetrische cryptografie -die toelaat origine en integriteit van elektronische gegevens vast te stellen n certificaat -bevestiging dat sleutelpaar iets bewijst (vb. identiteit, kenmerk, …) n elektronische handtekening -gebruik van bepaalde techniek, bijvoorbeeld de techniek van de digitale handtekening -als elektronisch en juridisch geldig alternatief voor een handgeschreven handtekening

27 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Schematisch digitale handtekeningelektronische handtekening met gebruik van techniek van digitale handtekening

28 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Techniek van digitale handtekening CA public key digitale handtekening

29 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Techniek digitale handtekening: begrippen n identiteitscertificaten: bewijs van identiteit n kenmerkcertificaten: bewijs van kenmerk (vb. functie, hoedanigheid, mandaat) n functie van registratie-autoriteit (RA): ‘loket' waar certificaat wordt aangevraagd en dat nagaat of opgegeven identiteit of kenmerk juist is; zo ja, keurt ze aanvraag goed, en meldt dit aan certificatie-autoriteit n functie van certificatie-autoriteit (CA): produceert op basis van de informatie die ze van de RA heeft verkregen een certificaat, dat ze verbindt met een sleutelpaar en dat aangeeft wat dat sleutelpaar voortaan bewijst, en beheert dat certificaat

30 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Gebruik techniek digitale handtekening n 3 toepassingen -elektronische opslag private sleutel met bijhorend identiteitscertificaat voor elektronische authentificatie -elektronische opslag private sleutel met bijhorend identiteitscertificaat voor genereren van elektronische handtekening -elektronische opslag één of meerdere private sleutels met bijhorende kenmerkcertificaten voor bewijs van kenmerken

31 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Gebruik digitale handtekening n model -private sleutels met bijhorende identiteitscertificaten automatisch opgenomen op kaart tenzij houder zich verzet (opting-out) afgeleverd door CA gekozen door overheid in kader van overheidsopdrachtenprocedure -private sleutels met bijhorende kenmerkcertificaten plaats voorzien op kaart voor sleutels houder kiest vrij over opname van sleutels (opting-in) afgeleverd door CA naar keuze van de houder

32 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Wet elektronische handtekening n artikel 1322 tweede lid Burgerlijk Wetboek: “Kan, voor de toepassing van dit artikel, voldoen aan de vereiste van een handtekening, een geheel van elektronische gegevens dat aan een bepaalde persoon kan worden toegerekend en het behoud van de inhoud van de akte aantoont”

33 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Wet werking certificatiedienstverleners n gekwalificeerde elektronische handtekening voldoet aan vereisten art. 1322, tweede lid BW n regeling minimale opdrachten (afgifte, beheer, herroeping certificaten) en aansprakelijkheid certificatiedienst-verleners n regeling bij stopzetting van activiteiten door certificatie-dienstverlener n vrijwillig accreditatiestelsel n regeling verantwoordelijkheid certificaathouder n toezicht en sancties n mogelijkheid tot stellen van aanvullende eisen voor gebruik elektronische handtekening in publieke sector

34 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Doelstellingen n bevorderen snelle beschikbaarheid van identiteits- certificaten voor authentificatie en genereren van elektronische handtekening n waarborgen kwaliteit van identiteitscertificaten n bevorderen multifunctioneel en gratis gebruik van identiteitscertificaten n waarborgen open markt van onafhankelijk evoluerende certificatie-autoriteiten n waarborgen interoperabiliteit tussen certicatie-autoriteiten n waarborgen conformiteit met evoluerende technische standaarden n conformiteit met Europese Richtlijn

35 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Organisatiemodel n overheid kiest kaartproducent en CA voor identiteitscertificaten via overheidsopdrachten- procedure n gemeente roept houder op voor aanmaak elektronische identiteitskaart n bij oproep voor elektronische identiteitskaart bepaalt houder om op kaart al dan niet private sleutels op te laten slaan gekoppeld aan identiteitscertificaten; zo ja, treedt gemeente op als registratie-autoriteit voor identiteitscertificaten

36 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Organisatiemodel n elektronische identiteitskaart bevat nodige plaats om andere private sleutels op te slaan, gekoppeld aan kenmerk-certificaten, die titularis verkrijgt bij CA van zijn keuze n private sleutels gekoppeld aan identiteitscertificaten op elektronische identiteitskaart kunnen worden gebruikt voor authentificatie voor genereren van elektronische handtekening tav ICT-toepassingen van overheid waarvoor dit nodig is

37 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Organisatiemodel CM/CP/CI (7) (8)(9) Matti ERA Face to face identification De Gemeenten (1) RCRC (3) Bull Meikäläinen PIN & PUK1 (10b) (10a1) (11) (13) - (10a2) (2), (12) VRK (4) CA (5) (6) -code

38 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Drager van andere elektronische gegevens n slechts bij uitzondering -vermijden van perceptie van kaart als ‘big brother’ -vermijden van verlies van veel gegevens bij verlies van de kaart -vermijden van nood tot veelvuldige updating van de kaart n bevorderen van gecontroleerde toegang tot gegevens via netwerken, met kaart als toegangsinstrument, eerder dan opslag van gegevens op kaart zelf n daarom geen integratie van SIS-kaart en elektronische identiteitskaart

39 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Voordelen n voor burger/onderneming -snellere communicatie/dienstverlening -kwaliteitsvollere dienstverlening -meer geïndividualiseerde dienstverlening -vermindering administratieve belasting -betere bereikbaarheid -grotere openbaarheid van bestuur

40 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Voordelen n voor overheidsdiensten -verhoging arbeidssatisfactie door vermijden dubbel/nutteloos werk -beheersing administratiekosten -verbetering imago overheidsdiensten -directere relatie met doelgroepen -doelmatigere beleidsondersteuning en -uitvoering

41 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Rol FEDICT SharedServiceDedicatedService Central Policy Distributed Policy FOD ICT FOD ICT FOD ICT Federal Sets policies & owns standardards/ architecture Deliversservice inaccordance with standards Distributed Eachunit setsstandardsanddeliversservice Bureau Central FOD ICT Sets policies & delivers ser vice FOD ICT Providesservice as requested FOD can choose outside providers

42 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Rol FEDICT n principe van virtuele matrix: -primaire verantwoordelijkheid voor dienstverlening en informatiebeheer ligt bij elk lijnmanagement -FEDICT stuurt, stimuleert, coördineert, faciliteert en bewaakt algemeen kader vanuit strategische visie -ICT-stuurgroep olv FEDICT met vertegenwoordigers van FOD’s bepaalt op basis van overleg wat wordt gecoördineerd, gestandardiseerd of gecentraliseerd

43 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Organogram FEDICT: 4 diensten n informatiebeheer -afspreken en opvolgen normalisatie van informatie, taakverdeling gegevensbeheer en basisprincipes gegevensuitwisseling -geleidelijke opbouw data dictionary -ondersteuning reengeneering informatiebeheer FOD’s -directory services n systeemarchitectuur & -standaarden -systeemarchitectuur & -standaarden: technology watch, prototyping, afspreken en opvolgen van naleving van afspraken -ICT-veiligheid

44 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Organogram FEDICT: 4 diensten n programma-, project-, klanten- en partnerbeheer -programmabeheer (onderlinge afstemming projecten) -beheer van FOD-overkoepelende en interne projecten -begeleiding strategische E-GOV- en ICT-projecten -beheer relaties met FOD’s -beheer relaties met andere overheden (Europa, gewesten, gemeenschappen,... -dynamische ICT-inventaris n dienstenbeheer -beheer van relaties met leveranciers binnen en buiten de overheid, via resultaat- of middelenverbintenissen (oa MAN en federale PKI) -opstelling en opvolging SLA’s in dat kader

45 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Primaire aandachtspunten FEDICT n veralgemeend gebruik uniek identificatienummer -voor elke entiteit natuurlijke personen: evolutie rijksregisternummer en INSZ naar persoonsnummer ondernemingen en organisaties: evolutie BTW-nummer naar ondernemings- en organisatienummer exploitatiezetels en technische bedrijfseenheden: nieuw nummer met zelfde structuur als ondernemings- en organisatienummer - kenmerken nummer uniek exhaustief stabiel doorheen de tijd

46 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Primaire aandachtspunten FEDICT n valorisatie registers met basisidentificatiegegevens -natuurlijke personen Rijksregister aangevuld met KSZ-registers -ondernemingen, exploitatiezetels en technische bedrijfs- eenheden nieuwe Kruispuntbank Ondernemingen bij FOD Economie met verwijzingen naar gegevens in andere registers ontwikkeling gestart - operationeel einde 2002 n invoering elektronische identiteitskaart -eerste stap: invoering in 11 pilootgemeenten medio 2002

47 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Primaire aandachtspunten FEDICT n portal -lastenboek opgestuurd naar kandiderende firma’s -operationeel tegen einde 2002 n universal messaging engine voor beheer gestructureerd elektronisch berichtenverkeer tussen back office informatiesystemen, websites en portals -eerste versie met 4 gegevensstromen operationeel -elk semester 2 nieuwe gegevensstromen operationeel n ICT-veiligheid -ICT-veiligheidspolicy -ICT-veiligheidsorganisatie -uitwerking opleidingsprogramma ICT-veiligheid -federale PKI-infrastructuur tegen medio 2002

48 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Universal messaging engine

49 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Primaire aandachtspunten FEDICT n coördinatie ICT-gedeelte van ERP n stimuleren van -veralgemening best practices -herbruikbaarheid initiatieven van één FOD in andere FOD’s n uitwerken van SLA’s n aanbod basis-ICT-diensten waar gewenst, vb -hoge-snelheids-MAN (Metropolitan Area Network) in Brussel -beveiligde maildienst n opstarten dynamische ICT-inventaris n aanbod samenaankoop van producten waar gewenst

50 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Samenwerking tussen overheidsniveaus n gecoördineerd aanbod van e-diensten tav burger/onderneming n gebruik van dezelfde hulpmiddelen door burger/onderneming -terminal -basissoftware -elektronische handtekening n waarborgen eenmalige gegevensinzameling van bij burger/onderneming n met respect bevoegdheidsverdeling tussen overheidsdiensten

51 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Samenwerkingsakkoord n gecoördineerde, klantgerichte dienstverlening n afspraken inzake standaarden en normen n onderlinge afstemming portalen en middleware tussen portalen, websites en back office n gebruik gemeenschappelijke identificatiesleutels en elektronische handtekening n onderlinge afstemming bedrijfsprocessen waar nodig n geleidelijke onderlinge taakverdeling inzake gegevensopslag in authentieke vorm

52 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Samenwerkingsakkoord n gemeenschappelijke beleidslijnen inzake oa -veiligheid en privacy-bescherming -service level agreements n technologie-neutrale houding

53 Kruispuntbank Sociale Zekerheid 22/06/2001 Voor meer info...

u ! FEDICT