Rotterdam: world port region, reactie Bart Kuipers Co-referent Erasmus Smart Port Rotterdam 19 september 2013 Hartelijk dank voor de uitnodiging, slecht bij stem: geen gevolg van het kerstdiner… U ziet hier een plaatje van de Tweede Maasvlakte. De vraag is wat de ontwikkeling van deze Maasvlakte voor de Drechtsteden betekent. Een nachtmerrie of toch meer? Ik ga daarvoor terug naar mijn eigen verleden. Al vanaf mijn vroege jeugd koester ik een zeker wantrouwen over de uitbreidingsplannen en de strategische vergezichten van het Havenbedrijf Rotterdam.

Haat-liefde verhouding haven –stad/regio Woon—werkrelaties Werken in de haven, wonen in de stad? Pendel haven? Maasvlakte 2: haven steeds verder weg van de stad. Culturele relaties Haven nog erg populair: maar bij ‘incrowd’ Niet populair bij Nieuwe Rotterdammers Imago bij buitenstaanders slecht Verkeersrelaties. Economische relaties.

Economische relaties haven-stad (TNO, 2003)

Havenoperaties Diensten Transportindustrie Bouw Voedingsmiddelen

Wederuitvoer: motor achter onze uitvoer sinds beginjaren ‘90

05 feb '10

Details van stikstofdioxide niveaus in de Rotterdamse haven 05 feb '10

The Global CO2 capital? Rotterdam 29.8 Shanghai 11.7 Cape Town 11.6 Hamburg 9.7 London 9.6 Singapore 7.9 Barcelona 4.2 Denver 21.5 Minneapolis 18,3 Houston 14.1 Los Angeles 13.0 Chicago 12.0 Portland 12.4 New York City 10.5 GHG emissions (tCO2e/capita) Source: Hoornweg et al (2011)

Telpunten PITS-onderzoek (2008)

Doel verkeer wegen rond Rotterdam (totaal van alle wegvakken gemiddeld) (Bron: PITS)

Bedrijfsverkeer naar soort wegen rond R’dam (totaal alle wegvakken gemiddeld) (Bron: PITS)

Bedrijfsauto’s komen vooral voa A20/16 Bron: PITS

De uitdaging voor de binnenvaart 2008 Modal Split 31% 10.000.000 TEU 8.493 TEU per dag 85 binnenvaartschepen 2020 Modal Split 45 % 25.000.000 TEU 30.821 TEU per dag 308 binnenvaartschepen Bron: haven Amsterdam/Koen Overtoom

September 13, 2013

ECT: netwerk extended gates & partners Bron: ECT

ECT: European Gateway Services Bron: ECT

Samenwerking in netwerken Kennis: Dinalog ICT: Portbase Havennetwerken: Haven Rotterdam—Deltri Netwerk Ministerie I en M Haven Branche Organisatie Vlaams Nederlandse Delta Noordelijke Havens ESPO etc. Bedrijfsleven

Concentratie van vestiging van hoogwaardige maritieme dienstverlening (links) en van intra-bedrijfsrelaties (rechts) Bron: Wouter Jacobs (2009)

Netwerk global HQ Maritieme industrie Bron: Verhetsel & Sel (2009)

Naast Chemie & Containers: City!!!: 3C’s Stedelijke dienstverlening: Legal services Financial services Accountancy Insurance/risk management Tax advice Certification Environmental services ICT services Human resources Engineering Management consultancy

Hoogwaardige havengerelateerde zakelijke dienstverlening

Aandeel inkoop hoogwaardige havendiensten in Rotterdam: zo’n 12% (2010).

Inkoop hoogwaardige dienstverlening door Rotterdamse havenbedrijven (mln euro, 2010).   Som inkoopwaarde Toegevoegde waarde dienstverleners Post en telecommunicatie 97 46 Bankwezen 264 125 Verzekeringswezen 42 Financiële hulpbedrijven 12 9 Computerservice 170 98 Speur en ontwikkelingswerk Juridische, boekhoudkundige, economische dienstverlening 340 Ingenieurs en architecten 18 Reclamebureaus 31 10  Totaal 1.042 518

Inkoop hoogw.dienstverlening door bedrijfstakken in de Rotterdamse haven (mln euro, 2010).

Hoogwaardige dienstverlening: 3 segmenten Basisdiensten voor de haveneconomie Groeit samen op met de haven Kip-ei: vestigingsmilieu havenactiviteiten 3.5-5.000 werknemers Strategische diensten voor hoofdkantoren Groeit met de komst van nieuwe hoofdkantoren <1.000 werknemers Shared service centra Gerelateerd aan haven, maar losstaand van activiteiten Inkoop Europe, milieu, SCM, engineering, etc. 2.-2.500 werknemers

Relatieve positie ‘Maritiem Rotterdam’

Relatieve positie ‘Maritiem Rotterdam’ London Omvang stad

Rotterdam: 8ste positie in maritieme netwerken Niches met verdere ontwikkelpotentie: Milieudienstverlening: transitie naar groen/biobased ICT-dienstverlening: safety & security Niches met nieuwe groeipotentie: Technische dienstverlening/engineering: maintenance Logistieke dienstverlening: synchromodaliteit Juridische diensten: kwaliteit bestaande diensten in Rotterdam, potentie Rotterdam Rules, Rotterdam timmert aan de weg. Niches van belang qua omvang in Rotterdam: Verzekeringen/risk management Financiële dienstverlening

Netwerk global HQ Maritieme industrie Bron: Verhetsel & Sel (2009)

Hoofdkantoren in de petrochemie (2010) Bron: OECD, 2013

Hoofdkantoren in de logistiek (2010) Bron: OECD, 2013

Rotterdam scoort vooral in den breedte Vopak Boskalis Van Oord Unilever Argos Steinweg Handelsveem Broekman Samskip SBM Offshore Diverse Europese HQ’s Koester deze (hoofd)kantoren!!

Shared Service Centra

Shared Service Centra

Shared Service Centra Corporate service centra voor bredere netwerken: Europese inkoop, supply chain management Technologie centra Lerende organisatie eenheden voor bredere netwerk Specifieke aandachtspunten: Kenniscentra voor ‘Bronwfield sites’: onderhoud Kenniscentra voor milieudienstverlening: Rotterdam loopt wereldwijd voorop: Energie-efficiency Duurzame en schone productie Energietransitie Rotterdam als laboratorium

Shared Service Centra Vechtmarkt Bedreigingen Actief acquisitiebeleid Locaties met lagere kosten: Spanje Locaties nabij grote klantenconcentraties: Duitsland Duidelijk beleid: streng mag, maar wees duidelijk!! Bedreigingen Outsourcing niet-kernactiviteiten Offshoring naar India Centralisatie naar global HQ’s Actief acquisitiebeleid Belang Shared Service Centra Naar de stad halen?

Beleid hoogwaardige dienstverlening Kies strategisch voor de 3de C: City naast Container en Chemie Koester hoofdkantoren! Maatwerk door gericht acquistie-, arbeidmarkt-, cluster-, strategisch en kennisbeleid Werk samen met Havenbedrijf Rotterdam

Beleid hoogwaardige dienstverlening (2) Acquisitiebeleid Integraal beleid; Rotterdam als ‘complete & attractieve stad’ ‘Opgerolde mouwen’ werkt niet…. Opkomende landen! Arbeidsmarktbeleid Opleidingen, behouden voor de stad, bereikbaarheid, aantrekkelijke stad als woon- en werkplaats Strategisch beleid: Samenwerken haven + stad! Clusterbeleid: breder dan de stad: inclusief Zuidas etc. Kennisbeleid: Maritiem Innovatiefonds. Aansluiten Topsectoren.

Ik dank u voor uw aandacht!