Practicum fysica: denken en redeneren over én experimenteren met fysische wetmatigheden Luc Vanden Abeele

howto.labfysica@dept.IW&T competenties & gedragsindicatoren aanpak: werkvorm – evaluatie ervaringen: docent – student tips & valkuilen - vragen organisatie lab fysica 1e en 2e semester Bachelor in de Industriële Wetenschappen ±16 studenten per klasgroep 1e semester (2 docenten, volgend jaar 1) MODULE 1 = Foutentheorie (contacturen met zelfstandig werk, toets via ELO toledo) MODULE 2 = 5 labsessies (groepje van 2 studenten voert 1 proef uit, elke student rapporteert in labschrift) 2e semester (1 docent) MODULE 3 = 5 labsessies (team van 4 studenten voert 1 proef uit volgens rolverdeling, verslaggever post elektronisch verslag op ELO toledo) onderbroken door peerassessmentsessie (evaluatie van elektronische verslagen) MODULE 4 = idem, maar in plaats van 1 proef voert het team 1 experiment, bestaande uit verschillende proeven uit (zin voor initiatief tonen om proeven als 1 geheel te presenteren)

competenties Kritisch reflecteren Schriftelijke en mondeling communiceren Onderzoekende houding Gedragsindicatoren... doelstellingen + experimenteerervaring opdoen (methoden, instrumenten) + fysische wetten toetsen + verwerken van waarnemingen en rapporteren competenties AC3 kritisch reflecteren AC6 schriftelijk en mondeling communiceren (met specialisten en leken) DC7 assisteren bij wetenschappelijk onderzoek (onderzoekende houding) gedragsindicatoren AC3 kritisch reflecteren: formuleren van een correcte doelstelling van het experiment AC6 schriftelijk communiceren: helder en gestructureerd de eigen werkzaamheden in het lab rapporteren AC6 mondeling communiceren: helder en constructief van gedachten wisselen in het Nederlands over vakproblemen DC7 onderzoekende houding: de onderzoeksresultaten op een correcte manier verwerken en statistisch interpreteren

werkvorm – ontwikkelen van competenties PROEF Teamwerk Onderwijsleergesprek Labverslag voorbereiding + zelfstandig werk + doel en achtergrond van proef, werkwijze noteren in labschrift 1 proef of experiment per labsessie + uitvoeren van (selectie) metingen + verwerking van de meetresultaten (Excel op pc, grafische rekenmachine) labverslag + rapporteren van groepsresultaat (in labschrift of elektronisch in Word andere rubrieken van verslag aanvullen) + verslaggever post elektronisch verslag op ELO toledo in group pages teamwerk + aanpak en planning van metingen + werkverdeling (coördinator, verslaggever, assistent) + afspraken over rolverdeling binnen het team naleven onderwijsleergesprek + interview, gesprek van docent met coördinator (planning, doelen) en assistent (vorig verslag kritisch bekijken) van elk team + tussentijdse feedback voor de teams

evaluaties – toetsen van gedragsindicatoren docent student Gesprek Labverslag Meetresultaat Permanente evaluatie Peer assessment door docent + gesprek met de teams (onderzoekende houding stimuleren, vragen en feedback) + gesprek met coördinator (mondelinge communicatie van doel en aanpak van experiment) + gesprek met assistent (kritisch reflecteren over elektronisch verslag) + permanente evaluatie door observatie van en contact met de teamleden (attitudes zoals motivatie en werkkracht en vaardigheden) + verbetering en feedback meetresultatenblad (kwaliteit en productiviteit van de meetresultaten) + OPPERVLAKKIGE schriftelijke verbetering van de elektronische labverslagen (schriftelijk communiceren) + onderwijsleergesprek (mondelinge communicatie, kritisch reflecteren, onderzoekende houding) door student 2 peerassessment sessies van 2 uur de competentie ‘schriftelijk communiceren’ wordt grondig geëvalueerd hoe? met criterialijst beoordeelt een team 2 tot 3 verslagen van andere teams het gaat om reeds (of in module 4: nog niet) uitgevoerde proeven 1 verantwoordelijke per team maakt het beoordelingsformulier en het evaluatieformulier op eventueel mondelinge toelichting van evaluatie bij docent docent kijkt evaluatie na en corrigeert eventueel de score

docent Motiverende werkvormen PA = minder verbeterwerk 1x e-verslag = grondiger! Begeleiding? Arbeidsintensief voor 1 docent Theorie gekend? Voor + onderwijsleergesprek en PA werkt motiverend + PA is minder verbeterwerk voor docent + 1x elektronisch verslag maken vraagt grondige voorbereiding tegen _ minder tijd voor begeleiding tijdens gesprekken _ arbeidsintensief voor 1 docent per klasgroep van 16 studenten _ het samenwerken aan het verslag zou nog beter moeten kunnen _ theorie van de proef is niet altijd even goed gekend

student Medeverantwoordelijk 1x verslag = werkbaar Meer experimenteervrijheid Evalueren van peer = moeilijk Strikte rol binnen team Haantjesgedrag? voor + student is mede verantwoordelijk voor evaluatie van andere studenten (peers) + slechts om de 3 à 4 weken een elektronisch verslag maken is werkbaar tegen _ sommige jongens maken van de PA sessies een wedstrijdje _ moeilijk om door te rekenen (score 0 of 5 op 5 is inderdaad niet zo frequent) _ meer experimenteervrijheid op het einde van het jaar zou welgekomen zijn _ student houdt zich te strikt aan zijn rol binnen het team (verslaggever maakt heel alleen de berekeningen) _ beter 3 dan 4 studenten per team (geen 2 assistenten en dus meer kans op meelopers)

tips en valkuilen Voorbeeld van goed verslag Labopdracht minder in detail Oneven totaalscore Beperk aantal indicatoren Rol te strikt Werkbelasting student tips + labopdrachten minder gedetailleerd uitschrijven in laatste module (zin voor initiatief en onderzoekende houding stimuleren) + voorbeeld van ‘goed’ verslag als illustratiemateriaal aan studenten bezorgen (criteria zeggen niet alles over hoe een verslag er moet uitzien) + zorg voor een oneven totaalscore zodat studenten niet de helft kunnen geven valkuilen + beperk het aantal te evalueren competenties en gedragsindicatoren (overzicht behouden, werkbaar blijven), maar blijf aan de competenties werken ! + maak afspraken met andere collega’s van labs om werkbelasting van studenten te spreiden (verslag maken) + verslaggever maakt alleen het verslag zonder tussenkomst van andere teamleden + controleer de vooraf klaargemaakte Excel werkbladen (voorkom kopiëren)

vragen? Info? luc.vandenabeele@khbo.be voorbereiding + vragentest op ELO toledo zetten als zelftest (na voorbereiding) + elektronische verbetering van de labverslagen (in het kader van het laptopproject) PA vroeger op het jaar organiseren ja, want extra feedback wordt door studenten gewaardeerd en voorbeeld van goed verslag werkt inspirerend nee, want eerst wat labervaring opdoen verslag van team Hoe stimuleer je het samenwerken aan het teamverslag? theorie fysica Hoe zorg je dat studenten de theorie van de proef onder de knie hebben als ze er aan beginnen? + theorietest op ELO toledo