Adequaat reageren bij patiënten in nood Dr. V. Van Belleghem

Juiste hulp bij juiste patiënt op juiste tijdstip Wetenschappelijk gefundeerd en geëvalueerd Standaardisatie

Resuscitation VOL 67S1

Chain of Survival Ideale sequentie van handelingen die een maximale kans op overleving bieden. 1° Schakel: Vroegtijdige herkenning en hulpvraag om hartstilstand te vermijden 2° Schakel: Vroegtijdige CPR om tijd te kopen 3° Schakel: Vroegtijdige defibrillatie om het hart opnieuw op te starten 4° Schakel: Post reanimatie zorg om kwaliteit van leven te genereren

Eerste Schakel Vroegtijdige toegang tot hulpverlening Wordt Vroegtijdige herkenning van een noodsituatie

4 Vragen bij noodsituatie Wanneer roep ik bijkomende hulp Welke hulp is noodzakelijk Wat kan ik doen in afwachting Hoe vermijd ik in de toekomst een gelijkaardige situatie

Noodsituatie: VRAAG 1 Wanneer roep ik bijkomende hulp? Beoordeling van de toestand ter plaatse Nog gevaar voor patiënt? Nog gevaar voor jezelf? Beoordeling van de patiënt

Noodsituatie: VRAAG 2 Welke Hulp is noodzakelijk? Technische hulp Stalen verpleegster Technische dienst (electriciteit, loodgieter, …) Slotenmaker Medische hulp Interne MUG 100 voor brandweer, ambulance, MUG Huisarts Politionele hulp 101 Sociale opvang Familie Buren …

Noodsituatie: VRAAG 3 Wat kan ik doen in afwachting? Snelle eerste beoordeling Fijnere herhaling van de eerste beoordeling Tweede beoordeling

CPR starten indien nodig Noodsituatie: VRAAG 3 Wat kan ik doen in afwachting? Snelle eerste beoordeling Bewustzijn controleren Ademweg vrijmaken Beademen indien nodig Circulatie controleren CPR starten indien nodig

Wat kan ik doen in afwachting Fijnere herhaling van eerste beoordeling Bewustzijn WAPA Wakker, Aanspreekbaar, Pijnreactief, Areactief GCS Eye Verbal Motor 4. Spontaan open 5. Samenhangend 6. Voert bevel uit 3. Openen op aanspreken 4. Onsamenhangend 5. Weert pijnprikkel af 2. Openen op pijn 3. Losse woorden 4. Trekt terug op pijn 1. Geen opening 2. Klanken 3. Flexie op pijn 1. Geen reactie 2. Extensie op pijn 1. Geen reactie

Wat kan ik doen in afwachting Fijnere herhaling van eerste beoordeling Ademweg en ademhaling Hoe ademt patiënt? Toestand patiënt Voorbeeld Frequentie 12 – 20 / min Normaal < 12 / min Kritiek Vergiftiging met coma door alcohol en drugs > 20 / min Astma, hartfalen Ritme Regelmatig Onregelmatig Coma door hersenbloeding Patroon Moeiteloos Diep Hartfalen oppervlakkig Astma, hartprobleem

Wat kan ik doen in afwachting Fijnere herhaling van eerste beoordeling Circulatie Hoe is pols van de patiënt Toestand patiënt Voorbeeld Snelheid 60 – 80 / min Normaal < 60 / min Sportman in rust Kritiek Hartprobleem, hersenbloeding > 80 / min Inspanning Koorts, bloedverlies, zuurstoftekort, hartprobleem Ritme Regelmatig onregelmatig kritiek Hartprobleem Sterkte Vol Zwak Hartprobleem of bloedverlies

Wat kan ik doen in afwachting? Tweede beoordeling van de patiënt Doel Zoeken naar letsels die kunnen verergeren Niet levensbedreigende letsels opsporen en behandelen Algemene indruk Anamnese van patiënt of omgeving Informatie zoeken: medicatie, voorgeschiedenis, … Systematisch onderzoek: van KOP tot TEEN

Beoordeling van toestand ter plaatse GEVAAR HULPLIJNEN Interne MUG 100 101 Technische diensten Huisarts Familie Buren … VEILIG Eerste beoordeling van de patiënt Snelle eerste beoordeling Bewustzijn Ademweg Beademing Circulatie Kritiek Niet Kritiek CPR Fijne herhaling eerste beoordeling WAPA en GCS Ademweg Beademing Circulatie Kritiek Niet Kritiek Tweede beoordeling van de patiënt Onderzoek volgens klachten Verborgen letsels Verzorging andere letsels Kritiek Niet Kritiek naar handboek hulpverlener ambulancier

Noodsituatie: VRAAG 4 Hoe vermijd ik in de toekomst een gelijkaardige situatie

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Juiste patiënt in juiste zorgomgeving Observaties ifv ziektetoestand Maak gebruik van Early Warning Scores bij deterioratie Registreer parameters ter vergelijking Definieer Calling Criteria Welke hulpmiddelen staan (24 uur op 24) ter beschikking Opleiding voor noodsituaties DNR politiek Evalueer het systeem regelmatig Resuscitation VOL67S1

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 1: Juiste patiënt in juiste zorgomgeving Kritieke patiënten op intensieve zorgen Hulpbehoevende ouderlingen Familiehulp Thuiszorg Serviceflats RVT Geriatrische afdelingen in ziekenhuizen Mentaal geretardeerden Fysisch gehandicapten …

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 2: Observaties in functie van ziektetoestand Aard van observatie afhankelijk van aard aandoening Vb: temperatuur meten bij koorts suiker meten bij diabetes Frequentie van metingen afhankelijk van ernst symptomen Vb: glycemie = 45 mg/dl nieuwe meting niet uitstellen tot 12 uur later

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 3: Maak gebruik van EWS bij deterioratie (Modified) Early Warning System Scoresysteem om ernst te kunnen inschatten van zieken (andere scoresystemen bij trauma’s, bij bepaalde aandoeningen, …) ≥ 5 = kritische score 3 2 1 Syst BP < 70 71 – 80 81 – 100 101 – 199 > 200 HR < 40 41 – 50 51 – 100 101 – 110 111 – 129 ≥ 130 RR < 9 9 – 14 15 – 20 21 – 29 ≥ 30 Temp < 35 35 – 38°4 ≥ 38°5 WAPA Wakker Aanspreekbaar Pijnreactief Areactief

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 4: Registreer gegevens Registratiefiche afhankelijk van situatie Verpleegfiche in ZH parameters / u Observatiefiche in RVT parameters / d Glycemie controleblad thuis …

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 5: Definieer Calling Criteria Maak afspraken met Huisarts Vb: indien glycemie < 80 en bewust => geef cola indien glycemie < 80 en minder bewust => roep huisarts indien glycemie low => bel 100 Maak afspraken met familie Vb: indien boodschappen => bel X indien dringend probleem => roep buur … Maak afspraken met …

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 6: Welke hulpmiddelen staan ter beschikking Interne MUG in ZH Wachtlijst huisartsen in RVT, of thuiszorgVPK Alarmknop bejaarden in serviceflat Aangepaste telefoon blinden, gehandicapten en bejaarden Ambu en zuurstofmasker op afdeling? Reanimatiewagentje in RVT? Defibrillatoren op luchthavens …

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 7: Opleiding voor noodsituaties Elke zorgverlener moet in staat zijn een noodsituatie te herkennen, de juiste hulp te alarmeren en te starten met CPR. Elke zorgverlener moet hulp op eigen niveau kunnen bieden

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 8: DNR politiek Duidelijke afspraken tussen patiënt, familie, (huis)arts, hulpverleners, … Nota in het dossier Volgens duidelijke richtlijnen

Preventie van noodtoestand in 9 stappen Stap 9: Evalueer het systeem Bestaffing alarmknoppen voldoende? Defibrillatoren correct gebruikt? Tijdverlies hulpverlening niet te groot? Verhouding eigenlijk en oneigenlijk gebruik van noodmaatregelen.