PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING ECONOMIE EN BEDRIJFSECONOMIE

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING OORSPRONG ECONOMIE Economie (Grieks oikonomia=huisbestier) is een sociale wetenschap die het menselijk streven naar welvaart tot voorwerp heeft in zoverre er beperkt voorradige middelen nodig zijn. PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 2

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING BELANGRIJKE GRONDLEGGERS John Law beschreef in zijn ‘Water-Diamanten’-theorie (1705) het systeem van vraag en aanbod. De Schot en filosoof Adam Smith (1723-1790) schreef An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations (1776), over de aard en oorzaak van de welvaart in 1776. Dit wordt gezien als het begin van de economie als wetenschap. John Maynard Keynes (1883-1946) schreef General Theory of Employment, Intrest and Money (1936). Deze Brit bepleitte een actieve rol van de overheid bij het reguleren van nationale en internationale economie. De Amerikaanse monetarist Milton Friedman (1912-2006) legde in de jaren tachtig veel nadruk op de rol van geld in de economie en hoe overheden omgaan met creatie van geld en rentebeleid. In Capitalism and Freedom pleitte hij voor een nachtwakersstaat (overheid zorgt enkel voor veiligheid bedrijven en burgers). PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 3

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING ECONOMISCHE ORGANISATIEVORMEN Belangrijkste vormen voor het organiseren van de staatshuishouding en het productieproces: CENTRAAL GELEIDE OF PLANECONOMIE Alleen de staat kan goederen en diensten aanbieden Er is geen marktmechanisme Dit is in praktijk gebracht door het communisme VRIJEMARKTECONOMIE OF KAPITALISME De private ondernemingen bepalen het mechanisme van vraag en aanbod Dit kwam voor in de beginfase van de industriële revolutie 3. GEMENGDE ECONOMIE Elementen van het kapitalisme en het socialisme worden samengevoegd. De vrije markt wetten overheersen hier wel. Dit komt voor in alle landen op de wereld. PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 4

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING DEELTERREINEN ECONOMIE In de economische wetenschap zijn een aantal deelterreinen te onderscheiden: ALGEMENE ECONOMIE BEDRIJFSECONOMIE PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 5

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING DEELTERREINEN ECONOMIE 1.3 ALGEMENE ECONOMIE Dit deelterrein van de economie houdt zich bezig met de economie in samenhang met de maatschappij. Een maatschappij zit vol met economische aspecten die invloed hebben op haar functioneren. Hierbij gaat het vooral om het voorzien van schaarse goederen die de mens kan gebruiken. Met schaars bedoelt men dat er voor het goed productiemiddelen moeten worden opgeofferd om in een behoefte te voorzien. We onderscheiden enkele deelterreinen van de algemene economie Macro-economie Internationale economische betrekkingen Micro-economie Openbare financiën PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 6

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING ALGEMENE ECONOMIE Macro-economie Omvat het vaststellen van grootheden in volkshuishouding en de verklaring van hun ontwikkeling. Enkele belangrijke grootheden zijn: het nationaal inkomen, de werkgelegenheid, de betalingsbalans, de consumptie, de investeringen en de overheidsbestedingen Internationale economische betrekkingen (IEB) Deze kan men opdelen in twee delen: monetaire sfeer: bestudering van geldstromen tussen landen (betalingsbalans, wisselkoersen, …) reële sfeer: bestudering van internationale goederen- en dienstenstromen (onvolledige mededinging, verschillen tussen landen,…) PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 7

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING ALGEMENE ECONOMIE Micro-economie Onderzoekt de gedragingen van individuele economische agenten (bedrijven, gezinnen, politici,…) waarbij vraag en aanbod centraal staan. Men tracht te verklaren in welke mate de prijs aan- en verkoopgedrag beïnvloedt. Hiervoor is de studie van de elasticiteiten van vraag en aanbod van belang. Openbare financiën Hier worden de inkomsten en de uitgaven van de overheid behandeld. Vb: effecten van de belastingen en overheidsuitgaven op de economie. PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 8

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING ALGEMENE ECONOMIE Media en economie Dagbladen hebben aparte secties over economie. Een gespecialiseerd dagblad is het Financieele Dagblad (FD) of De Tijd (België). Het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) levert nieuws aan kranten, tijdschriften, omroepen, bedrijven etc. BELGA News Agency is het nationaal nieuwsagentschap van België. PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 9

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING BEDRIJFSECONOMIE Dit aspect bestudeert de bedrijfshuishouding en de relaties tussen bedrijven en is daarmee onderdeel van de micro-economie. Het is de economische kant van de bedrijfskunde waarin men de financiële toestand van het bedrijf schetst. Hierin staan twee onderwerpen centraal: De interne bedrijfshuishouding De relaties van het bedrijf met zijn omgeving PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 10

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING BEDRIJFSECONOMIE De interne bedrijfshuishouding Dit is de administratie die alle afspraken en verplichtingen van het bedrijf vastlegt om het bedrijf lopend te houden. Uit de financiële administratie wordt de jaarrekening opgemaakt die bestaat uit de balans en de winst- en verliesrekening met eventueel cashflowoverzicht. Dit is het financiële deel van het jaarverslag en speelt een belangrijke rol voor management accounting. PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 11

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING BEDRIJFSECONOMIE De relaties met de omgeving Geldstromen van geldmiddelen vormen de relatie tussen bedrijven en hun omgeving. Deze stromen worden bepaald door inkoop en verkoop, door inkomende stromen diensten en goederen en uitgaande stroom diensten en goederen. Deze transacties vormen het kasstroombeheer of cash management. Om het bedrijfsproces te financieren zijn er ook middelen nodig, de corporate finance, vooral bij het opstarten of vernieuwen. Daarnaast is de relatie met de klant ook zeer belangrijk. PRINCIPES VAN BEDRIJFSECONOMIE - 12