Energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen (EPC): uitvoering Goedemorgen iedereen, dank u wel voor uw komst. De bedoeling van deze infosessie is om de mensen die het meest betrokken zullen worden of zijn bij het opstellen van het certificaat te informeren over: -de verdere gang van zaken -wat wordt er juist verwacht -en hoe de facturatie verloopt Voorstellen van de mensen AFM- Afdeling Gebouwen

Inhoud Energieprestatiecertificaat: wat, wie, wanneer,… Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM Opstellen van het energieprestatiecertificaat: praktische werkwijze Anton Pauwels, contractmanager THV Imtech Energie Kris Burm, energiedeskundige THV Imtech Energie Facturatie & opvolging Vragen

Energieprestatiecertificaat: wat, wie, wanneer,… Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM

Wetgeving Publieke gebouwen > 1000m² EPC is 10 jaar geldig. EPC is gebonden aan de gebouwgebruiker. Opgesteld door erkende ‘energiedeskundige publieke gebouwen’ Uiterlijk 1 januari 2009 dient ieder publiek gebouw > 1000m² over een EPC te beschikken. De wetgeving rond EPC: -Het certificaat geldt in eerste instantie enkel voor publieke gebouwen > 1000m² en is 10 jaar geldig. -Belangrijk aandachtspunt is ook dat het opstellen van het EPC de verantwoordelijkheid is van de gebouwgebruiker. -wie stelt een dergelijk certificaat op? Dit is de energiedeskundige voor publieke gebouwen. -De deadline is 1 januari 2009, dan dient ieder EPC-plichtig publiek gebouw > 1000m² over een certificaat te beschikken.

Wat? Energieprestatiecertificaat (EPC) drukt de energetische kwaliteit van een gebouw uit a.d.h.v. een kengetal. Kengetal: verbruik per m² vloeroppervlakte (kWh/m²), gemeten over exact 1 jaar. Dit kengetal wordt vergeleken met een referentiegebouw uit dezelfde gebouwcategorie (op basis van wettelijke normen en benchmarks). Gebouwcategorie: 21 verschillende categorieën gaande van administratief gebouw tot luchthavengebouw. Voor elke categorie wordt een ander referentiekengetal gebruikt. EPC vermeldt vrijblijvende energiebesparende adviezen.

Opbouw EPC Gegevens gebouw Kengetal. Op basis van gebouwgebonden karakteristieken en energieverbruiken. Kengetal t.o.v. referentie-gebouw Adviezen. Opsomming energiebesparende maatregelen (vrijblijvend). Gegevens energiedeskundige Geldigheidsduur Opbouw van het EPC Ik heb hier een voorbeeld van een certificaat opgenomen in de presentatie. Hoe is dit nu opgebouwd? In een eerste luik worden de gegevens van het gebouw vermeld en dan volgt direct het uiteindelijke kengetal van het gebouw. Dit kengetal wordt ook uitgezet in een soort gekleurde scorebalk waar het wordt vergeleken met een referentie-kengetal afhankelijk van de aard van het gebouw. Indien U in de groene zone beland, zit U goed, indien U in de rode zone beland, zal er in de toekomst werk aan de winkel zijn… Een volgend luik zijn de energiebesparende adviezen, deze zijn voorlopig wel louter ter informatie. Wij verwachten wel dat dit in de toekomst zou kunnen veranderen. Verder zijn er nog de contactgegevens van de energiedeskundige en de geldigheidsduur.

Toepassingsgebied Publieke gebouwen in Vlaams Gewest met totale bruikbare vloeroppervlakte > 1000m². Met uitzondering van gebouwen: die niet door het publiek bezocht worden (bv. gebouw uitsluitend gebruikt voor sorteren van post of opslaan van goederen,…). verhuurd aan privé-organisatie of gebouwdelen die geen energie verbruiken t.b.v. mensen (bv. Loodsen, opslagplaatsen,…) Het Toepassingsgebied van het EPC bestaat dus uit publieke gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte groter dan 1000 m² en gelegen in het Vlaams Gewest. De term Bruikbare vloeroppervlakte wordt bepaald door toepassen van regels opgesteld door het VEA. Om in eerste instantie na te gaan of een gebouw EPC-plichtig is of niet, volstaat het de nuttige vloeroppervlakte van het gebouw te bepalen. Indien dit groter is dan 1000m² dan is de kans groot dat een EPC zal dienen opgesteld te worden. De uiteindelijke bepaling van de bruikbare vloeroppervlakte gebeurd door de energiedeskundige. Zoals altijd zijn er een aantal uitzonderingen: bv. -gebouwen die niet door het publiek bezocht worden (bv. loods zonder balie, sorteercentrum zonder balie) -publieke gebouwen verhuurd aan een privé-instantie -brandweerkazernes, gevangenissen en intercommunales

EPC-plichtig of niet? Alleenstaand gebouw met verschillende gebruikers: EPC? Ingenomen opp. door publieke organisaties die vallen onder zelfde rechtspersoon <= 1000m² > 1000m² Minstens 1 gemeenschappe-lijke teller Allen afzonderlijke tellers totale opp. opp. publieke org. Om U kort een overzicht te geven of een alleenstaand gebouw met verschillende gebruikers EPC-plichtig is of niet, heb ik volgende tabel opgemaakt: -daarin ziet u enerzijds dat indien alle oppervlaktes ingenomen door publieke organisaties die vallen onder dezelfde rechtspersoonlijkheid kleiner zijn dan 1000m², er sowieso geen EPC dient opgesteld te worden. De al dan niet aanwezigheid van een gemeenschappelijke teller speelt hierin niet mee. -anderzijds indien de ingenomen oppervlakte door een publieke organisatie groter is dan 1000m² en er is minstens 1 gemeenschappelijke teller, dan dient een EPC te worden opgesteld. Dit gebeurt dan best voor het volledige gebouw, afhankelijk van de kostenefficiëntie. Indien er aparte tellers zijn, dan dient enkel een EPC te worden opgesteld voor de gedeeltes >1000m².

EPC-plichtig of niet? Gebouwsite: EPC? Alle deelgebouwen <= 1000m² Minstens 1 deelgebouw > 1000m² Minstens 1 gemeenschappe-lijke teller Alle deelgebouwen afzonderlijke tellers Volledige site Deelge-bouwen >1000m² In geval van een gebouwsite met verschillende deelgebouwen, volgende tabel: -indien alle deelgebouwen kleiner dan 1000m², dien er geen EPC te worden opgemaakt. -indien minstens 1 deelgebouw groter dan 1000m², dan moet er een EPC worden opgesteld. Als er minstens 1 gemeenschappelijke teller aanwezig is, dan dient het EPC te worden opgesteld voor de volledige site. Indien alle deelgebouwen over aparte tellers beschikken, dan dient enkel een EPC opgesteld te worden voor de deelgebouwen groter dan 1000m².

Raamcontract EPC Administratief Selectie erkende externe energiedeskundige publieke gebouwen: THV Imtech Energie Openbare aanbesteding, met criteria (kwaliteitsbewaking) Aanbesteding 24 april 2008 Aanvangsbevel: 1 juli 2008 Administratief

Raamcontract EPC Looptijd 3 jaar, jaarlijks opzegbaar Provinciale percelen, onderverdeeld in gebouw/gebouwsite. Per onderverdeling 6 categorieën i.f.v. vloeroppervlakte en beschikbaarheid van plannen. THV Imtech Energie: alle percelen. Principe aankoopcentrale: steeds mogelijkheid tot instappen in contract gedurende de looptijd

Raamcontract EPC Inhoud -Registreren startwaarden verbruikgegevens, gebouw- & tellerconfiguratie, gebruikersconfiguratie -Bepalen bruikbare vloeroppervlakte, beschermd volume -Invullen audit-lijsten -Registreren eindwaarden verbruikgegevens -Invoeren gegevens in webapplicatie VEA -Afleveren EPC -Bijkomende studie van energiebesparende maatregelen: raming energieverbruik deelgebouwen / grootverbruikers -Invoeren van alle rapporten in de GIP-database van de Vlaamse Gemeenschap door Imtech

Noodzakelijke gegevens: Energieverbruiken Belangrijk: registreren van start- en eindwaarden van elektriciteit, aardgas en/of stookolie Indien nog niet geregistreerd, gelieve dit zo snel mogelijk te doen: Tellerstand EAN-nummer Meternummer Datum aflezing

Noodzakelijke gegevens: Energieverbruiken Indien gebruik stookolie: Wettelijk: registreren van start- en eindwaarden a.d.h.v. stookoliedebietmeter Realistisch: weinig of geen stookoliedebietmeters geplaatst Stookolieverbruik bepalen op alternatieve manier a.d.h.v. facturen (onreglementair!) In principe kan geen EPC worden opgesteld, gelet op aansprakelijkheid energiedeskundige In bestek opgevangen door de eventuele boete (500€ -5000€) over te dragen naar de gebouwgebruiker (gefactureerde)

Noodzakelijke gegevens: Energieverbruiken Stookolieverbruik bepalen a.d.h.v. facturen. Feit: bestellen van stookolie afhankelijk van beschikbare budgetten. Moeilijk om exacte verbruik te bepalen gezien restwaardes in tank niet gekend. Redelijke benadering mogelijk a.d.h.v. facturen van verschillende jaren. Stookoliefacturen van de laatste 5 jaar.

Bijkomende studie Inclusief in opdracht: Bepalen of inschatten van energieverbruik van alle bijgebouwen (+hoofdgebouw) van een gebouwsite en/of van grootverbruikers binnen een gebouw. THV Imtech energie beschrijft de impact van elk afzonderlijk gebouw en/of grootverbruiker op het totaal energieverbruik. Standaard grootverbruikers: grootkeuken, drukkerij, server-room. Mogelijkheid tot toevoeging van 3 bijkomende grootverbruikers volgens bepalingen bestek. Bepalen op de startvergadering.

Opstellen van het energieprestatiecertificaat: praktische werkwijze Dhr. Anton Pauwels, contractmanager THV Imtech Energie Dhr. Kris Burm, energiedeskundige THV Imtech Energie

Energieprestatiecertificaat In opdracht van de Vlaamse Gemeenschap voert THV Imtech Energie beperkte energieaudits uit voor openbare gebouwen met als doel het verstrekken van een energieprestatiecertificaat.

Energieprestatiecertificaat Vanaf 1 januari 2009 moet ieder openbaar gebouw >1000m² beschikken over een energieprestatiecertificaat. Dit certificaat geeft de momentele toestand weer van het gebouw op vlak van energieverbruik. Deze toestand wordt weergegeven door middel van een kengetal. Tevens worden enkele vrijblijvende tips op het certificaat vermeld die kunnen leiden tot energiebesparing.

Energiedeskundige De opname van de gegevens en het opmaken van het energieprestatiecertificaat wordt uitgevoerd door een externe energiedeskundige die erkend is door het Vlaams Energie Agentschap (VEA).

De kick-off meeting Om de energieaudit in goede banen te leiden wordt een kick-off meeting gepland tussen de gebouwenverantwoordelijke en de energiedeskundige.

De kick-off meeting Op deze vergadering komen volgende punten aan bod: Beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de plannen Indien mogelijk een verkennende rondgang in het gebouw Beschikbaarheid van facturen en telleropnames over het energieverbruik Bepalen van grootverbruikers

De kick-off meeting Het aanduiden van een medewerker die het gebouw uitermate goed kent en tijdens de scan de energiedeskundige kan begeleiden. (naam, gsm, email) Aanstelling van een persoon die kan gecontacteerd worden in de administratieve dienst Overhandiging van de auditlijst die vrijblijvend kan ingevuld worden (tijdswinst)

De kick-off meeting De ontbrekende data wordt opgezocht en ingevuld door de energiedeskundige Beschikbaar stellen van alle mogelijke data i.v.m. het energieverbruik of apparatuur Het opmaken van een scanplanning (data)

De scan en het opstellen van het EPC Op de afgesproken data wordt de scan uitgevoerd en de gegevens verzameld. Deze worden na controle ingevoerd in de databank van het VEA. Indien aan alle wettelijke vereisten wordt voldaan wordt het energieprestatiecertificaat opgemaakt en opgehangen in het gebouw.

Facturatie & opvolging Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM

Facturatie: de kosten Kosten voor het opstellen EPC worden gefactureerd aan de gebouwgebruiker, de mandaatsteller of de aanvrager conform de inschrijvingsprijzen. Vorderingsstaat en factuur wordt aan hen rechtstreeks verzonden, met kopie aan AFM. De gebouwgebruiker, de mandaatsteller of de aanvrager staat in voor de controle van de vorderingsstaat en factuur. De betalingsmodaliteiten zijn vastgelegd in de administratieve voorwaarden van het bestek.

Facturatie: de kosten Indien aan één van volgende voorwaarden voldaan: Dienst technieken AFM betaalt deels de energiefacturen Cel inhuringen AFM betaalt huur + alle energielasten Cel inhuringen AFM betaalt huur + deel energielasten Kosten worden gefactureerd aan AFM Adressenlijst beschikbaar voor diensten die participeren

Facturatie: bepaling prijsklasse Prijsklasse afhankelijk van: Provincie Gebouwtype: enkel gebouw of gebouwsite Bruikbare EPC vloeroppervlakte (bepaald volgens wettelijke regels) Beschikbaarheid van architectuurplannen Kostprijs enkel gebouw varieert tussen 662€ en 1728€ Kostprijs gebouwsite varieert tussen 794€ en 1893€

Facturatie: de werkwijze Voor participanten die zelf instaan voor de kosten geldt volgende werkwijze: IMTECH neemt contact op voor bepalen startvergadering. Op startvergadering: opmaak standaard bestelbon a.d.h.v. geraamde vloeroppervlakte door participant in samenspraak met IMTECH (inschrijvingsprijzen) zodat een bedrag kan vastgelegd worden (via vastlegging of procedure “vereffenaar kort”) Vuistregel: indien geraamde vloeroppervlakte een grenswaarde benaderd (5% marge), neem dan prijsklasse hoger voor de behoefteraming. Bepalen totale kost vastlegging: BTW en prijsherziening in rekening brengen.

Facturatie: de werkwijze IMTECH bepaalt na startvergadering exacte vloeroppervlakte volgens regels VEA. Indien blijkt dat gebouw/gebouwsite in andere prijsklasse valt ingeval vastlegging: vastlegging bijstellen bij ontvangst factuur. Als motivatie bijkomende vastlegging: toepassing van prijsherziening (niet te voorzien) wijzigingen in de behoefte, vastgesteld tijdens de uitvoering van de prestaties (op vraag motivatie van IMTECH mogelijk) ook mogelijk: vastleggen op basis van factuur. Is beperkt tot uitgaven welke absoluut niet kunnen voorzien worden bij voorbaat (bv. telefoongesprekskosten)

Facturatie: meerdere gebruikers Indien meerdere EPC-plichtige gebruikers, vallend onder verschillende rechtspersoon, per gebouw (+ niet betaald door AFM): Één van de gebruikers heeft een inkomstenrekening: Deze gebruiker betaalt de rekening en vordert via vastgesteld recht het bedrag terug van de andere EPC-plichtige gebruikers. Belangrijk: toezegging van de andere gebruikers om nodige voorzieningen te treffen. Het bedrag op vastgesteld recht wordt bepaald in functie van het ingenomen percentage vloeroppervlakte per gebruiker. De gemeenschappelijke delen worden met dezelfde pro rata verdeeld. IMTECH vermeldt op factuur percentage van ingenomen vloeroppervlakte per gebruiker.

Facturatie: meerdere gebruikers Niemand heeft een inkomstenrekening: In dit geval zal één van de gebruikers de kosten ter zijne lasten moeten nemen. Aangezien er diverse soorten kosten verbonden zijn aan een gebouw (bv. nutsvoorzieningen, gemeentelasten,…) moeten er nu reeds afspraken bestaan voor de verschillende te verdelen kosten. Voorstel: gebruiker die meest betaalt van de niet-uitsplitsbare kosten neemt ook dit bedrag er bij, en via compensatie (zelfde jaar of jaar erop) wordt dit bedrag in rekening gebracht. IMTECH vermeldt op factuur percentage van ingenomen vloeroppervlakte per gebruiker. Ook mogelijk: een MOD betaalt en vordert nadien terug.

Facturatie: geen EPC noodzakelijk Wat indien blijkt dat geen EPC noodzakelijk is? -participant staat steeds in voor de eigen lijst van gebouwen (welke niet betaald door AFM). -Indien blijkt dat bv. vloeroppervlakte < 1000m²: participant bepaald zelf of procedure EPC wordt voortgezet. Vanuit AFM wordt geijverd om binnen 5% marge toch een EPC op te stellen (als voorbeeldfunctie). -Indien participant beslist geen EPC op te stellen: IMTECH rekent 15% aan van de totale prijs voor opstellen EPC volgens bepalingen bestek (fase 1+2).

Opvolging Gelijklopend met de facturatie: Indien de kosten voor het opstellen EPC worden gefactureerd aan de gebouwgebruiker, de mandaatsteller of de aanvrager: Staan zelf in voor de opvolging. AFM fungeert enkel als ‘problemsolver’ Indien de kosten betaald door AFM: Opvolging door AFM in samenwerking met gebouwverantwoordelijke(n)

Praktische werkwijze 1. Voor participanten die zelf instaan voor de kosten: -aanmelden bij AFM/afdeling gebouwen/dienst technieken, tel.: 02/553.74.92 -doorgeven gebouwverantwoordelijke en facturatie gegevens -AFM bezorgt bestek en link naar relevante documenten (meetstaat, standaard bestelbon,…) -participant wordt gecontacteerd door IMTECH voor afspraak kick-off meeting -op kick-off: verdere afspraken en opmaak bestelbon -participant staat in voor verdere opvolging en betaling

Praktische werkwijze 2. Voor gebouwen betaald door AFM: -aanmelden bij AFM/afdeling gebouwen/dienst technieken, tel.: 02/553.74.92 -doorgeven gebouwverantwoordelijke -gebouwverantwoordelijke wordt gecontacteerd door IMTECH voor afspraak kick-off meeting -op kick-off: verdere afspraken -AFM en gebouwverantwoordelijke staan in voor de verdere opvolging, AFM staat in voor de betalingen

Documenten -Adressenlijst, bestelbon en prijslijst: website AFM www.vlaanderen.be/epc -Bestek: op aanvraag bij AFM -Auditlijst: bij IMTECH Energie

Contactgegevens & info Contactgevens AFM Stefaan De Taeye, 02/553.20.37 stefaan.detaeye@bz.vlaanderen.be Stijn Engels, 02/553.74.73 stijn.engels@bz.vlaanderen.be Info Meer info op www. energiesparen.be

Vragen?