Het maakbare lichaam Hoe ver mag je gaan om aan het schoonheidsideaal te voldoen? Grietje Dresen
‘Hoe ver mag je gaan om aan het schoonheidsideaal te voldoen?’ hoe ver mag je gaan = ethische vraag Schoonheidsideaal : wat? hoe? m/v?
Faust-thema Zoektocht naar kennis, aanzien, geluk pact met de duivel inzicht in geheimen der schepping
Humanistisch ideaal op geleide van de eigen rede los van God & gebod morele & existentiële dilemma’s: waar ligt de grens? ‘goed’ en ‘kwaad’?
Faust-motief & schoonheidsideaal Wie of wat is ‘duivel’? ‘ziel’?
Hoe ver mag je gaan? Doel? (‘proportionaliteit)’ ‘Hoe ver’ = vraag naar grens Welke grens (hoe bepaald, hoe ingevuld)?
(morele) grensbepaling ‘van God los’ - maar hoe dan? ‘waarden & normen’ / ‘normen & waarden’
‘waarden’ Wat is belangrijk, waardevol in leven? Wat maakt (samen)leven goed? Positief geformuleerd Soms bron van conflict (botsing van waarden)
‘normen’ Ge- en verboden ‘verkeersregels’ Vaak negatief, inperkend geformuleerd: (‘gij zult niet…’) Meestal wel afgeleid uit ‘waarden’
wetgeving Juridische neerslag van ‘waarden’ en ‘normen’ Bijv. vrijheid en gelijkheid: centrale westerse waarden Ieders vrijheid en rechten door wet te garanderen ook & juist bij botsende belangen (of botsende ‘normen & waarden’) van individuele burgers
‘Hoe ver mag je gaan?’ Vanuit waarden-perspectief: als het echt (bereflecteerd) goed doet Vanuit normen-perspectief: en niet schaadt (niet onnodig / buiten proportie) noch jezelf, noch (verre) anderen Invulling? (debat, ook maatschappelijk)
‘om aan het schoonheidsideaal te voldoen’ Doel problematisch (hoezo, ideaal?) ‘vrouwelijke’ variant van Faust-motief: macht en geluk via schoonheid
Klassieke (‘mannelijke’) Faust-motief Verkenning van eigen-machtigheid (autonomie) voorbij gegeven standaards van ‘goed’ en ‘kwaad’
macht & geluk door schoonheid? ‘vrouwelijk’ Faust-motief: autonomie door te voldoen aan ideaal (??) voorgehouden door cultuur, media, commercie (alchemie van de schoonheidsindustrie: goud uit jouw stof)
Lief hebben ‘om wat erin zit’ eigenheid ‘klik’ (geestverwantschap) ‘soul mates’
‘ziel verkocht aan de duivel’ Waar staat die ziel voor? Wie is die duivel?
‘duivel’ Schoonheidsindustrie? malafide chirurgen? ‘vrouwelijk’ verlangen naar aanzien & geluk? ‘vrouwelijke’ ijdelheid…
‘ziel’ verkocht als je waarden & gevoel van eigenwaarde vóór alles draaien om uiterlijk en (zeker) als schoonheidsidealen daarbij maatstaf (naar mijn maatstaven) je ‘ziel’ verkocht en te ver gegaan…