Prof. Dr. M. Lenoir 2° kan Lichamelijke Opvoeding Motorische Controle Prof. Dr. M. Lenoir 2° kan Lichamelijke Opvoeding Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle? 1° semester 30 A + 15 B uren Doelstellingen Inzicht in benaderingen Inzicht in sturingsprincipes Toepassen Werkwijze Hoorcollege + oefeningen theorie + practicum Evaluatie Mondeling (kennis/inzicht/toepassing) Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Afbakening en definiëring Kruispunt tss. verschillende disciplines: Filosofie Psychologie Biomechanica/Bewegingsanalyse (Neuro)fysiologie Controle, leren, ontwikkeling Waarom? Zeer hoog vaardigheidsniveau bij mens en dier (vb. éénhandig balvangen – video) Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

‘Vaardigheid’ en ‘beweging’ (1) Motorische vaardigheid (motor skill): = geheel van bewegingen van lichaamsdelen die bewust en doelgericht uitgevoerd wordt en aangeleerd is Handeling (action) = idem Beweging (movement) = deelcomponente van vaardigheid, die op verschillende manieren tot dezelfde vaardigheid kunnen leiden Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

‘Vaardigheid’ en ‘beweging’ (2) Waarom vaardigheid vs. beweging? Zelfde doel (vaardigheid) bestaat bij verschillende individuen uit verschillende bewegingen Fysieke beperkingen Verschillende evaluatie-instrumenten voor beweging en vaardigheid Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

‘Skills’ en ‘abilities’ (1) Vaardigheid wordt gekenmerkt door: Doelgericht Consistent Efficiënt Optimale timing Verschillen skills – abilities: Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

‘Skills’ en ‘abilities’ (2) Skill (vaardigheid) Ability (eigenschap) Gevolg van oefening Genetisch bepaald Plastisch door oefening Stabiel en blijvend Theoretisch onbeperkt Beperkt aantal (50-tal) Gebaseerd op abilities Basis voor vaardigheid Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Vaardigheidsprocessen Waarnemen van relevantie informatie uit omgeving en lichaam (Stimulus Identificatie) 2. Beslissen wat te doen en hoe (Respons Selectie en Programmering) 3. Produktie van georganiseerd spieractiviteit (Respons Uitvoering) Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Vaardigheidscomponenten Posturale componente 2. Locomotorische Componente 3. Manipulatiecomponente Toepassing: balvangen stilstaand (cfr. handouts) – tijdens lopen Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Classificaties van gedrag Wat is gedrag? Waarom classificeren? Criteria? - Continuum 1. Verhouding motorisch / cognitief 2. Volgens taakkenmerken -open vs. Gesloten (stabiliteit omgeving) -discreet-seriëel-continu (start-eindpunt) -groot-kleinmotorisch (grootte spiermassa) Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Taxonomie van Gentile (2000) (1) 2-dimensioneel: omgeving / taakfunctie Omgeving: Regulerende condities: stationair/bewegend Intertrial variabiliteit: ja/nee Taakfunctie: Lichaamsoriëntatie: stationair/bewegend Manipulatie: ja/nee 16 categorieën Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Taxonomie van Gentile (2000) (2) Taak Omgeving Lich: st Man: - Man: + Lich: act Reg: st IT: - 1 2 3 4 IT: + 5 6 7 8 Reg: act 9 10 11 12 13 14 15 16 Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Taxonomie van Gentile (2000) (3) Stijgende moeilijkheidsgraad Verschillende dimensies Relevantie: klassificatie °therapie LO en sport: opbouw logische sequenties (stijgende moeilijkheidsgraad) in het aanleren van nieuwe vaardigheden Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Meten in Motor Control (1) Studie van interne processen: Structuur Functie Manipulatie van informatie (JND) K = JND/I Soorten metingen: Kwalitatieve metingen – uitvoering (proces) Kwantitatieve metingen – resultaat (produkt) Combinatie Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle? Produktvariabelen (1) Reactietijd (RT) Definitie (RT, MT, RsT) Premotor / Motor RT Doel Beperking JND Definitie Cfr. practicum labo Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle? Produktvariabelen (2) Foutscores: consistentie en doelgerichtheid CE AE VE RMSE Definitie Doel Illustratie (cursus p. 10) Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Foutscores: illustratie + - 1 2 3 4 AE: 2.0 CE: 0 VE: 2.16 AE: 2.0 CE: +2.0 VE: 0.81 Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle? Procesvariabelen Kinematica Snelheid Hoeksnelheid Hoek-hoek diagram Afgeleide variabelen Electromyografie Grondreactiekrachten Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Produkt en proces: illustratie Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Hersencentra voor motor control Motorische Cortex efferente functie homunculus-topografie triggerfunctie (50 ms) kracht en richting vooral distale spiergroepen afferente functie Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Hersencentra voor motor control Motorische Cortex Premotorische Cortex Efferent: houdings-musculatuur-schouders Input PP regio Supplementaire Motorische Cortex - planning (1 sec!!) Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Hersencentra voor motor control Parietale Cortex Ruimtelijke oriëntatie Cerebellum !!!!!!! Spierspanning Timing (lat. vs.IM) Coördinatie leren Basale Ganglia Inzet actie Amplitude Sensoriële input Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?

Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle? Motorische eenheid Neuron + spiervezels Differentiatie in aantal vezels Proprioceptie Bewust en onbewust Spierspoeltjes, Golgi, receptoren in gewricht en huid (= mechano-) Visuele systeem Centraal en perifeer Evenwichtsorgaan Motorische Controle 2 kan: Wat is motorische controle?