Groepswerk 5: casus 2 In samenwerking met : Eveline Debaeke Tamara Devisch Evelyne Doubbel Nele Geeraert Saar Snaet Kevin Verhoyen

Korte schets van de casus Anamnese : 15 jaar de ziekte van Crohn werkt parttime -> te vermoeid om fulltime te werken. is gehuwd erg gelovig. 2 zonen thuis, waarvan er nog 1 studeert erg wisselend ziekteverloop met heel wat opstoten 2 maanden geleden operatie van dunne darmresectie -> onvoldoende effect van medicatie geen stoma aangelegd 2 dagen geleden spoedopname -> operatie

1° dag postoperatief Wonde in het mesogastrium met luchtledige redon (wondvochtdebiet:160 ml). Wondranden lichtjes gezwollen, maar niet geïrriteerd. Erg verzwakt, vermagerd ,minder vast op haar benen , veel angst om te vallen,erg misselijk. Matige vocht- en voedingstoestand. Tijdelijk TPN via dubbel lumen centraal veneuze catheter met licht verteerbare voeding. 1 eenheid packedcells -> hemoglobine 9gr/dl. Lastige ochtendverzorging en vrij pijnlijk (7 op VAS). Peroperatief blaassonde -> opvolgen vochtbalans (urinedebiet van 1400 ml) .

parameters RR : 130/80 mmHg Pols : 80 sl/min T : 37,7°C Pijn : 7/10 Vochtbalans : 1400 ml (urinedebiet) Wondvochtdebiet : 160 ml

medicatie Solu-Medrol 40mg IV om 8u Nexiam 40 mg IV om 8u Perfusalgan (10 mg / ml) 1g IV om 8u, 14u, 20u en 02u Drip met Contramal (400 mg) en Litican (100 mg) aangelengd met NaCl. 0,9% tot 48 ml continu via spuitpomp Fraxiparine spuitampul inj. 0.4 ml om 18u

Spuitpomp Bedenkingen ( info te weinig ) Soort pomp? bv. (Graseby-pomp) = 16.7 ml = 60 mm Over hoeveel tijd? Voorraadverpakking? Fotosensibele spuit of niet ?  om medisch rekenen te vergemakkelijken

Actuele verpleegproblemen pijn - Acuut Te kort aan de gezondheidsinstandhouding TPN Vochttekort Huiddefect thv onderbuik door incisie Darmafsluiting ( geen darmperistaltiek) Verminderde activiteit vermogen mobiliteitstekort -> angst om te vallen Zelfzorgtekort algemeen Controle verlies Postoperatief verzwakte persoon Rouwverwerking na operatie Hemoglobine te laag Verstoorde psychosociale beleving Nu : ASA III + problematiek Ademhaling niet weergegeven in casus Aanwezigheid spuitpomp en infuus Stressfactor ↑ symptomen van ziekte van Crohn Angst voor krampen en diarree ???? Ziekte van Crohn Voedingstekort

Potentiële problemen Risico flebitis (DVT) Potentiële problemen vanuit pijn Risico infectie Paralytische ileus darmkanker Decubitus Dreigend inactiviteitensyndroom Eenzaamheid Verstoord gezinsfunctioneren Dreigende T° schommeling Wondinfectie Pneumonie paralytische ileus ↑ glycemie Ziektebeleving Bedreigende gezinscoping infectiegevaar – shock CVC : Luchtembool, infectie Gevolgen van de ziekte van crohn Obstipatie Diarree Verminderde mobiliteit Verminderde weefseldoorbloeding maagdarmkanaal Risico op verstoord slaappatroon Zelfbeleving Verslechterde gezondheidsbeleving Geloofswantrouw MRSA

Alternatief VAS-score in ’t Westvloams. (De eje zjeer-score) Eje zjeer Alternatief VAS-score in ’t Westvloams ! (De eje zjeer-score) Eje zjeer? Oevele? 0 = nink 1 =bo jah 2 = Beh ja,beh joak 3 = je joak 4 = joak, ke zjeer moa ‘t è te doene, ‘t is eirlijk 5 = ‘k voel ut wel 6 = ge meugt een ’t wa geven 7 = eje wa voa ’t zjeer 8 = ‘k è zjeer 9 = ‘k è vele zjeer 10 = kant nie meer eieren van ’t zjeer >10 = oh, loat mie toch doodgoan

1° verpleegprobleem : PIJN VAS score 7/10 Kan niet opzitten < 6 maand aanwezig -> acuut ernstig ongemak onaangenaam gevoel. Waar ? enkel lichamelijk of ook psychisch? pijnlijke buik ???? Probleem

Stress/angst, drukverhogende situaties (zelfbelevings-, waarneming- en cognitiepatroon) Eerste dag postoperatief : verzwakt, nog anesthesie in lichaam, buikoperatie -> wonde Geen wisselligging mogelijk -> decubitusgevaar) Etiologie

Symptomen Niet willen opzitten 7 op VAS Vermoeidheid Op zichzelf gericht zijn Verbaal aangeven Symptomen

doelstellingen Smart : Voorkomen dat pijn niet chronisch wordt dmv direct verpleegkundig handelen

interventies Preventief Info meedelen als je pijn bevraagt Verwijzen naar de vorige operatie bevorder autonomie warmte of koude therapie op buik Stimuleer om over haar pijnervaring te spreken Sedatie * Prikkelarme verpleging * Laxantia * Pijnreductie * Duidelijke uitleg geven * Stel patient gerust * Bekijken of familie aanwezig moeten blijven of juist niet curatief acute pijnteam of pijnkliniek een epiduraalpomp. PCIA Nauwkeurig afstemmen medicatie met mogelijkheid zelf te beslissen.

2° verpleegprobleem : verstoorde psychosociale beleving willen blijven liggen na zorg Pijn bij verzorging Angst en onzekerheid naar de toekomst Relatie man en 2 zonen Confrontatie met de dood Probleem

etiologie spoedOP Veelheid aan klachten ziekte van Crohn ziekenhuisomgeving Recidiverende kans op fistelvorming Afhankelijk van familie Angst en onzekerheid voor toekomst etiologie

symptomen Het bevragen van welbevinden Niet willen opzitten 7 op VAS vermoeidheid angst( voor vallen) …. symptomen

doelstellingen Copinggedrag Mevrouw begrijpt de mogelijkheden en weet dat ze terecht kan met vragen en angst en onzekerheden bij de verpleegster of psychologe Rust met de hoest- en ademhalingsoefeningen Uiten van gevoelens mogelijk maken Via geloof -> vindt ze steun en rust Hulp vragen om samen pijn te bestrijden / bewegingen in bed toe te passen / aangeven als ze wil opstaan om in zetel te zitten Mevrouw mag en kan zich doorheen deze fasen laten lopen – ze probeert die te verwoorden voor zichzelf Ze kan haar gevoelens bewoorden ev aan man , geloof of iemand van ons Ze kan kort en duidelijk schetsen hoe ze haar nabije toekomst ziet en waar ze zelf er aan kan meewerken

interventies Beperken van het lichamelijk lijden tgv ziekte van Crohn en operatie Gedetaileerde info geven over tijdelijke en blijvende bijverschijnselen Aanleren copinggedrag Kan ze gevoelens uiten Via geloof , vindt ze nu momenteel steun en rust ? zingevingsvragen ? Meedelen info ivm packed cells – soorten medicatie – waarom we willen dat ze beweegt – goed ademhaalt Kan ik haar pijn verminderen Hulp vragen om samen pijn te bestrijden / bewegingen in bed toe te passen / aangeven als ze wil opstaan om in zetel te zitten Verbetering van de levenskwaliteit door ontwikkelen en gebruiken van haar autonomie

Het aandeel van derden : mevrouw kan en mag zich verbaal/non-verbaal uiten over haar gevoelens Het betrekken van familie bij de zorg of / en bij verwerking positief beïnvloeden dmv man en kinderen erbij te betrekken. verschillende follow-onderzoeken belangrijk Vragen hoe ze operatie heeft bevonden Angst en onzekerheid beluisteren Vragen naar toekomstperspectief bevorderen van gezinscohesie dmv man en kinderen er bij te betrekken voorstellen om de pastoraal medewerker bij haar langs te sturen of haar naar de kapel brengen tonen op welke post de eucharistie doorgaat op de radio

3° verpleegprobleem : ontregeld gezinsfunctioneren Gezinssituatie heeft invloed op genezingsproces (niet echt duidelijk in casus , wel belangrijk )

etiologie Door een stressfactor spoedopname Pijn Emotionele belasting Financiële belasting Overbelasting van haar echtgenoot 2 zonen die studeren etiologie

symptomen Pijn Man die huishouden moet overnemen Geen open communicatie in het gezin Nood aan emotionele/geestelijke/ lichamelijke behoefte? Ruimte nodig voor expressie of acceptatie van een grote verscheidenheid van gevoelens? Belemmering van hulp? symptomen

doelstellingen De gezinsleden steunen elkaar op een functionele manier Ze kunnen open communiceren met elkaar Ze nemen een huishoudhulp in huis om hen te ontlasten en zo wat meer tijd met elkaar door te brengen.

interventies Geef het gezin een realistische kijk op de toestand door juiste info en antwoorden op hun vragen. Help het gezin bij het opnieuw regelen van de rollen thuis. Polsen of het voor de gezinsleden niet te zwaar wordt Verwijs naar de hulpverlenende instanties Zorg voor voldoende privacy Biedt het gezin ondersteuning waar nodig. Polsen naar hoe haar zonen het stellen in hun studies. Polsen hoe mevrouw de situatie inschat wanneer ze terug thuis zal zijn. Zal ze het aankunnen? Benadruk de positieve aspecten van het gezin Betrek het gezin bij de verzorging van mevrouw Polsen of mevr. en/of de overige gezinsleden met schuldgevoelens, kritiek, vijandigheid, woede…. zit(ten) -> stimuleren om dit te uiten en erover te praten en ondersteuning te bieden aan het gezin . Eventueel voorstellen van een gesprek met psychologe. Eventueel een afspraak maken met sociale dienst om het gezin te ondersteunen in het vinden van huishoudelijke , financiële, emotionele … hulp.

4e verpleegprobleem:voedingstekort gevaar voor magerzucht ● algemene achteruitgang mevrouw Claeys Fysiek / psychisch / sociaal Probleem ●opflakkering complicaties ziekte van Crohn ● gezin voelt zich niet goed bij het zien van vermageren van moeder/ vrouw

Etiologie ●OP darmen ●braken ●aanhoudende pijn ●ziekte van Crohn ●onvoldoende eten

Symptomen ●mevrouw voelt zich zwak ●sterke vermagering Symptomen ●mevrouw voelt zich zwak ●matigevoedingstoestand ●1 e dag post OP

Doelstellingen ●Snel opbouwen van beweging (wisselligging ) ●Evenwichtig voedingspatroon bekomen met oog voor haar behoeften ●Quetelet-index afnemen en regristreren = gewicht / lengte --> als < 20 : tekort ●Observeren en rapporteren van tekens

Interventies ●TPN op VS arts ●misselijkheid onder controle houden met GM ●licht verteerbare voeding ( na 2-3 dagen postOP) ● m et familie uitzoeken wat ze graag eet en dit laten meebrengen ●ev. Advies diëtiste ivm ziekte van Crohn in combinatie operatie ●het ideale gewicht samen met arts bepalen en haar dit meedelen ● ....

De namiddagshift 13u Overdracht van de vroegdienst Medicatie voor NM en AV klaar zetten

13u30 Langsgaan bij mevr. Claeys Haar TPN controleren + haar PIG oplossing. Navragen aan Mevr. Claeys of ze nog misselijk is. Pijncontrole nagaan via de VAS-score Urinedebiet controleren + noteren in het dossier Redondebiet controleren + noteren in het dossier Mevr. Claeys water aanbieden Navragen of mevr. Claeys wilt opzitten. Bel binnen handbereik leggen Nierbekken indien ze misselijk wordt. Bevragen hoe ze de operatie heeft ervaren daar het vrij plots was

14u Het toedienen van de Perfusalgan via de 3- wegkraan dit wordt aangesloten op het lumen van de PIG Het medisch voorschrift nog eens controleren ivm die packedcells

Mevr. Claeys terug in bed helpen Als mevr. Claeys belt. Langsgaan om de Perfusalgan te verwijderen. Driewegkraan dicht zetten en enkel de PIG oplossing te laten verder lopen om de leiding wat te spoelen. Mevr. Claeys terug in bed helpen Haar pijncontrole nagaan terug a.h.v. de VAS – score. Haar wat water aanbieden. Insteekopening controleren. Navragen of ze weet waarom ze die gedeleucocyteerde packedcells krijgt. Nagaan of haar infuus nog goed zit dit d.m.v. de heveltechniek. De packed cells aanhangen via een 3-wegkraan. Dit terug aan de kant van de PIG oplossing. Voor het toedienen worden er nog parameters gecontroleerd. De P, T en RR. De PIG oplossing stop zetten + de leiding spoelen met 10 cc NaCl 0.9%. De unit toedienen over 3 u.

14u45 De eerste 15 min goede observatie van mevr. Claeys Er kan eventueel gebruik gemaakt worden van elektronische RR meter Nog controle van het wondvochtdebiet, urinedebiet Ook nog eens een controle van haar wondverband Haar gerust stellen dat je je haar binnen 15 min nog eens komt bezoeken. Haar bel in de nabijheid leggen. Indien ze zich niet goed voelt dat ze zeker moet bellen.

15u 15u30 Opdienen van de koffie. Nog eens navragen of alles goed is. Hoe ze zich voelt. Haar pijncontrole nagaan a.h.v. de VAS- score. Controle van de parameters: P, T, RR De koffie wordt afgediend Nogmaals navragen of alles goed is. Hoe ze zich voelt. Pijncontrole nagaan (VAS-score) Haar nogmaals bevestigen als er iets is dat ze zeker mag bellen Ook eens nagaan of haar familie langskomt vandaag.

17u45 Opdienen avondmaal Controleren van haar unit  indien leeg De unit met bijhorende leiding verwijderen. De leiding met 10 cc NaCl 0.9% spoelen. Driewegkraan dicht zetten van de unit en de PIG open zetten. Dan de PIG terug laten lopen Alles nog eens controleren Navragen of mevr. Claeys nog pijn heeft dit a.h.v. de VAS-score Haar wondvochtdebiet en urinedebiet controleren Parameters controleren: P, T en RR. De opgetrokken ampulle Burinex toedienen in shot via het Gummy - bijspuitpunt (ontsmetten)

18u 18u30 Toedienen van Fraxiparine 0.4 ml Afdienen van het avondmaal Navragen of alles goed is. Als mevr. claeys goed heeft kunnen eten Of er familie langs geweest is.

20u Perfusalgan gaan aanhangen. Insteekopening controleren. Infuusleiding controleren via de heveltechniek. Altijd infuusleiding controleren voor je nieuwe medicatie toedient. Kabiven en drip controleren op knikken, obstructies. Aansluiten op 3-wegkraan. Parameters (P, T, en RR controleren) Urinedebiet + wondvochtdebiet controleren Wondverband controleren Pijncontrole via de VAS-score Alle observaties noteren in het dossier!! Navragen of er familie is langs geweest. Mevr. Claeys nog wat water aanbieden. Navragen of ze nog iets wenst. Haar een goede nachtrust toewensen en haar verwittigen dat vanaf 21u de zorgen worden overgenomen door de nachtverpleegkundige.

21u30 Overdracht naar de nachtverpleegkundigen Haar vochtbalans vermelden. Doorgeven dat ze een unit gedeleucocyteerde packed cells heeft gekregen. Hoe ze er op heeft gereageerd. Daarna 1 ampulle burinex. Haar parameters, haar VAS-score. Indien er veranderingen aangebracht zijn aan de drip met Conramal en Litican van de arts deze ook doorgeven. Melden dat ze om 20u nog een Perfusalgan heeft gekregen. Aanvulling dossier en eventueel aangrijpen van reeds geweten info: zoon die veel weet ivm medicatie en haar geloof.

Bibliografie Cursussen : brugopleiding KATHO verpleegkundige Dr. Baudot J., cursus pathologie, Crevits E. , cursus VPI: zorg voor patiënt met problemen op het gebied van ademhaling en circulatie, Beelprez S. , cursus VPI: Gastro-, entero-, uro- en endocrinologische problemen Debacker T. , cursus psychologie, Verheyen W. , cursus VPI Heelkundige verpleging, Vanmaercke S., cursus Methodisch werken,

Boeken ●Lynda Juall Carpenito, Zakboek verpleegkundige diagnosen, druk 1 ● Pijls, S.Silkens, Systematisch verpleegkundig handelen , systematisch probleem oplossend denkend en handelen in de verpleegkunde, p 104 ●M Gordon, Handleiding verpleegkundige diagnostiek, Elsevier/ De Tijdsstroom ●Joanne C McCloskey , Gloria M. Bulechek, Verpleegkundige interventies, Elsevier / De Tijdstroom

Internetsites www.gezondheid.be www.bcfi.be/PDF/GGR/GGR NL 2010.pdf www.consumed.nl/medicijnen www.ccv-vzw.be/nl www.facebook.com/crohnandcolitisday www.verpleegkunde.net www.consumed.nl/medicijnen/3017/Burinex www.apotheek.nl/Medische_informatie/Medicijnen/Product en/Burinex.aspx?mId=10704&rId=883 www.hematologiegroningen.nl/patienten/content/ 2bloedtransfusie.htm

Internetsites (vervolg ) www.kuleuven.be/anesthesie/protocols/ok1/ apt_paza analgesietech.html www.nursing.nl/pdfdownload/2028 (diagnostiek en interventies bij de zorg aan patiënten met longkanker )

Bedankt voor jullie aandacht http://www.youtube.com/watch?v=flyBCR6nXoQ&feature=related

Q U I Z ① PES is de afkorting van ... Antwoord : P roblemen – Ethiologie – Symptomen /Signalen ②medisch rekenen : Perfusalgan 10 mg/ 1 ml– (ampul van 100 mg)1 g IV om 8u – 14u – 20u -02u Antwoord : je kan dit niet omrekenen ; (om de 6u : 1 g ) geen inloopsnelheid 10 mg/ 1 ml in ampul-100 mg van 1 g over 1/2u laten lopen  dus 2 dr / 1 seconde ③Postoperatief : wat doe je als mevrouw niet uit bed wilt ... Antwoord : (interactie met publiek )

Tijd voor : * Bedenkingen * Bijlage film over ziekte van Crohn

Video over ziekte van Crohn (http://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/133/crohn-ziekte-van.html)