D E ZAAK V.

Bronnenmateriaal

Handschrift In de vorm van een ‘codex’ Overlevering Middelnederlandse literatuur

Handschrift-Van Hulthem Handschrift-Gent

Van Hulthem Afschrift handschrift-Van Hulthem: “Vrouwe burggravinne, sijt blijde, want ghi mint nu ten tide een scoen lief ende fetijs” ( ) Vertaling handschrift-Van Hulthem: “Vrouwe burggravin, wees blij, Want jij bemint nu al een tijd een mooie en bevallige geliefde”

Gent Afschrift handschrift-Gent: “Casteleine ghi moghet wel moy sijn Ghi hebt een scone lief ende fijn” ( ) Vertaling handschrift-Gent: “Burggravin, jij mag wel trots zijn. Jij hebt een mooie en fijne geliefde.”

Het vervaardigen van een handschrift Stap 1: aanschaffen perkament

Stap 2: Aanbrengen van de bladspiegel Vijf vellen uit een dierenhuid Één vel wordt in twee, vier of acht stukken gevouwen Van Hulthem: 241 vellen

Stap 3: Liniëring Lay-out vaststellen met behulp van stiften

Stap 4: De kopiist aan het werk Een handschrift bevat kopieën van eerdere werken Schrijft per dag maximaal vijf vellen

Stap 5: De miniaturen De miniaturist schildert miniaturen, versierde initialen en randen Kleuren inkt: rood, geel, blauw Een luxe materiaal is bladgoud

Stap 6: Boekband Gevouwen katernen worden een boekblok Een perkamenten omslag Platten, bekleed met leer Decoratief en beschermend

Scriptorium De werkruimte van de kopiist Van het latijnse woord ‘scribere’

Handschriften in gebruik Groei in vraag naar handschriften 12 e eeuw: opkomst van kathedraalscholen 13 e eeuw: opkomst van universiteiten Hulpmiddel voor studie Voorwerp van macht en aanzien

Beschadiging van handschriften Oorzaken 1) Haperende overlevering 2) Dieren 3) Hergebruik van perkament

Specificaties Gent Perkament 1360 Fragmenten Gedeeltes van gedichten en van een verstekst Losse fragmenten van zaak V.: 501 verzen Van Hulthem Papier 24 mei teksten Gedichten, toneelstukken, gebeden en versteksten Gehele zaak V.: 1127 verzen

Vertalen Middelnederlands Clisis: Twee of meerdere woorden aan elkaar geplakt Voorbeelden: Tsweert (het sweert) = het zwaard Ten hertoge (tot den hertoge) = tot de hertog Leidese (leide se) = leidde ze Vocaalverlenging: Het gebruik van ‘e’ na een medeklinker om een lange klinker aan te geven. Voorbeelden: Bloet = bloot, Daer = daar.

Vertalen Middelnederlands Tweeledige negatie: Naast ‘niet’ ook ‘en’ of ‘ne’ in de zin Voorbeelden: Icker en siere hier niet = Ik zie haar hier niet Sine hevet niet = Zij heeft niet

Om jullie te helpen: Clisis: Tsweert (het sweert) = het zwaard Ten hertoge (tot den hertoge) = tot de hertog Leidese (leide se) = leidde ze Wat eest (wat es het) = wat is het Vocaalverlenging: Bloet = bloot, Daer = daar Negatie: Icker en siere hier niet = Ik zie haar hier niet Sine hevet niet = Zij heeft niet