Vlaamse Atletiekliga _ Topsportbeleid VAL Ontwikkelingslijnen en topsportpiramide 2. Selectiecriteria en elitelijsten 3. Elitewerking en doelstellingen _ Topsportcel VAL - 7 december 2005

Vlaamse Atletiekliga _ Ontwikkelingslijnen en topsportpiramide _ Ivo Hendrix - 7 december 2005

Medailletabel OS Athene 2004

Topsportbeleid Vlaamse Gemeenschap De Vlaamse sportfederaties moeten meer topsporters vormen die aan hogere prestatienormen voldoen. De Vlaamse sportfederaties krijgen (meer) middelen, als ze verantwoorden hoe ze die opdracht uitvoeren. Elke sportfederatie moet aantonen dat zijn beleidsplan maximale slaagkansen heeft om die doelen te bereiken. Daarom moet het beleidsplan gebaseerd zijn op ontwikkelingslijnen en op een topsportpiramide.

Ontwikkelingslijn (1) Definitie Het (ideale) traject van jong talent tot internationale topatleet. Invulling Vaardigheden en resultaten die voor elke leeftijdsgroep vereist zijn om de internationale top te bereiken. Hoe Ontwikkelingslijnen van succesvolle atleten en van beloftevolle jongeren onderzoeken.

resultaten Ontwikkelingslijn (2) topprestaties van succesvolle atleten LT PB vaardighedenvaardigheden resultaten ontwikkelingszone

Samenstelling top 10 België aller tijden AC Een significante stijging van prestatierelevantie bij stijgende leeftijdscategorie. Grotere relevantie bij PV, DT, JT, HT en 110H U23 U20 U18U18 U20 U23 MannenVrouwen

ontwikkelingszone Bepalen van (age) targets topprestaties van succesvolle atleten LT PB U20U23U18

Age Targets Age Targets Internationale selectienormen voor deelname aan EK/WK U20/U23. Normen U18 in het verlengde van de normen U20-U23. Stabiliteit “Tijdloze” normen (afgerond). Getoetst aan EAA-ranglijsten

Age Target Meeting and Global Target Meeting (1) Age Target Meeting (ATM) Het realiseren in de leeftijdscategorie van U18, U20 en/of U23 van de selectienorm voor de B- en de C-elite. Global Target Meeting (GTM) Het realiseren van opeenvolgende selectienormen bij de C-elite en de B-elite, in elk van de drie leeftijdscategorieën*, voorzover de atleet in die leeftijdsgroep een prestatie heeft gelukt. Zodra een atleet een selectienorm realiseert, dient hij deze in alle daaropvolgende leeftijdscategorieën ook te realiseren. * Voor halve fond en fond de twee selectienormen voor de B-elite.

Age Target Meeting and Global Target Meeting (2) Ontwikkelingslijnen van internationale topatleten. Sample 400H vrouwen. LL L = Lineaire ontwikkeling tussen 17 en 22 jaar = 17%.

Age Target Meeting (resultaten) LT PB U20 U23 U18X X X

U1888 U2093 U Global Target Meeting (resultaten) LT PB X X X 100

Toepassing ontwikkelingslijnen Startleeftijden en kritische leeftijden. Bepalen van age targets (als prestatiedoelen). Prognose voor de slaagkans om de internationale top te behalen. Evaluatie door het vergelijken van de individuele ontwikkelingslijn met de relevante (succesvolle) ontwikkelingslijn. Verantwoording van selectiecriteria.

Topsportpiramide Definitie Welke talenten zoekt de sportfederatie ? Hoe werft, detecteert en scout de sportfederatie het gezochte talent ? Hoe ontwikkelt de sportfederatie bij die talenten de vaardigheden en resultaten die voor het ideale ontwikkelingstraject vereist zijn? Invulling Per discipline(groep). Startleeftijden - vaardigheden - (test)resultaten. Vereisten op het vlak van training, begeleiding, ondersteuning. Hoe “Integraal topsportmodel”.

Topsportpiramide Ivo Van Aken Minivormen (tijdig starten) Talentdetectie Talentontwikkeling (min. 2 jaar) Kwalitatieve opvolging topsportervolgsysteem digitale agenda optimale structuur optimaal programma instapmoment in TSS per sporttak A-elite Beloftevolle jongeren (C- en B-elite) “Het geselecteerde talent optimale ontwikkelingskansen geven” topsportmodel talent detectie topatleet topsportpiramide

belastbaarheid competenties participatie detectie scouting integraal topsportmodel a t l e e t talent s t r u c t u u r b e l e i d topatleten Topsportpiramide VAL

Belastbaarheid Competenties participatie detectie scouting integraal topsportmodel a t l e e t s t r u c t u u r b e l e i d topatleten talent

belastbaarheid competenties participatie detectie scouting a t l e e t talent s t r u c t u u r b e l e i d topatleten integraal topsportmodel

training atleet omgeving optimale trainings- en prestatievoorwaarden X Integraal topsportmodel ©2001 training het optimaal conditioneel en technisch trainingsniveau. omgeving zorgenvrij trainen in een prestatiebevorderende omgeving. atleet “the performer self”.

Training Het optimaal conditioneel en technisch trainingsniveau De trainingseisen waaraan (minimaal) moet voldaan zijn om het vereiste (vaardigheids- en) prestatieniveau te kunnen bereiken. Conditionele en technische eigenschappen. Omvang en intensiteit van de trainingen. Kwaliteit van de planning en van de trainingsbegeleiding.

Omgeving Persoonlijke factoren Gezin, thuis, school, werk. Overige tijdsbesteding. Socio-economische achtergronden. Medische factoren Hygiëne, voeding, medische begeleiding. Sportmedische testen en oefenprogramma’s. Kiné en stabilisatie. Structurele factoren Organisatie van de trainingen. Infrastructuur. Materiaal en hulpmiddelen. Topsportbeleid (VAL, Bloso, BOIC) Kenniscentra. Expertise, ondersteuning. Faciliteiten, werkingsbudgetten, profstatuten. Zorgenvrij trainen in een prestatiebevorderende omgeving

Atleet Competenties Vaardigheden en attitudes die zich uiten in observeerbaar gedrag en die een voorspellende waarde hebben naar het succesvol realiseren van de ambities en de doelstellingen van een topatleet. Doelmatig functioneren tijdens wedstrijden en trainingen en in alle relatieverbanden (omgeving). Kerncompetenties (als atleet)gedrevenheid en“the performer self”. Ondersteunende competenties (als persoon) sociale vaardigheden en attitudes.

Competenties Kerncompetenties Gedrevenheid. “ The performer self ” (presteert optimaal in de met stress beladen omstandigheden van de competitie). Ondersteunende competenties Stiptheid en orde. Zelfstandigheid. Assertiviteit. Zelfreflectie en kritisch denken. Loyauteit en integriteit.

Competentiescores Toekennen van scores (1-10) 10 De competentie is perfect ontwikkeld. 9 De competentie is uitstekend ontwikkeld. 8 De competentie is goed ontwikkeld. 7 Er zijn aandachtspunten. 6 Er zijn verbeterpunten. 5 Er zijn belangrijke verbeterpunten. 4 De competentie is slecht ontwikkeld. 3 De competentie is zeer slecht ontwikkeld. 2 De tegengestelde competentie wordt ontwikkeld. 1 De tegengestelde competentie is aanwezig. Totaalscore Toekennen van relatieve gewichten. (kerncompetenties = 2, andere = 1,2). Totaalscore op 100 punten.

Bouwen van de topsportpiramide Alle beschikbare kennis, expertise en ervaring inzake topatletiek bij mekaar brengen (training, omgeving, atleet). De beste trainers en begeleiders in alle domeinen van het integraal topsportmodel sturen het topsportbeleid aan. Ex-topatleten, ex-toptrainers en experten ondersteunen de elitewerking. Gecoördineerd door de Topsportcoördinator en de Topsportcel van de VAL. VAL = “Knowledge Center”

Waarom ? Benefit ? Competitieve voorsprong opbouwen ! (Opnieuw) aan de spits staan ! 1. Competitie met de andere sporttakken in Vlaanderen Werving. Talent zoeken, detecteren en ontwikkelen. Topatleten zorgen voor uitstraling en bevorderen participatie. 2. Internationale competitie in de atletiek Mondialisering. Hoog prestatieniveau. Professionalisering van training en begeleiding. Zelfgenoegzaamheid is de grootste vijand.

Medailletabel WK Helsinki 2005

Doelstellingen VAL-topatletiek 1.De VAL geeft al het aanwezige talent in alle disciplines van de atletiek maximale kansen op ontwikkeling en ontplooiing. 2.De VAL schept voorwaarden en reikt middelen aan om al onze elite-atleten een maximaal prestatieniveau te laten bereiken. 3.De elite-atleten van de VAL stellen zich tot doel om zoveel mogelijk titels, medailles en finaleplaatsen bij Europese en Wereldkampioenschappen en op de Olympische Spelen te behalen. “Mission statement” van het topsportbeleid

1.De VAL geeft al het aanwezige talent in alle disciplines van de atletiek maximale kansen op ontwikkeling en ontplooiing. 2.De VAL schept voorwaarden en reikt middelen aan om al onze elite-atleten een maximaal prestatieniveau te laten bereiken. 3.De elite-atleten van de VAL stellen zich tot doel om zoveel mogelijk titels, medailles en finaleplaatsen bij Europese en Wereldkampioenschappen en op de Olympische Spelen te behalen. Excellentie door kwaliteit De atleet staat centraal The sky is the limit Vele disciplines, één team Respect en fairplay

Waarden 1.De atleet staat centraal. De elite- en topsportwerking van de VAL staat ten dienste van de atleet. Iedereen cijfert zichzelf weg in het belang van de atleet. 2.The sky is the limit. Toon ambitie, overtuiging, wilskracht, inzet en motivatie. Streef het hoogste doel na. Maximale kansen creëren voor de elite-atleten van de VAL. 3.Vele disciplines, één team. Iedereen komt op voor mekaar, bij succes en bij tegenslag. Geen opbod tussen atletiekdisciplines of disciplinegroepen. Samenwerking, teamspirit en positieve instelling. 4.Respect en fairplay. Respect voor de tegenstanders. Respect voor de jury, de federatie, de werkgever en de sponsors. Gezond en medisch verantwoord sporten.

Doelstellingen Trendbreuk in het topsportbeleid Impulsen van prestatiebewustzijn bij de elite. (kritisch selecteren, streng delibereren). Opwaardering van het talent bij de elite. (detectie, scouting, integraal topsportmodel). Opwaardering van de weerbaarheid bij de elite. (competentiemanagement). Verhoogd rendement van de elitewerking. (integraal topsportmodel).

Slot Dit beleidsplan is noodzakelijk voor de toekomst van de topatletiek. De medewerking van alle atleten, trainers, begeleiders en bestuurders is nodig. Het imago van topatletiek heeft baat bij een eensgezind beleid, teamspirit en aansprekende prestaties. Aandacht voor transparantie en communicatie.

Vlaamse Atletiekliga _ Selectiecriteria en elitelijsten _ Christophe Delecluse - 7 december 2005

Selectiecriteria VAL-elite In functie van het realiseren van de doelstellingen A-elite Behalen van finaleplaatsen op EK, WK en OS. Internationale Beloften Behalen van “age targets” met hoge slaagkansen op doorgroei naar de internationale top. Geobjectiveerd en verantwoord Gebaseerd op ontwikkelingslijnen. (internationale en betrouwbare statistische data) Stabiliteit en continuïteit Evolueren parallel met de ontwikkelingslijnen. Houvast voor

Selectiecriteria Internationale Beloften LT PB U23 U20 B U18 C gtm84 X X X

Selectiecriteria A-elite - Verantwoording 79,61 77,78 Top 16 10,53 15,28 Top 24 6,58 5,56 Top 40 A1 A2 A3

U23 U20 B U18 C Selectiecriteria VAL-elite op ontwikkelingslijn LT PB gtm84 X X X A3 Top 40 A2 Top 24 A1 Top 16

VAL-elite - Normen Norm A-elite A1 heeft 39 % kans op finaleplaats OS/WK. A2 heeft 13 % kans op finaleplaats OS/WK. A3 heeft 3 % kans op finaleplaats OS/WK. A3 moet potentieel A1/A2 bewijzen ! Hoog prestatievermogen op internationale tornooien verleent ook toegang tot de A-elite. Norm Internationale Beloften 84% van de succesvolle atleten situeert zich binnen de prestatiezone van de normen U18-U20-U23. = gtm84 = U23 atm 95 (EAA top 24) U20 atm 93 (EAA top 24) U18 atm 88

Selectiecriteria A-elite - Overzicht A3*A2A1 IAAF Top Lists top 40top 24top 16 OS - WK selectietop 16top 8 WK indoor -top 12top 6 WK veldlopen top 40top 20top 10 WK halve marathon top 20top 10top 5 EK top 16top 10top 5 EK indoor -top 8top 3 EK veldlopen top 16top 8top 3 * Mits gunstige evaluatie door de Topsportcel A temp Hebben in het seizoen voldaan aan de selectienorm A1 of A2 en het niet behalen van de selectienorm A1/A2 in is het gevolg van overmacht.

Selectiebeleid A-elite Differentiëren volgens niveau (A1-A2-A3). Aanscherpen van het prestatiebewustzijn. De A3-elite is een springplank naar de A1/A2-elite en geen doel op zich. De klemtoon ligt niet op het behalen van selectienormen, maar wel op het prestatievermogen op internationale competities en tornooien. De performantie van de A-elite wordt afgemeten aan de behaalde resultaten.

Selectiecriteria B-elite - Overzicht B2B1 B23 Top 24 EAA* + EK U20 top 5 WK U20 top 8 EK U23 top 8 Cross EK top 25 Cross WK top 75 B20 Top 24 EAA* + EYOF top 5 WK U18 top 12 EK U20 top 8 WK U20 top 12 Cross EKJ top 15 * Afgerond en stabiel voor

Selectiebeleid B-elite Keuze voor insluiting en niet voor uitsluiting. Maximale steun om volgende “age targets” te behalen. Ingrepen aan trainingsorganisatie vergen aanpassing. (cf. integraal topsportmodel) Lineaire progressie per kalenderjaar is onrealistisch. Het eerste prestatiemoment optimaal voorbereiden en begeleiden. Maatschappelijke context ( jaar) Prestatiemaatschappij Hoge studiedruk, andere verplichtingen en stress. Welvaartsmaatschappij Negatieve sociale druk, andere vrijetijdsactiviteiten.

Selectiecriteria C-elite “High potential” om tot de B- en A-elite door te stoten. Selectienormen op basis van internationale prestatienormen U18*. * Vergelijkbaar met top 10 all time KBAB U18

Selectiebeleid C-elite Focus op “high potentials”. Atleten met hoge slaagkansen om tot de B-elite door te stoten. Ideaal instroomtraject (atm 88). Selectienormen die talent en/of goede training sinvulling en trainingsorganisatie weerspiegelen. Bewuste keuze voor instroom in de VAL-elite. Geschiktheid en bereidheid om te investeren in topatletiek.

Selectiecriteria VAL-elite - Synthese + Prestatienormen op internationale kampioenschappen. Ontwikkelingslijn

VAL-elite A C A2 A1 A3 B1 B2 U18 high potential PROFSTATUTENPROFSTATUTEN B U20/U23 VAL-elite Instroom ? voorkeurtraject zij-instroom

Voorkeurtrajecten Topsportschool Optimaal instroomtraject naar de C-B-A-elite. Integrale begeleiding en ondersteuning. Opbouwen van voorsprong in het ontwikkelingstraject naar de C-B-A-elite. Club- en federatiewerking Clubwerking. Talentdetectie, clubclustering, topsportwerking.

U25 Atleten met een vertraagd ontwikkelingstraject. Moeten een opvallend progressiepatroon en/of bijzonder talent vertonen. Richtnorm voor selectie = top 16 EAA U23. Federale atleten Subtop van de VAL. Van 16 tot 22 jaar. Ruime groep. Selectienorm = regressie van U23 tot U17 volgens IAAF Scoring Tables op selectienorm B23. Zij-instroom

VAL-elite U25 Federale atleten Topsportschool A C A2 A1 A3 B1 B2 U18 high potential Participatie PROFSTATUTENPROFSTATUTEN Detectie - Scouting B U20/U23 VAL-elite. Instroom en doorstroom.

A-elite

Internationale Beloften

U25

VAL-elite A-elite 22 Internationale Beloften 30 Vertraagd ontwikkelingstraject U25 10 Slot De VAL engageert zich tegenover de Vlaamse Gemeenschap om deze (grote) groep van 62 atleten maximaal te ondersteunen.

Vlaamse Atletiekliga _ Elitewerking en doelstellingen _ Paula Vanhoovels - 7 december 2005

Elitewerking U25 Federale atleten Topsportschool A C A2 A1 A3 B1 B2 Topsportwerking U18 high potential Participatie Federatie- en clubwerking PROFSTATUTENPROFSTATUTEN Detectie - Scouting Responsabiliseren Verplichten Sturen Sturen Stimuleren Stimuleren Adviseren Werven B U20/U23 Topsportbeleid

Werking A-elite “Responsabiliseren” Topatleet en persoonlijke trainer hebben bewezen dat hun integraal topsportmodel goed ingevuld is. Vertrouwen schenken. Geen verplichtingen. Dialoog A-elite - Topsportcel VAL. VAL ondersteunt maximaal de vraag van de A-elite. Medische opvolging door federatie-artsen. VAL = “Knowledge Center” (dienstverlenend).

Ondersteuning A-elite Ondersteuning VAL Beurs. Stages (Pasen + zomer). Algarve/POR ½ fond, fond, speerwerpen, discuswerpen. Tenerife/ESPsprint, horden, springen, kogelstoten. Bloemfontein/SAF½ fond + fond (voorrang aan A + B elite). St Moritz/SUI hoogtestage (alle disciplines).

Werking Internationale Beloften Kritische leeftijden Tussen 17 en 22 jaar. C18, B20 en B23. Werking met Internationale beloften ingrijpend versterken ! Intensief opvolgen. Doelgericht begeleiden. Ondersteunen waar het nodig is. Medische en paramedische opvolging. (bloedonderzoek, vetmeting, footscan,…) Rapportering aan de disciplinecoördinatoren. High Performance Center. Testen en evaluaties (lactaat, FAST, Dartfish,…)

Werking B-elite “Verplichten en sturen” Volgens de vereisten van de topsportpiramide. = Optimale trainingsvoorwaarden creëren = = Zorgenvrij trainen in een prestatiebevorderende omgeving = = Ontwikkelen van competenties = Evalueren van alle trainingsvereisten en van het competentieprofiel. Bijsturen onder de verantwoordelijkheid van de disciplinecoördinator.

Ondersteuning B-elite Ondersteuning VAL Paasstage VAL-elite (atleet + trainer). Deelname aan buitenlandse wedstrijden. Medische opvolging en wetenschappelijke begeleiding. Individuele opvolging door een discipline-expert. Aanbod van permanente trainingscentra (PTC).

Werking C-elite Sturen en stimuleren Aanwakkeren van motivatie en inzet voor topatletiek. Oriënterend bijsturen van de trainingsplanning en –organisatie. Advies, opvolging en ondersteuning. VAL stuurt aan en stimuleert, onder de verantwoordelijkheid van de disciplinecoördinator.

Ondersteuning C-elite Ondersteuning VAL Paasstage VAL-elite (atleet). Deelname aan buitenlandse wedstrijden. Medische opvolging en wetenschappelijke begeleiding. Individuele opvolging door een discipline-expert. Aanbod van permanente trainingscentra (PTC).

Werking en ondersteuning U25 Jezelf bewijzen en je potentieel waarmaken. Ultieme zij-instroom naar de A-elite ! Ondersteuning VAL Paasstage VAL-elite (atleet). Deelname aan buitenlandse wedstrijden. Medische opvolging en wetenschappelijke begeleiding. Aanbod van permanente trainingscentra (PTC).

Follow up, evaluatie en rapportering A-elite Prestaties. B-elite Prestaties + evaluatie door de Topsportcel. Prestatieniveau Cijfers Trainingsniveau Verplichtingen + aanbevelingen Competentieprofiel Uitgedrukt in een score C-elite Evaluatie door de Topsportcel. Realiseren van de “age targets”. Geschiktheid en bereidheid om te investeren in topatletiek. U25 Prestaties en de slaagkans om door te stoten naar de A-elite.

ABCD (1) Een opportuniteit ! Extra fondsen van Bloso en BOIC voor topsportwerking. Doelstelling: OS 2012–2016 (lange termijn). In de vorm van een “eliteproject”. “Semi-professionele” ondersteuning.

ABCD (2) Invulling ABCD Kadert in het topsportbeleid en in de elitewerking van de VAL. Keuze voor atleten en disciplines waarin we nu sterke troeven hebben (talent, beloftevolle jongeren, elite-atleten, expertise). Sprint/horden – ½ fond - steeple. Polsstokspringen – speerwerpen - discuswerpen. Hefboom voor het opbouwen en uitwerken van de volledige topsportpiramide voor deze disciplines ! Flexibele herschikking mogelijk in functie van nieuwe evoluties.

Werkingsbudgetten Middelen voor topatletiek Streng toezicht door Bloso en BOIC op de besteding van de bijkomende middelen !

Doelstellingen van het topsportbeleid De Vlaamse Gemeenschap investeert in topsport. En vraagt van de sportfederaties een verantwoord beleid en ambitieuze (en realistische) doelstellingen. Analyse van de historiek van uitslagen op WK en OS.

Finaleplaatsen op WK en OS

Bescheiden, zowel qua omvang als rendement. 14 finaleplaatsen op 17 tornooien. Minder dan 7 % behaalt een finaleplaats. Een Belgische finalist eindigt gemiddeld op de 6° plaats. 2 finaleplaatsen in 1987, 1999, 2004 en Twee bronzen medailles met Van Dijck (1987) en Mourhit (1999). Palmares Belgische atletiek op WK en OS sinds 1980 Boodschap “Verwacht op korte termijn geen spectaculaire verbetering van deze resultaten”. “We stellen alles in het werk om in de volgende jaren beter te doen”.

Doelstellingen topsportbeleid VAL Prioriteiten Een standvastig en stabiel selectiebeleid voor de VAL-elite. Vernieuwd élan en aansprekende resultaten bij de Internationale Beloften ( ). Ambities De VAL moet in de lopende Olympiade 2 of meer finaleplaatsen ambiëren op de WK 2007 en de OS 2008 (het beste resultaat sinds 1976). Medailles behalen is enkel mogelijk mits uitzonderlijk talent, ideale begeleiding, perfecte voorbereiding en een vlekkeloos wedstrijdparcours zonder tegenslagen.

Doelstellingen A-elite Niveau A1/A2 is het doel A3 is een tussendoel en een springplank. Klemtoon op prestatievermogen en niet op het realiseren van selectienormen. EK Göteborg Ruime delegatie. Halve finale en finaleplaatsen (top 8, top 12, top 16). EK/WK Veldlopen en WK indoor Doelstellingen realiseren zoals ze in de individuele planning zijn opgenomen.

Flessenhals en kritische prestatiekloof Moeilijkste drempel in de doorgroei naar de top

Doelstellingen Internationale Beloften Realiseren van de “age targets”. Prestatievermogen (WK U20 Beijing). Kritische prestatiekloof “Global Target Smashing”. Age targets niet behalen, maar overtreffen. Vernieuwd élan en aansprekende resultaten. C18. Hoop en kapitaal voor de toekomst !

Topsportwerking: de basis van de piramide talentdetectie – talentendagen – clubclustering – scouting – Sportkids – Atletiekfestival voor scholen – federale ontmoetingsdagen voor miniemen/cadetten – zomerstage voor cadetten/scholieren – medisch- wetenschappelijke informatie en testen – opvolging van wedstrijdresultaten – Topsportscholen – Permanente Trainingscentra – combinatie sport en studie – trainersopleiding – (…) De VAL werkt aan een betere topatletiek ! We rekenen op de inzet en op de medewerking van jullie allen !