Gewetensvorming/ toerekenbaarheid en strafmaat Robert Vermeiren, VUmc; Universiteit Leiden
Waarom D toerekeningsvatbaar? In Belgie: Dichotoom: toerekingsvatbaar – on toerekingsvatbaar Ziek maatschappelijk onaanvaardbaar Enige voordeel ziekte … Nederland glijdende toerekeningsvatbaarheid
? ? Diagnostiek ? Rapportage: Ziekelijke stoornis Gevaarlijkheid - risicotaxatie ? Gewetensvorming Toerekenbaarheid Maatregel Delict Straf
Casus Jan, 12 jaar: Opgenomen vanuit GBJ de Hutten 5 moordpogingen; 3 maal op vader, 2 maal stiefbroer; diefstallen; inbraken Conflictueuze gezinssituatie; moeder geen contact, woont in tuinhuis, stiefmoeder goede band 6 maand opname forensische jeugdpsychiatrie
Casus Diagnoses: Hoe (te) behandelen? CD vroeg ontstaan, zich ontwikkelende persoonlijkheidsstoornis ADD, aandachtstekortstoornis Ontwikkelingsstoornis vs hechtingstoornis? Persoonlijkheidsstoornis (in ontwikkkeling)? Hoe (te) behandelen?
Gewetenstekort = SLECHT Toerekenbaar Maatregel Delict Straf
? Diagnostiek ? Gewetenstekort = STOORNIS toerekenbaar Maatregel Delict Straf
Jan Is Jan ziek of slecht? ‘Redenen’ voor stoornis ‘Psychopatiform’, psychopaat in wording ‘Redenen’ voor stoornis Statistisch afwijkend? Oorzakelijke factoren? Behandelbaarheid? …
Diagnostiek gewetensfunctie De indruk De vragenlijst Het interview
Diagnostiek gewetensfunctie De indruk De vragenlijst Het interview
Diagnostiek: vragenlijst/interview APSD: geringe concurrente validiteit met PCL (Lee, 2004) Concept probleem? Longitudinaal onderzoek beperkt PCL: predictief voor herval (Walters, 2003) Voornamelijk factor 2 Verschillende onderzoeken: ‘psychopathiform’ voorspellend, maar wat is ‘psychopathiform’?
Diagnostiek gewetensfunctie De indruk De vragenlijst Het interview WE STAAN ONGEVEER NOG NERGENS
Een mythe? ‘Psychopaten’ reageren VERKEERD OP behandeling D’Silva (review, 2004): geen enkele goed onderzoek dat dit ondersteunt MAAR, (Edens, 2003) etiket ‘psychopaat’ geeft een (identiek) moordenaar … MEER kans op de doodstraf (uit hetzelfde verhaal worden meer argumenten gehaald)
Risicotaxatie en geweten Factoren; individueel, familiaal & omgeving Uitkomst
Risicotaxatie en geweten Factoren Uitkomst Geweten
Risicotaxatie en geweten Factoren Uitkomst Geweten
Risicotaxatie en geweten Factoren Uitkomst Geweten
Jan, gewetensfunctie PCL-YV: zeer laag Bevraging bij vader: extreem laag Bevraging bij stiefmoeder: matig laag Bevraging bij niet behandelaar op afdeling: zeer laag Bevraging bij therapeut: matig laag
Jan verloop Na 3 jaar: Nog steeds aangepast in instelling Geen politiecontacten Bezoeken thuis Volgt opleiding …
Conclusie Geweten/psychopathie is een belangrijk concept, wellicht ook bij (kinderen)/jongeren Ontbreekt thans aan voldoende kennis, ontwikkelingspsychopathologisch/ (differentiaal) diagnostisch/ prognostisch/ therapeutisch Daarom thans onbruikbaar om oordeel op te baseren en hoogstens als een eventuele risicofactor te beschouwen binnen de algehele evaluatie