De Mantelzorger Over zorglast, veerkracht en het belang van een goede relatie

Inhoud van deze synthese : ►Situering en begripsbeschrijving van de mantelzorger, de belangrijkste begrippen ►Zorglast en veerkracht, wat is dat? ►De zorgervaringen van familieleden,Ontwikkeling van sterktes door mantelzorg, negatieve en positieve elementen ►De zorgrelatie, waarom een centrale factor voor de kwaliteit van de mantelzorger? ►Zingeving ►Wat zijn de beleidsaanbevelingen?

►Situering en begripsbeschrijving van de mantelzorger, de belangrijkste begrippen De laatste tijd zijn er belangrijke verschuivingen in de zorgsector. Door de lange wachtlijsten in instellingen zijn meer mensen toegewezen op thuiszorg. Ook de groeiende vraag van mensen die langer thuis willen blijven speelt hierin een rol. Men noemt dit deïnstitutionalisering en vermaatschappelijking van de zorg Je hebt de informele zorgverlening, de professionele zorg aangeboden door professionelen. En de formele zorgverlening die zowel de zelfzorg als de mantelzorg door vrijwilligers omvat. Een mantelzorger is een persoon die de zorg overneemt in het dagelijkse leven van een hulpbehoevende persoon in zijn directe omgeving, dit is meestal een familielid, buurman of kennis. Deze zorg is vrijwillig en niet professioneel en is gebaseerd op zelfsprekendheid, bereidheid en wederkerigheid.

►Zorglast en veerkracht, wat is dat? De zorgervaring heeft positieve en negatieve elementen, vaak worden enkel de negatieve elementen in beeld gebracht. Men kan niet ontkennen dat er een vorm van belasting is, de mantelzorger regelt zijn of haar leven rond de zorgbehoevende persoon maar daarnaast heb je zeker ook de voldoening en de dankbaarheid. Dit is wel sterk afhankelijk van de grote van emotionele band tussen hen. Een partner of familielid heeft meestal een grotere emotionele band dan een buurman of kennis. Op de volgende dia de negatieve tegenover de positieve elementen op een rij.

De negatieve elementen ◄► De positieve elementen ►De zorgervaringen van familieleden,Ontwikkeling van sterktes door mantelzorg, negatieve en positieve elementen De negatieve elementen ◄► De positieve elementen Financiële last: soms moeten deze mantelzorgers minder of kunnen ze niet meer gaan werken en er zijn hoge zorgkosten. Gevoel van tevredenheid, voldoening en fierheid Emotionele belasting: de confrontatie met de zieke en zijn beperkingen is heel emotioneel. Het verwerven van nieuwe vaardigheden, een zin in het leven geven Het sociale gezinsleven: vrije tijd en sociaal leven is beperkt. Het uitdrukken van emotionaliteit en intimiteit, wederkerigheid De interactie met de formele zorgsystemen: de profesionelen geven soms schuldgevoelens aan de mantelzorger . Persoonlijke groei en ontwikkeling, een toename en verbetering van sociale relaties

►De zorgrelatie, waarom een centrale factor voor de kwaliteit van de mantelzorger? Een goede zorgrelatie is heel belangrijk, zo is het voor beiden aangenaam en het is langer vol te houden. Heel veel factoren hebben invloed op de zorgrelatie. De Kwaliteit van de relatie Kenmerken van de patiënt Aard van de zorgsituatie Steun bij de zorg Opname Kenmerken van de zorgverlener WELBEVINDEN Belasting en tevredenheid ten gevolge van het zorglenen

►Zingeving Aan de hand van concrete voorbeelden, probeert men zin te geven aan de positieve betekenis van mantelzorg. 8 punten die zingeving kunnen zijn : ●Het ontdekken van de kleine dingen in het leven. ●Beseffen dat de zorgbehoevende een stap verder staat in het leven. ●De relatie wordt door de zorg intenser, een verdieping van de relatie. ●Ook de relatie tussen de andere gezinsleden groeit en verdiept, ze zijn meer op elkaar aangewezen. ●Het optimaliseren van het welzijn of van de gezondheid van de hulpbehoevende. ●De erkenning die men krijgt voor de zorg, door de zorgbehoevende en/ of van de directe omgeving. ●Het kan ook een soort wederdienst zijn aan de zorgbehoevende. ●Het kan ook een levensbeschouwing of religie zijn.

►Wat zijn de beleidsaanbevelingen? Aan de hand van de onderzoeksmodellen kan men aantonen wat de zorgrelatie betekent in de thuiszorg, voor zowel de professionele hulpverlener als de mantelzorger. Het heeft een centrale rol in de verdere uitbouw van de thuiszorg. Om dit aan te kunnen bevelen aan het beleid moet dit wetenschappelijk ondersteund worden. Wat met dit artikel duidelijk werd gemaakt. Op volgende dia zie je een opsomming van deze beleidsaanbevelingen.

■ Een doelgroepspecifieke benadering waar nodig, een algemene benadering waar nodig ■ De ‘zorgervaring’ als centraal concept ■ De ondersteuning van zorgrelaties ■Stimuleren van bestaande diensten die ondergebruikt worden ■ De mantelzorger als partner in de zorg ■ Een pro-actieve aanpak van de weerstand van mantelzorgers tegen ondersteuning ■ Opleiding en vorming van hulpverleners ■ Systematisch onderzoek over mantelzorg

Bronnen: Chantal Van Audenhove en Anja Declercq De Mantelzorger Over zorglast, veerkracht en het belang van een goede relatie. In : Welzijnsgids: gezondheidszorg en welzijnszorg,afl.65, juli 2007 41-59p. Illustratie: Office. Microsoft.com