Naar een geïntegreerd beleid van Gents Universitair Erfgoed Danny Segers Gentse Universitaire Musea 15/5/2013

21 september 1815: Willem I wordt koning der Nederlanden Installatieplechtigheid van de Universiteit in de troonzaal van het Gentse Stadhuis (9 oktober 1817) Schilderij van M. Van Bree – Rijksmuseum A’dam

Onderwijs en onderzoek als bron van academisch erfgoed onderwijs onderzoek demonstratie collecties Academisch erfgoed

Erfgoed collecties C OLLECTIES MET BEHEER “ MUSEUM ” “ BEWAARPLAATSEN ” D OELGROEP : ‐breed publiek ‐studenten ‐onderzoekers H ERGEBRUIK VAN DE STATISCHE COLLECTIE : ‐tonen ‐studie van de statische collecties V ALORISATIE O PGESLAGEN IN KELDERS ‐Bewaard voor reservestukken ‐Objecten worden ontmanteld AFVOER Schemerzone bedreigde collecties zwerfgoed Nog actief gebruikte collecties S UPERVISIE : ‐vakgroep ‐faculteit D OELGROEP : ‐studenten ‐onderzoekers G EBRUIK : ‐onderzoek ‐onderwijs ‐Tentoonstel- lingen Indeling van de collecties

Bron: “Balans en perspectief, Academisch erfgoed in Vlaanderen” – studie Situatie in Vlaanderen 2012 Situatie aan de UGent 2012Situatie aan de UGent 2014

Beheerde collecties aan de UGent in musea 1.Museum voor de Geschiedenis van de Geneeskunde 2.Het Archeologisch Museum 3.Etnografische Verzamelingen 4.Museum Morfologie 5.Museum voor Dierkunde 6.Plantentuin 7.Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen         Afstanden: 1-4: 9 km 1-3: 2,5 km 1-4: 4,5 km 3-4: 3 km 4-2: 7,5 km Samenwerkingsverband Gentse Universitaire Musea (GUM)

Naar een geïntegreerd museumbeleid Project: “Gentse Universitaire Musea” Stuurgroep (collecties): neemt beslissingen Vier werkgroepen : I.Concept (vaste opstelling?) II.Integratie (onderlinge samenwerking) III.Publiekswerking IV.Collectiebeleid & inventarisering Directe link met bestuur Universiteit Gent – beheerder Jeroen Vanden Berghe → beleid wordt actief uitgewerkt

Huidige plannen

Een museum over de wetenschappelijke praktijk Kernboodschap: Introductie in wetenschappelijk denken en wetenschappelijke praktijk (alfa, bèta, gamma) Reflectie over de betekenis van wetenschap (+ ethiek en maatschappelijk debat op gang brengen)

Uitwerking rond vier thema’s (story boards) HoofdthemaSub thema’s “Nature of Science” -methodiek: wat definieert wetenschap -menselijke drijfveer -grenzen van wetenschap Ontstaan van wetenschap met markante personaliteiten Evolutie en trends verteld aan de hand van personages van de disciplines vertegenwoordigd in collecties Wisselwerking tussen wetenschap en maatschappij -waar zien we concrete resultaten van wetenschap in de maatschappij? -hoe en in welke mate heeft een maatschappelijke context invloed op wettenschappelijke bedrijvigheid Uitdagingen voor en toekomst van wetenschap (reflectieruimte, audiovisueel en inspelend op actualiteit, met beperkt aantal objecten of wisselende objecten in de spotlight plaatsen waarrond kan gereflecteerd worden)

(Inter)Nationale betrokkenheid van het GUM GUM deelname aan International conferenties UMACSIC Universeum UMIS… Internationale museum contacten Boerhaave Utrecht Gustavianum Hunterian Göttingen Groningen … eUniverCities SAE - Nederland U4

Collecties in onderwijs en onderzoek Vroeger: didactisch en onderzoeksmateriaal En nu (actieve collecties, maar ook statische collecties): – Bachelor- en masterproeven – Practica, stages – Publicaties (uit onderzoek op en met de collecties)

Academisch erfgoed als bron van Onderwijs en onderzoek Onderwijs (bachelorprojecten, stages, praktische oefeningen bij lessen, …) Onderzoek (masterthesissen, onderzoek op collecties, …, doctoraten, …) Academisch erfgoed (naast de actieve collecties ook de erfgoedcollecties) Hoe de studenten bereiken??

In structuur van museum moet een ZAP lid aanwezig zijn i.onderwijsopdrachten vanuit het museum zelf zijn belangrijk; → dit is een bron om studenten aan te trekken ii.Aanwezigheid van een ZAP lid opent mogelijkheden van (co-)promotorschap van onderzoeksprojecten (binnen en buiten universiteit) Pijnpunt: financiering van onderzoek langs klassieke onderzoekskanalen is zeer moeilijk

Hoe de studenten bereiken?? Collecties moeten opengesteld worden voor taken verbonden aan onderwijs en onderzoek i.Voor de actieve collecties: geen probleem voor zowel onderzoek als onderwijs ii.Erfgoedcollecties: kunnen en moeten ook gebruikt worden voor onderwijs en onderzoek → begeleiden van bachelorprojecten, masterthesissen, … Pijnpunt: er is geen universitair personeel in het kader van onderwijs aanwezig (assistent, praktijkassistent, …) → veel taken worden gedragen door conservatoren en vrijwilligers.