Tijd voor actie? Aanbevelingen voor meer toegankelijke diensten en kansen voor kinderen in Europa Françoise Pissart Directeur Koning Boudewijnstichting 1

Eerste kinderjaren - uitdagingen  Ontoereikendheid van de diensten voor kinderen  Kinderopvangdiensten hanteren voorbijgestreefde principes  Ouders stuiten op hun weg naar dienstverlening op hindernissen  Te weinig nadruk op het sociale- inclusiepotentieel van onderwijs en zorg tijdens de eerste kinderjaren 2

Eerste kinderjaren - aanbevelingen  De eerste kinderjaren moeten worden erkend als een cruciale fase die overheidsinvestering vereist in diensten die voor iedereen toegankelijk zijn  Dienstverlening tijdens de eerste kinderjaren moet worden omkaderd met duidelijke kwaliteitscriteria, met inbegrip van beroepskwalificaties, erkenning, opleiding, verhouding personeelssterkte/aantal kinderen, pedagogische opvattingen en waarden. 3

Onderwijs en opleiding - uitdagingen  Hindernissen op de weg naar kwaliteitsonderwijs  Onvermogen om werk te maken van bredere leerresultaten voor kinderen  Kinderrechten komen onvoldoende aan bod 4

Onderwijs en opleiding - aanbevelingen  Elk kind moet toegang hebben tot kwalitatief inclusief onderwijs dat het welzijn en de emotionele, sociale en fysieke ontwikkeling van kinderen bevordert.  Alle financiële hindernissen die onderwijs in de weg staan, moeten worden weggewerkt. Door de noodzakelijke aanvullende ondersteuning te bieden, moet kansarmoede waardoor kinderen het moeilijk hebben om voluit te leren en zich te ontwikkelen, worden uitgeschakeld.  Er moeten extra inspanningen worden geleverd om kinderen tot het einde van hun leerplicht school te laten lopen door de steun van ouders bij schoolvoltooiing aan te moedigen en door aangepaste leertrajecten uit te stippelen voor voortgezet onderwijs. 5

Gezondheidszorg - uitdagingen  Te weinig aandacht voor de gezondheidstoestand van kwetsbare kinderen  Te weinig aandacht voor de toegang van kinderen tot gezondheidsdiensten  De geestelijke gezondheid van kinderen verdient meer aandacht 6

Gezondheidszorg - aanbevelingen  Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan kinderen om ongelijkheden op het gebied van gezondheid af te vlakken en om de universele toegang tot gezondheidszorg voor arme en maatschappelijk uitgesloten groepen te waarborgen, onder meer via een universele dekking van de ziekteverzekering.  Op grond van de erkenning van de eerste kinderjaren als cruciale fase voor de fysieke, geestelijke en emotionele ontwikkeling van kinderen, moeten alle kinderen verzekerd zijn van toegang tot gezondheidsbevorderende en preventieve programma's.  Geestelijke gezondheidsdiensten moeten worden uitgebreid en toegankelijk worden gemaakt voor meer zorgbehoevende kinderen. 7

Milieu en huisvesting - uitdagingen  Initiatieven omtrent huisvesting en milieu besteden te weinig aandacht aan kinderen 8

Milieu en huisvesting - aanbevelingen  Het belang van het kind moet in overweging worden genomen en worden geïntegreerd in de stedelijke en ruimtelijke ordening (bijv. het recht van kinderen om in hun buurt te spelen en school te lopen)  Betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting voor gezinnen met kinderen verzekeren als langetermijnoplossing en als alternatief voor onnodige verhuizingen en schoolwissels. 9

Kinderbescherming en sociale dienstverlening - uitdagingen  Beperkte aandacht voor preventieve maatregelen met betrekking tot kinderbescherming  EU-acties leggen meer de klemtoon op de dimensie criminaliteit-immigratie dan op de dimensie bescherming-preventie 10

Kinderbescherming en sociale dienstverlening - aanbevelingen  Kinderbescherming en sociale dienstverlening waarborgen een vroegtijdige interventie en preventieve dienstverlening om de meest kansarme gezinnen bij te staan en zo een escalatie van problemen te voorkomen  Ervoor zorgen dat kinderen niet worden weggerukt uit hun gezinnen omwille van een gebrek aan zorgmiddelen. Gezinnen moeten daarentegen voldoende steun krijgen om zelf voor hun kinderen te zorgen. Er moeten inspanningen worden geleverd om de deïnstitutionalisering van kinderen te bevorderen.  Een betere maatschappelijke insluiting van alle kinderen die niet in een gezinssituatie leven 11

12

13