Management van de digitale Onderneming Laudon & Laudon, Hoofdstuk 1 Waarom Informatiesystemen ? Perspectieven op Informatiesystemen Socio-technische benadering van Informatiesystemen

Daimler Chrysler groep (L&L) Mercedes – Smart – Commercial Vehicles 104 vestigingen, 37 landen 14 000 Leveranciers, 13 000 verkoopspunten in 200 landen Bestudeerde proces: van auto-ontwerp tot service &reparatie:  géén silo-benadering ! Stroomlijnen & Integreren : Integrated Volume Planning verkoopsgegevens  productieplanning  leveranciers Global Supplier Portal interacties met Leveranciers (6000 ingeschreven) intern voor doorgeveni info nr business units Powerway kwaliteitscontrole voor onderdelen VOOR gebruik in productielijnen

Productie- en leveringsprocessen herontwerpen Organisatie Ondersteunende Informatiesystemen: Powerway Global Supplier Integrated Volume Planning Technologie

Waarom Informatiesystemen ? Waarom doet het ertoe ? 1980 2003

Waarom Informatiesystemen ? Productie- en leveringsprocessen herontwerpen Organisatie Sterke Onderlinge Afhankelijkheid: Vormgeving via Informatiesystemen Ondersteunende Informatiesystemen: Powerway Global Supplier Integrated Volume Planning Technologie: Software database hardware netwerk

Waarom Informatiesystemen ? Waarom doet het ertoe ? Productiviteit ? Strategische mogelijkheden en voordelen ? Cost Leadership (Operational Excellence) Product Differentiation (Innovation) Customer Intimacy (Customer Orientation)

Waarom Informatiesystemen Hoeveel doet het ertoe ? Nicolass Carr: IT doesn’t matter ... Productivity Paradox

SPEND LESS ON INFORMATION TECHNOLOGY CUT THE IT BUDGETS DO NOT INVEST IN ICT INNOVATIONS FOLLOW, DON’T LEAD INVEST ONLY IF OTHER HAVE SUCCEEDED DELAY ICT INVESTMENTS, prices drop anyway FOCUS ON VULNERABILITIES, NOT OPPORTUNITIES REFOCUS ICT DISREGARD VENDOR’s INNOVATIVE OFFERINGS

Answers ? VALUE = Technology + People ! Technology (ICT) has NO intrinsic value… ICT’s economic impact comes from incremental innovations rather than “big bang” initiatives... ICT Infrastructure is important… but not everything…

Productivity Paradox as new information technology is introduced, worker productivity may go down Cost Leadership (Operational Excellence) Product Differentiation (Innovation) Customer Intimacy (Customer Orientation)

De Productiviteitsparadox Productiviteit is een fundamentele economische maatstaf van de bedrijfswereld. Wat is productiviteit? Hoe meten ? Hoe wordt productiviteitsgroei gerealiseerd? Wat is de invloed van ICT geweest op de productiviteit binnen de administratie?

De Productiviteitsparadox ICT = doorbraaktechnologie Van zo’n technologie zou je verwachten dat deze de groei van de productiviteit stimuleert ... Maar: uit onderzoek blijkt dat de bijdrage van ICT aan de productiviteit van de administratie, sterk tegenvalt.

De Productiviteitsparadox Arbeidsproductiviteit naar bedrijfstak (1995 = 100; CPB Nederland) 1996 1997 1998 1999 Industrie 101.6 103.0 105.1 107.4 Energie 109.7 105.4 108.6 117.7 Fin. en zakelijke dienstverlening 96.9 94.7 94.2 93.2 Macro-economie 100.4 100.9 101.8 102.7

De Productiviteitsparadox Verklaringen : Technology “lag”: Productiviteitsgroei impliceert een stabiele technologie. het duurt een tijd voor de benefit gerealiseerd wordt Bepaalde technologie ambieert eerder kwaliteits- dan productiviteitsgroei Geen/Verkeerde meting ? Ontstaan van parallelle manuele en geautomatiseerde procedures Gebruiks(on)vriendelijkheid Technologie-gedreven change

De Productiviteitsparadox Hoeveel doet het ertoe ? Geïnformatiseerde processen zijn strikter minder flexibel MAAR ! complexere taken haalbaar omwille van sturing Informatiekwaliteit beter Juister Vollediger Sneller ...

Waarom Informatiesystemen ? Waarom nu ? Internetgroei & technologieconvergentie nieuwe technolgieën e-business, e-government, e-commerce snelle verandering van de markt(structuur) snelle veroudering van traditioneel bedrijfsmodel Transformatie van Ondernemingen platter wordende structuur decentralisatie flexibiliteit locatieonafhankelijkheid lagere transactie en coordinatie-kost collaboratief werken en teamwerk

Waarom Informatiesystemen ? Waarom nu ? Globalisering wereldwijde markt concurrentie op wereldschaal wereldwijde delivery Opkomst van de kenniseconomie

Waarom Informatiesystemen ? Waarom nu ? Opkomst van het digitale bedrijf digitale relaties met de omgeving: klanten, leveranciers Digitalisering van interne werking Digitaal beheer van de bedrijfsmiddelen “Agility”: snel aanvoelen en inspelen op veranderende omgeving

Perspectieven op Informatiesystemen Wat is een informatiesysteem ? wat is een systeem ? wat is een informatiesysteem ? wat is een computergestuurd informatiesysteem ?

Wat is een systeem Definite ‘Een systeem is een verzameling van elementen. Deze elementen hebben onderlinge relaties en (eventueel) relaties met elementen uit de totale werkelijkheid’ en zijn met een bepaald doel samengebracht.

Wat is een systeem Elementen fysieke objecten, energetische eenheden, biologische eenheden,... Relaties afstandsrelaties, tijdsrelaties, fysieke relaties, logische relaties, relaties die steunen op een wetmatigheid tussen oorzaak en gevolg, ... Doelen het leveren van diensten, het produceren van afgewerkte producten, het behalen van winsten, het stimuleren van werkgelegenheid, ...

Wat is een systeem ? Verkeerssyteem Elementen wegeninfrastructuur, voertuigen, personen in de rol van chauffeur of voetganger of verkeersagent, verkeerswet, verkeersborden, ... Relaties onderlinge afstanden tussen steden, toegelaten snelheden in relatie tot een bepaalde plaats, ... Doelen optimaliseren van de verkeersstromen, maximaliseren van de veiligheid, ...

Wat is een systeem ? Het lichaam

Wat is een systeem ? Een bedrijf Leverancier Ontwerp Productie Verkoop Shipping Service Klant

Wat is een systeem ? De beschrijving van een systeem is afhankelijk van het beoogde doel

Wat is een systeem ? Hiërarchie van systemen Elk systeem is op zich een deel van een meer omvattend systeem Systemen bestaan uit elementen die zelf als systemen kunnen worden opgevat Verkeerssysteem: element: voertuig voertuig is zelf een systeem, bestaande uit zeer vele elementen Belang van inzichten in de hiërarchische opbouw van systemen, het concept deelsysteem en systeemomgeving

Hierarchie van Systemen

Hierarchie van systemen Group Executive Chairman Björn Engblom Group President Lars Säfverström Support Functions Group Corporate Secretary Andrew Leach Group IT Director Lars Bergström Group Business Dev’mt Director Christer Börjesson Group Business Controller Håkan Wester Group Treasurer William Nisser Group Financial Director Lars Lätti Group Vice President-HR Jan Farnelid Support Functions Business Areas Group Vice President Shipping Services Lars Peter Heisselberg Logistics Services William Hill Marine Services Christer Nordblad Europe/ Med/ Africa Regional Director Håkan Granander Middle East Bengt Ekstrand Asia Pac/Indian Sub Christer Sjödoff The Americas Tom Näsman

Wat is een systeem ? Soorten van systemen Fysieke systemen en abstracte systemen auto - axiomastelsel Open en gesloten systemen Kip – ei Statische en dynamische systemen Huis – Tuin Formele en informele systemen wetgeving - netwerking & lobbying

Wat is een systeem ? Systeemcomponenten Een systeem "werkt, "doet" iets met het oog op het bereiken van een bepaald doel Beheers- component Invoer- component Proces- component Uitvoer- component Omgeving

Het is niet alleen technologie ... Bedrijf als beschouwd door de omgeving Black Box Product Lening Afsluiten Bedrijfs Organisatie Bedrijfsbeleid Bedrijf als systeem van componenten Interne werking White Box Operaties Procedures voor Lening Afsluiten Beleid Rentevoeten Kredietwaardigheid Informatie systemen ter ondersteuning van Operaties Tactische & Strategisch Beleid

Bedrijfssystemen De aard van bedrijfssystemen en de componenten van een bedrijfssysteem Objectieven Plannen Voorspellingen Arbeid Materialen Financiën Gegevens Productie Aankoop Distributie Verkoop Info-verwerk Producten Diensten Informatie Overheid, consumenten, klanten, leveranciers, onderaannemers, werknemers, vakbonden, aandeelhouders, concurrenten, ...

Informatiesystemen Een systeem is een verzameling van elementen. Deze elementen hebben onderlinge relaties en (eventueel) relaties met elementen uit de totale werkelijkheid’ en zijn met een bepaald doel samengebracht. Een informatiesysteem is een set aan elkaar gerelateerde componenten die informatie verzamelen, zoeken, verwerken, opslaan en verspreiden ter ondersteuning van besluitvorming coördinatie en controle binnen een organisatie (bedrijf, overheid, VZW, ...) Formeel – informeel Computergebaseerd

Informatiesystemen De aard van informatiesystemen en componenten van een informatiesysteem Informatie- management Beheerscomponent Uitvoercomponent Invoercomponent Procescomponent Ruwe gegevens Gegevensopslag en verwerking Relevante informatie Omgeving = Bedrijf

Informatiesystemen Informatie ? Leverancier Ontwerp Productie Verkoop Shipping Service Klant

Informatiesystemen vs organisatie management Ruwe gegevens Relevante informatie Gegevens- opslag en verwerking

Voorbeelden van dataverwerking Registreren Opslaan van nieuwe werknemergegevens Classificatie Classificeren van e-mails als SPAM Herschikken/sorteren Sorteren van werknemers op basis van familienaam Aggregeren Bereken van verkoopstotalen per regio Mathematische calculaties Bereken van loon werknemer Selectie Selecteren van werknemers die in Leuven wonen Rapporteren Rapporteren van maandelijkse verkoopscijfers

De bedrijfsinformatie waardeketen

Informatie Systeem Componenten Mensen Eindgebruikers, IS specialisten Standaarden en procedures Gegevens en informatie Information and Communication Technology (ICT) Computer hardware Computer software Telecommunicatie faciliteiten

Informatiesystemen zijn meer dan computers

Aspecten van Informatiesystemen Organisatie bedrijfsfuncties functionele processen geïntegreerde processen Management Besluitvorming  informatie ! Strategie Planning Operaties Technologie en Infrastructuur zie Inleiding tot de beleidsinformatica

Perspectieven op Informatiesystemen Computer Wetenschappen Operationeel Onderzoek Management Wetenschappen Sociologie Psychologie Economie

Het socio-technisch perspectief

Uitdagingen Hoe kan een bedrijf waarde halen uit haar MIS ? Welke complementaire bedrijfsmiddelen zijn er nodig om de ICT effectief te gebruiken ? Hoe de bedrijfs- en systeemvereisten van een mondiale economische omgeving doorgronden ? Hoe ontwerpen we een infrastructuur wanneer de bedrijfsomstandigheden en de technologie zo snel veranderen ? Hoe zorgen we ervoor dat informatiesystemen op een ethisch en sociaal verantwoorde manier gebruikt worden ?