G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 G-gassamenstelling Specificatie van de G-gassamenstelling in de toekomst en eisen aan gastoestellen

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2 De aanleiding: nieuwe gassen …… 1.Buitenlandse gassen incl. LNG: * meer hogere koolwaterstoffen (ethaan, propaan) * (evt. te hoge Wobbe-index verlaagd op kosten van invoeder). 2.Duurzaam gas a)Groen gas: * CO 2, a)Vergassingsgas: * H 2, CO Voorts kunnen we nu voor de lange termijn voor de optie voorstorteren om (regionaal) de Wobbe-index te verlagen door lucht in plaats van stikstof: * O 2

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 3 ….. maar geen vrij spel bij invoeding. De chemische samenstelling van het gas moet de veiligheid, doelmatigheid en betrouwbaarheid zekerstellen van: Het transport en de distributie van gas De gastoepassing / gastoestel De binneninstallaties van de gebruiker De afvoer van verbrandingsgassen De risicobeperking bij onverhoopte lekkage van gas of verbrandingsgas

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 4 Arm gas PE<5 Rijk gas PE 5-12 Wobbe-index deel geconverteerd buitenlands gas deel buitenlands gas kleine-velden- (KV)-gas en deel buitenlands gas Groningengas, geconverteerd gas (KV- en deel buitenlands gas) Gehalte hogere koolwater- stoffen laaghoog Schematisch overzicht gassoorten

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 5 Bij de ideale specificatie van gas en toestellen geldt: 1. Nieuwe apparaten kunnen op korte termijn met beperkte meerkosten het toekomstige gas aan. 2. Compatibel met in Europa gebruikelijk specificaties: A) de eisen aan nieuwe apparaten B) de toekomstige gassen. 3. De op termijn verwachte gassen zijn direct inpasbaar, of met beperkte behandelkosten op spec te brengen.

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 6 Voorstel gassamenstellling en toesteleisen (1): Wobbe Bovengrens van Wobbe-band van G-gas omhoog (kosten kwaliteitsconversie omlaag). Toestellen: I 2ELL kunnen een zeer brede band aan en worden bij installatie ingesteld op een Wobbe-index. Ze kunnen rond de ingestelde Wobbe-index een band van +/-5% aan, en redelijk goed een Wobbe-index tot -10%. Toestellen kunnen omgezet worden naar een andere Wobbe-index, dus ook een hoogcalorische Wobbe. Voorstel: G-gasdistributie 42,37-46,83 MJ/m 3 G-gasstand voor toestellen 44,6 MJ/m 3 H-gasstand voor toestellen 54,0 MJ/m 3

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 7 Voorstel gassamenstellling en toesteleisen (2): HKW Voorstel voor gehalte hogere koolwaterstoffen uitgedrukt in propaanequivalent: G-gasdistributie 0-10% PE G-gasstand voor toestellen 0-10% PE H-gasstand voor toestellen 0-13% PE

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 8 Voorstel gassamenstellling en toesteleisen (3): methaangetal De grens voor zowel de G-gasdistributie als de eisen aan toestellen (zowel G- als H-gasstand): Methaangetal (volgens AVL-list): > 70

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 9 Voorstel gassamenstellling en toesteleisen (4): andere stoffen Voorstel voor gehalte aan andere componenten. De grens voor zowel de G-gasdistributie als de eisen aan toestellen (zowel G- als H-gasstand): H 2 < 10% O 2 < 4% CO 2 < 10% CO < 0,5% Totaal zwavel: <30 mg/m 3

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 10 Voorstel gassamenstellling en toesteleisen (5): overig De grens voor zowel de G-gasdistributie als de eisen aan toestellen (zowel G- als H-gasstand): Leveringsdruk: 23,7-32 mbar Relatieve dichtheid ten opzichte van lucht: < 0,7 Verandersnelheid van de samenstelling (MN, Wobbe-index, aandeel HKW): instantaan.

G-gassamenstelling | 13 oktober 2011 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 11 Hoe om te gaan met combinatie van parameters op bovengrens? (bv. veel CO 2, H 2 en hoge PE tegelijk) Mogelijkheid: nauwere Wobbe-band bij veel maximale waarden van andere parameters (vgl. VK). Nadeel: ingewikkeldere formules. Voorstel gassamenstellling en toesteleisen (6): extremen tegelijk Nominale Wobbe-index (Wn)44,6 MJ/ m3 Maximale Wobbe-indexWn * ( 1,05 – A * [PE] – B * [CO2]- C * [H2] + D * [O2]) Minimale normale Wobbe-indexWn * ( 0,95 + a * [PE] + b *[CO2] + c * [H2] + d * [O2])