Psychosomatiek College SPSO - 9 oktober 2010

patiënt heeft lichamelijke klachten, voelt zich echt ziek; voor hem of haar zijn ze het echte klachten; voor deze klachten is geen specifieke pathologie te vinden. Andere termen: mind-body aandoening; psychofysiologische aandoening; somatoforme aandoening; “self-induced illness”; psychogene aandoening; medisch onverklaarde aandoening - MUS: Medical Unexplained Symptoms; BD: body distress.

Uit de literatuur Disorders characterized by somatic complaints for which no organic cause could be demonstrated Usually result from emotional factors Involve the organ system innervated by the autonomic nervous system Physiologic changes accompany emotional responses that are intense Symptoms are physiological rather than symbolic, the emotions beings expressed through the viscera Persistent psychosomatic reactions may produce structural organic changes over time The somatic symptoms afford generous secondary gains for the for the patients in terms of attention

Placebo: helende psychosomatiek 1 “Maybe I Made Up the Whole Thing’’: Placebos and Patients’ Experiences in a Randomized Controlled Trial. Ted J. Kaptchuk, Jessica Shaw, Catherine E. Kerr, Lisa A. Conboy, John M. Kelley, Thomas J. Csordas, Anthony J. Lembo, Eric E. Jacobson. Cult Med Psychiatry. 2009. 33(3): 382–411; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2716443/ Verwachting (expectancy): wat de patiënt denkt of verwacht als resultaat van de behandeling gebaseerd op vertrouwen, overtuiging, geloof en relatie met heler; Klassieke conditionering (Pavlov); Vermindering van (anticipatie) angst en spanning; Combinatie van deze factoren

Placebo: helende psychosomatiek 2 Dokters hebben het over “aandoening” en “genezen”, patiënten over “ziekte” en “helen”. Het eerste is medisch wetenschappelijk, het tweede verhalend, zingevend en cultureel bepaald. Werkzame elementen: Cultureel krachige metaforen en symbolen; Prestige van de heler; Sociale interacties met verwanten en anderen uit de gemeenschap tijdens voorbereiding en uitvoering van de heling; Het helingsritueel; Persoonlijke overtuigingen, waarden, attitudes en gevoelens.

Gureje O. What can we learn from a cross-national study of somatic distress? J. Psychosom. Res. 2004; 56: 409 – 412 “.. perhaps somatization is itself a manifestation of patient-doctor interaction ..”

Placebo: helende psychosomatiek 3 De “helende” relatie tussen zieke en heler, patiënt en arts: Cognitieve factoren (diagnose, bewezen werkzaamheid (EBM), werkingsmechanisme, enz.); Emotionele factoren (in goede, liefdevolle en bekwame handen voelen); Gedrag van de heler (manier van kijken, stiltes, bedachtzaamheid, enz.); Gedrag van de zieke/patiënt (zorg vragen/toelaten, compliance, bewondering, enz.); Zintuiglijke factoren (geur, licht, enz.); Omstandigheden (verzorgd, armoedig, professioneel, details opvoering van ritueel, enz.); Symbolische factoren (naalden, diploma’s, enz.).

Uit de literatuur Disorders characterized by somatic complaints for which no organic cause could be demonstrated Usually result from emotional factors Involve the organ system innervated by the autonomic nervous system Physiologic changes accompany emotional responses that are intense Symptoms are physiological rather than symbolic, the emotions beings expressed through the viscera Persistent psychosomatic reactions may produce structural organic changes over time The somatic symptoms afford generous secondary gains for the for the patients in terms of attention

Parasympathetic division Divisions of the autonomic nervous system (visceral motor part of it) Parasympathetic division Sympathetic division Uit: http://www.lavc.edu/instructor/watson_k/docs/Lecture%2015%20-%20%20Autonomic%20Nervous%20System.ppt

Sympathetic: Parasympathetic: thoracolumbar craniosacral Uit: http://www.lavc.edu/instructor/watson_k/docs/Lecture%2015%20-%20%20Autonomic%20Nervous%20System.ppt

Gevoelens moeilijk kunnen identificeren

Gevoelens moeilijk kunnen identificeren

Weinig punten, weinig problemen. Er wordt gedurende een maand drie keer per dag gemeten. D.w.z. drie maal dertig keer meetwaarden tussen minimaal 0 en maximaal 40 punten. Over een maand wordt dat mimimaal 0 en maximaal 3600 punten. Tot 5 punten per keer is normaal of gewoon 40 punten per keer is uitzonderlijk. Maximaal 40.00 punten totaal

Power law functie logf(x)=logC-αlogx Frequentie: f(x) Log frequentie Log x aantal punten per maand Log frequentie Power law functie logf(x)=logC-αlogx Frequentie: f(x) Frequentieverdeling: f(x)=C.x.exp(-α) x aantal punten per maand

Heel gewoon Zeer uitzonderlijk Als het gewone steeds vaker optreedt, komt het uitzonderlijke steeds meer in zicht!

Groei van steden, enz

Variabiliteit

Variabiliteit

Variabiliteit

Opdracht werkstuk – maximaal 4 A4 Kies 1 van de volgende opdrachten Werk deze stelling uit (dia 6): “.. perhaps somatization is itself a manifestation of patient-doctor interaction ..” (zie ook dia 4) Vat het volgende verhaal samen, eventueel voorzien van eigen commentaar: Psychosomatic medicine and the philosophy of life. Michael A Schwartz, Osborne P Wiggins. Philosophy, Ethics, and Humanities in Medicine 2010, 5:2. http://www.peh-med.com/content/5/1/2 Hoe zou je echt aan de scheiding van lichaam en geest voorbij kunnen gaan? Dia 14 - Alexithymia. Probleem van de toekomst? [In Nederland is hier veel onderzoek naar gedaan. Bij Google Scholar kun je er het nodige over vinden.]

en dank voor de aandacht Succes! en dank voor de aandacht Colleges Psychosomatiek van de voorgaande jaren: http://www.humansense.nl/hsc/spso/psychosomatiek.html Voor de komende winter (vitamine D): http://www.medscape.com/viewarticle/578508 en http://www.medscape.com/viewarticle/702423