Hoe betere handhaving en naleving bereiken? dr. Jan Rommel Dienst Wetsmatiging Departement Bestuurszaken

Handhaving en naleving Sluitstuk van regelgeving Bepaalt effectiviteit van regels Better regulation: weinig aandacht voor handhaving Internationale trends: ‘governance’ van inspectielandschap Rol van handhavers in opmaak van regels?

Handhaving en naleving “Negative impact of excessive or arbitrary inspections on business – increasing costs, discouraging investment, reducing competitiveness Ineffectiveness of inspections in protecting public health, safety, and the environment and in generating revenue for the state Inefficiency of the inspections system and need to cut public spending without compromising regulatory effectiveness” (World Bank 2011: 5)

Handhaving in Vlaanderen Ca. 45 Vlaamse diensten met inspectietaken (= informatieverzameling over naleving van regels) Heterogeen (ICW 2009): Grootte Organisatievorm en autonomie Bevoegdheden: toezicht, controle/audit, sanctioneren Transparantie van werking en handhavingsbeleid Communicatie met andere (inspectie) diensten Professionalisme

Kwaliteit van regelgeving in Vlaanderen Instrumenten voor verbetering van opmaak van regels: o.a. reguleringsimpactanalyse, cellen wetskwaliteit, regelgevingsagenda, stroomschema Instrumenten voor uitvoeren van regels: administratieve lasten, beheerskosten voor de overheid Handhaving: Kenmerken van goede regelgeving Versterken van handhaafbaarheid in RIA Versterken van communicatie handhavers

Optreden van inspecties Transparantie: Inspectiehandboek Informeren van doelgroepen Handhavingsbeleid: Programmatorisch handhaven Toezichtslasten verminderen (inspectievakantie) Controles plannen op basis van risico nood aan organisatorisch perspectief

Organisatie van inspecties Delen van kennis en informatie Delen van taken en functies Gebruik van ICT ‘governance’: afstemming, coördinatie, fusies?

Handhaafbaarheid = Handhaving inschatten bij opmaak van regelgeving Effectiviteit van regels Evidence-based beleid Buitenlandse vbn: Nederland, OECD, UK Elementen in reguleringsimpactanalyse: Spontane naleving of handhaving? Hoe handhaven? Handhaafbare regels?

Handhaafbaarheid Spontane naleving of handhaving? Verhogen van kennis van regels: Voorlichting Adviseren Eenvoudige regels Verlagen van kost om regels na te leven, vb: Verhogen van legitimiteit van regels: Consulteren Overtuigen/verleiden

Handhaafbaarheid Hoe handhaven? Beschrijven van behoefte aan handhaving: Koppelen van doelgroepen en nood aan handhaving: risk-based Mapping van handhavers: Capaciteit, relatie met andere overheidsniveaus, organisatie van controles

Handhaafbaarheid Juridisch luik: 3. Keuze van instrumenten: alternatieve handhaving? Vb: Controle (ter plaatse) Zelfregulering (certificering, codes..) Financiële prikkels (subsidie, vergunning…) Juridisch luik: zijn regels wel uitvoerbaar, controleerbaar en sanctioneerbaar? Alfanormen?

Vragen? Contact: Jan.Rommel@bz.vlaanderen.be www.bestuurszaken.be/wetsmatiging