Langer werken? De gezondheid van oudere werknemers Een multi-center studie van Geneeskunde Voor Het Volk Karel Van Bever, Thomas Engelbeen, Elly Van Reusel, Harrie Dewitte, Dirk Van Duppen

Inleiding: Groenboek pensioenen Uitgangspunt: puur economisch De pensioenen worden onbetaalbaar: Er zijn meer kosten door de vergrijzing. Er zijn minder inkomsten door de financiële crisis

Vergrijzing:

Financiering van de sociale zekerheid SectorWerknemers- bijdrage (%) Werkgevers-bijdrage (%) Totaal (%) 1.a. geneeskundige verzorging 3,553,807,35 1.b. invaliditeits- uitkeringen 1,152,353,50 2. Werkloosheid0,871,462,33 3. Pensioenen7,508,8616,36 4. Kinderbijslag0,007,00 5. Arbeidsongevallen0,000,30 6. Beroepsziekten0,001,02 Totaal (= globale bijdrage) 13,0724,7937, alternatieve financiering (BTW-ontvangsten)

Groenboek pensioenen Conclusie: Het groenboek geeft nog geen antwoorden over de toekomst van de pensioenen. De regering is het er wel over eens dat de pensioenleeftijd niet moet worden verhoogd. Daerden herhaalde zijn voorstel om drie jaar langer te blijven werken dan nu het geval is. De gemiddelde leeftijd waarop werknemers stoppen met werken bedraagt momenteel 60 jaar. Dat zou 63 jaar moeten worden.

De kruistocht tegen de brugpensioenen De werkgeversorganisaties: - UNIZO: “De brugpensioenregeling moet teruggedrongen worden. Het systeem van de gelijkgestelde periodes moet geschrapt worden” VBO: “Eerst moet de effectieve pensioenleeftijd omhoog, nadien ook de wettelijke pensioenleeftijd” VOKA: “Het huidige systeem van brugpensioen moet worden afgebouwd in de toekomst. 50-plussers moeten dringend beter geactiveerd worden. We moeten de mensen veel langer aan het werk houden, of terug aan het werk zetten” - De politieke partijen volgen

Wat niet gezegd wordt: Brugpensioen wordt vooral toegepast in de industriële sector, bij werknemers die fysiek belastende arbeid leveren. Vandaag de dag werken laaggeschoolden reeds 3,5 jaar langer dan hooggeschoolden. 1 op de 4 jongeren vindt geen werk, voornamelijk laaggeschoolden De aanval op de brugpensioenen treft dus vooral de arbeiders.

Wat niet gezegd wordt: De Belgische werknemers zijn de op 2 na meest productieve werknemers ter wereld. Stress en gezondheidsproblemen zijn hiervan het gevolg. Voor velen is het brugpensioen een welgekomen manier om een zware loopbaan af te ronden. Zelfs al gaat dit gepaard met aanzienlijk loonverlies. De aanval op de brugpensioenen is dus een aanval op de gezondheid van de werknemers.

Bossuyt et al. (2004). Socio-economic inequalities in health expectancy in Belgium

Studie Geneeskunde Voor Het Volk Uitgevoerd in 8 groepspraktijken, in het hele land. Hoe gezond zijn de 55 – 65 jarigen in België? Hoeveel van hen zijn om medische redenen niet meer geschikt om te werken?

Onderzoekspopulatie: 2084 ingeschreven patiënten uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië Leeftijd tussen 55 en 65 jaar 988 mannen, 1096 vrouwen 1436 “fysieke arbeid”, 530 “bureauwerk”

Resultaten: chronische aandoeningen (in %) Van alle onderzochte personen heeft 45, 8% een orthopedisch probleem en 20,8 % van de personen uit de onderzochte populatie hebben ernstige psychisch problemen

Resultaten: 691 Patiënten zijn medisch geschikt om te werken (< 33% arbeidsongeschikt) 663 Patiënten kunnen enkel aangepast werk aan (33 à 66% arbeidsongeschikt) 689 Patiënten zijn medisch ongeschikt om nog te werken (> 66% arbeidsongeschikt) We zien meer arbeidsongeschiktheid bij de vrouwen dan bij de mannen, En opvallend meer bij de “fysieke arbeid” groep dan bij de “bureauwerk” groep.

Er is een duidelijke toename van de arbeidsongeschiktheid naarmate de leeftijd toeneemt

Conclusie Ons eigen groenboek: Wie 55 is, moet het recht hebben – niet de plicht – met brugpensioen te gaan. Met verplichte vervanging door een jongere. Zo kunnen de oudere werknemers genieten van een welverdiend pensioen, terwijl de jongeren meer kans hebben een job te vinden. Want zonder vast werk kan men geen toekomst uitbouwen.