Decompressietechnieken Praktisch duiken Decompressietechnieken

Inhoud Type computers Aankoop computer Verwachtingen of kwaliteit Veiligheidsreglement duiken met een computer Duikplanning met een computer Extra veiligheid What- if’s’ Duikprofiel Voorvallen om wat van op te steken Definities verklarende woordenlijst INLEIDING verwelkoming voorstelling lesgever en deelnemers

DUIKCOMPUTER Het nut van de duikcomputer - menselijke fouten uitgesloten - multi level duiken - extra veiligheid - continue ontzadiging

Type computers Nultijd computers Duik computers Werkingsmodus Lucht geïntegreerd Nitrox geïntegreerd Werkingsmodus lucht mode Nitrox/ trimex mode Gauge mode

Overige uitrusting Types: Nultijdberekenaar. Duikcomputer Types: Nultijdberekenaar. Dit is geen volwaardige computer. Hij berekend slechts de nultijd en wanneer je trappen moet uitvoeren, niet hoelang en op welke diepte je deze moet uitvoeren.

Aankoop computer Prijs of budget Functualiteit Kwaliteit Onder loep bekijken

PRIJS Prijs kwaliteit Prijzen vergelijken van de zelfde module volgens verschillende leveranciers Speciale zomer winter acties afwachten Onder speciale voorwaarden tweedehands aankopen te overwegen Door aankopen te bundelen door betere voorwaarden te verkrijgen

FUNCTIONALITEIT ALGEMEEN Leesbaar op het scherm groot display Automatisch aan-en uitschakelaar Diepte : in meter Duiktijd Stijgsnelheid : met akoestisch en visueel alarm Trapdiepte en tijd :hoe streng Nultijd op diepte Flessendruk Batterijtijd Aanduiding vliegverbod Resterende desaturatietijd Hijgtoestand : verbruik Intern geheugen van de d/c Al dan niet gasgeïntegreerde temperatuursaflezing Gauge –modes ( mengsel duiken ) Is het mogelijk om simulaties uit te voeren

Definities Volgende begrippen blijven behouden met dezelfde definitie!: Duikdiepte Maximum duikdiepte Nultijd Decompressietrappen Traptijd Decompressietijd Desaturatietijd CZS OTU Incident Multilevel duik Gemengde decompressie

INSTELLINGEN Datum en tijd Aanpassen aan hoogte verschillen Persoonlijke instellingen Ademgas Taalinstelling Alarm instelling diepte,tijd,flesdruk Duikprofiel

Welke DCM worden door NELOS toegelaten De nultijdcomputer. De duikcomputer. De duikcomputer van de buddy De dieptemeter in combinatie met een uurwerk en een tabel (D-U-T). Decoplanning (aan de hand van planningssoftware) in combinatie met een uurwerk en een dieptemeter (D-U-D).

KWALITEIT Studie : niet alle computers scoren even goed op dit vlak Welk decompressiealgoritme (ZHL16) Temperatuur water Lucht verbruik of inspanning Deep stops stijgsnelheid Persoon van duikcomputer moet ook in voldoende mate gezond zijn

Veiligheidsreglement duiken met een computer RANDVOORWAARDEN = TYPISCHE DUIK Het betreft luchtduiken of nitroxduiken (max. 40%) De duikduur van de duiken is beperkt tot max. 90 min . De duikdiepte is beperkt tot max. 60 m . Tijdens deze typische duik wordt niet meer verbruikt dan 2500 barl. De grootste diepte moet eerst bereikt worden (geen omgekeerde duikprof) De daalsnelheid is > dan de stijgsnelheid (20m/min ) De stijgsnelheid bedraagt 10 m/min . Geen abnormale inspanningen (stroming,arbeid…..) Geen jojoduik . Watertemperatuur hoger dan 10°C Veiligheidstrap van 5 min op 5 m indien duik binnen de nultijden betreft Max decompressietijd voor alle trappen bedraagt 20 min

Het veiligheidsreglement decompressietechnieken Duikcomputer als primair decompressiemiddel (5jaar ) Verantwoordelijkheid bij de duiker zelf . Elke duikploeg moet een back-updecompressiemiddel Breng nooit een duikcomputer gewild in foutmodus . Plan van vooraf een duikplanning (bail-out planning ) Ongelimiteerd duiken met computer (binnen 0 tijd ) Voer geen jojo duiken. De verliesprocedure . Deep stops . Uitzonderingssituaties (blow up onderbreken van trappen )

Primaire en back up decompressiemiddelen Compatibel Het back-upmiddel is compatibel indien het functioneel blijft en bruikbaar is in geval het aangesproken wordt voor de uit te voeren duik Tegenvoorbeeld: Decompressieplan volgens planningssoftware en decompressiecomputer Adequaat Het back-upmiddel is adequaat indien het toelaat om bij een duik steeds de mogelijkheid biedt correct te decompresseren

Definities Van Duiktijd naar … … vermoedelijke duikduur DDv. Volgt uit de duikplanning Belangrijk voor de veiligheidsploeg … werkelijke duikduur DD (logboekje) … maximum duikduur DDmax Inschakelen van de hulpdiensten Nooit overschreden Opgegeven tijdens de briefing van algemene duikverantwoordelijke

Definities Trapdiepte Floor Ceiling Exact voorgeschreven duikdiepte waar de decompressieverplichtingen dienen vervuld te worden. Veelvouden van 3, soms continue decompressie (SUÛNTO) Veiligheidstrap : 5m Floor Diepte waar ontzadigen alle weefsels start Ceiling Plafond voor decompressie

Definities Total Time To Surface Stijgsnelheid: Totale tijd om de oppervlakte te bereiken TTS – ASC Stijgsnelheid: Blijft 10m/min hoewel sommige computers andere stijgsnelheden toelaten. Steeds aanwijzingen computer respecteren!

Definities No fly time Wordt weergegeven door de DecoPC Minimaal de vereisten van NELOS: 12h bij drukcabine 24h zonder drukcabine / incident Lees aandachtig gebruiksregels fabrikant!

Definities Nultijdduik versus decompressieduik Nultijdduik: is een duik waarbij geen trappen moeten gemaakt worden. Bij gebruik van een decocomputer is dit een duik waarbij tijdens het beëindigen van de duik vanaf een diepte van 12 meter of ondieper geen decostops op het scherm worden weergegeven. Decompressieduik: is een duik waarbij trappen moeten gemaakt worden. Bij gebruik van een decocomputer is dit een duik waarbij tijdens het beëindigen van de duik vanaf een diepte van 12 meter of ondieper wel decostops op het scherm worden weergegeven.

Verliesprocedure Duik buiten de veiligheidscurve (decompressieduiken) – mogelijkheid 1: Opstijgen tot op een diepte van 12 m. De duikleider : Naar de oppervlakte. verwittigt de oppervlakteveiligheid of start zelf een zoekactie Indien mogelijk noodzakelijke trappen (primair of back-up decompressiemiddel) Opnieuw aan de oppervlakte: observatie (min. 1h). Symptomen => decompressiekamer Indien niet mogelijk om de trappen uit te voeren => decompressiekamer Rest van de ploeg : Blijft op trapdiepte (hekkensluiter) of stijgt volgens instructie van de duikleider OSB + nodige trappen maken (hekkensluiter)

Verliesprocedure Op de bodem: Enkele meter stijgen en zich om zijn lengteas 360° draaien en tegelijkertijd goed rondkijken (ook boven en onder zich kijken). Dit mag niet langer dan 30 seconden in beslag nemen. Bij een negatief resultaat stijgt men op aan de voorgeschreven stijgsnelheid. Duik binnen de veiligheidscurve: Opstijgen tot aan de oppervlakte volgens de standaardprocedure. Oppervlakteveiligheid verwittigen. Deelnemen aan de zoekactie. De omstandigheden (o.a. gebaseerd op de aanduidingen van alle instrumenten) bepalen of de duik al dan niet kan voortgezet worden.

Verliesprocedure Duik buiten de veiligheidscurve (decompressieduiken) – mogelijkheid 2: Opstijgen volgens de standaardprocedure tot op een diepte van 12 m; De duikleider stijgt niet door tot aan de oppervlakte maar blijft bij de rest van de ploeg; De duikleider duidt onmiddellijk iemand aan of laat zelf een OSB op. De nodige trappen worden uitgevoerd onder leiding van de duikleider. Deze tweede optie wordt uiteraard op voorhand duidelijk in de briefing gecommuniceerd.

Duiken in zware zee/zware deining Nultijdduik Indien toch decompressieverplichtingen: → Trappen tot 6m volgens instructies computer uitvoeren → Ondiepere trappen op 5m of dieper uitvoeren Successieve duiken blijven toegelaten

Duiken bij koude Nultijdduik Computer strenger instellen Successieve duik toegelaten indien: → Volledig opgewarmd → max. 30 minuten

Uitzonderingsregels Alle uitzonderingsregels die gebruikt werden bij de tabellen vervallen en mogen niet toegepast worden bij het duiken met de decompressiecomputer. De uitzonderingsregels die gebruikt werden met de tabellen mogen dus nog wel gebruikt worden onder de absolute voorwaarde dat er volgens deze tabellen gedoken wordt. Er bestaan wel afspraken voor: Blow up Onderbreken van de decompressietrappen

Blow up / onderbreking der trappen Beide zijn een duikincident → stopzetten van de duik → uitvoeren van de aangegeven decompressieverplichtingen Mogelijke noodacties (onder voorwaarden!) Primair decompressiemiddel OK : → volgen van de aanwijzingen (advies: verplichte trappen verlengen) of uitvoeren van gemaakte afspraken (briefing!) Primair decompressiemiddel NOK (=SOS): → volgen van de aanwijzingen van het back-up decompressiemiddel

Blow up / onderbreking der trappen Mogelijke noodacties (onder voorwaarden!) Primair decompressiemiddel NOK (=SOS) + back-up decompressiemiddel geen betrouwbare informatie : → ga naar 5m en maak de flessen leeg. Vervolgens direct naar dichtstbijzijnde decompressiecentrum voor evaluatie. Primair decompressiemiddel NOK (=SOS)+ back-up decompressiemiddel NOK (=SOS) : → ga direct naar dichtstbijzijnde decompressiecentrum onder toedienen van 100% normobare zuurstof en regelmatig laten drinken (1l)

Successief duiken Reglement successief duiken Het aantal successieve duiken is onbeperkt onder volgende voorwaarden: Computer als primair decompressiemiddel Alle instructies van de computer dienen correct uitgevoerd te worden Rekening houden met de beperkingen vermeld in de handleiding Overal ter wereld geldig

Reglement successief duiken Advies: Successieve duik minder diep dan de vorige Las regelmatig een rustpauze in (1 dag rust op 5 duikdagen) Maximaliseer de tussentijden Minimaliseer de verplichte desaturatietijd Eén successieve duik per dag bij decompressieduiken. Na de successieve duik 12h wachten of tot desaturatietijd verlopen is Eén duik per dag bij extreme duiken (dieper dan 60m) Verzwaren van de computer bij veelvuldig successieve duiken => Dit advies is streng aanbevolen!

Reglement diep duiken Recreatieve duiken: 0 m tot 30 m Diepe duiken: 31 m tot 60 m Extreme duiken: dieper dan 60 m → Niet gepropageerd door NELOS!

Extra veiligheid Inbouwen van extra veiligheid door: De veiligheidstrap bij niet-decompressie duiken “Diver on the line” of “tussen ‘floor’ en ‘ceiling’” (zie ook ‘Uitduiken’) De computer zwaarder instellen Uitduiken De 12 meter procedure ‘Deep stops’

Extra veiligheid De veiligheidstrap bij niet-decompressie duiken 5 minuten op 5 meter Niet verplicht Sterk aangeraden bij duiken dieper dan 20m De computer zwaarder instellen Uitduiken Multi-levelduik waarbij men een geruime tijd (5 à 15 min) doorbrengt vanaf een diepte van 15 à 10m tot de oppervlakte. De 12 meter procedure Procedure die toegepast kan worden indien extra bezwarende decompressiefactoren optreden tijdens de duik (5 minuten op 12m) Vervolgens verder doorstijgen volgens de verplichtingen van je computer Uitzondering: Stijgproeven Volgen bodemprofiel

Extra veiligheid Deep stops Duidelijke afspraak in briefing Berekend door duikcomputer Gemengde decompressie! Berekend met planningssoftware Technisch duiken Berekend volgens de methode van Richard Pyle

Duikplanning 12 Punten Plan als dé standaard

12-STAPPENPLAN tijd diepte 1/. Tijdstip te water: -> kentering om: ……u .….. min -> te water tussen: ……….. uur en ……… 9/. Maximum duikduur. 8/. 12-meter stop en decompressie. -> controle duikcomputers op trappen (alle) -> geen trappen: bezwarende factoren? * NEEN  veiligheidstrap: 5 min op 5 m?  opstijgen aan 10 m/min  uitduiken? * JA:  extra trap van 5 min op 12 m -> wel trappen:  zwaarste trappen van alle computers -> hoe trappen maken:  bodem, ankertouw, trapboei? 2/. Oriëntatie: -> waar in het water? -> hoe in het water? -> hoofdrichting kompas (haven) -> kompaskoers (parkoers onder water) 3/. Daalsnelheid -> duikleider i.f.v. - duikplaats -> bodem volgen -> via ankertouw -> in het blauw - duikers met oorproblemen? 7/. Deep stops: -> NEEN -> JA: methode  computer  duikplan  Pyle 10/. Nodige hoeveelheid lucht: -> luchtverbruik alle duikers? -> grootte fles en flesdruk? -> max. diepte en duikduur. 11/. Backup: -> primair decompressiemiddel -> back-up decompressiemiddel 12/. Einde duikafspraken: -> duiktijd? -> decotijd -> reservedruk? -> wat bij incident? 6/. Stijgsnelheid: -> bodem volgen? -> stijgsnelheid: max. 10 m/min.  vrije opstijging: - in het blauw - langs verticale wand  langs ankertouw of trapboei (OSB) 5/. Duiktijd / bodemtijd -> hoe lang op diepte blijven (max. bodemtijd) -> melden van trappen aan de duikleider -> eventueel max. decompressietijd 4/. Maximale diepte: diepte

Duikplanning Statisch en dynamisch duikplan Vroeger: Vandaag → statisch duikplan (square dive met afgelijnde parameters) Vandaag Multilevelduiken Verschillende decompressie algoritmen Verschillende instellingen computers (verzwaard?) → op voorhand voorspellen wat er tijdens een duik gaat gebeuren én weten hoe alle computers binnen onze ploeg zullen reageren is onmogelijk. Er is dus nood aan een grotere flexibiliteit en een dynamisch duikplan dringt zich op.

Duikplanning De 4 basisgegevens van een duikplan: Minimum vereiste: Duikdiepte Duikduur (en dus niet de duiktijd!!!!) De decompressietijd Het duikprofiel Minimum vereiste: → duidelijk vastgelegde maximale duikdiepte → duidelijk vastgelegde maximale decompressietijd Met elkaar verbonden

Duikplanning GOV, je persoonlijk luchtverbruik Gemiddeld Oppervlakte Verbruik Basis voor het bepalen van de nodige hoeveelheid lucht voor een bepaalde duik Afhankelijk van persoon tot persoon (ervaring, fysiek, …) Bepaald door omstandigheden (stroming, angst, …) Theorie beschrijft methodiek om je G.O.V. te bepalen.

Duikplanning Plannen aan de waterkant Via de planfunctie op de duikcomputer Via decompressiesoftware

Duikprofielen Ideaal profiel … … versus bezwarende profielen Invers profiel Kort oppervlakte interval Jojoduiken Jojo tijdens trappen Te trage afdaling Te snelle opstijging

De decompressie Decompresseren met vaste trapdiepte (3m – 6m – 9m -…) Decompresseren in een decompressiezone, begrensd door ceiling en floor

Primaire en back up decompressiemiddelen In elke duikploeg dient een adequaat én compatibel back up decompressiemiddel aanwezig te zijn Opmerkingen: Slechts toegelaten tijdens niet-decompressieduiken Toegelaten wanneer de duiker een K-1*D of 1*D is en de duikleider op computer duikt en tijdens niet-decompressieduiken.

Duiktekens Naast de reeds gekende duiktekens zijn volgende duiktekens verplicht.

Systematiek – De leercurve INTEGREREN TOEPASSEN KENNEN WETEN INF

Doelstellingen voor een 1 ster duiker : Een duiker die bekwaam is om veilig en correct gebruik te maken van zijn duikuitrusting in een beschermde trainingsomgeving en die klaar is om openwater ervaring op te doen, begeleid door een ervaren duiker. Hij moet kunnen functioneren volgens het buddysysteem van de CMAS. Maximum duikdiepte is 20 meter, deze duiker maakt altijd nultijdduiken. Duiken tot 20 meter Duiken binnen de nultijd Scherm kunnen lezen Begrip reststikstof, verkorten van nultijden Aankopen van een DC --> soorten DC's kennen, hoofd functionaliteiten

1* Duiker – Theorie (oefeningen) KE Oefeningen nultijden. Op basis van eigen duikcomputer Staan uitgewerkt in de cursus Variante: wijzigen bezwarende factor

Doelstellingen voor een 2 ster duiker : heeft enige onderwater ervaring opgedaan. kan manifeste duikongevallen herkennen en er adequaat op reageren. is in staat onder leiding van een ervaren duiker alle recreatieve duiken uit te voeren, hij moet kunnen functioneren volgens het buddysysteem van de CMAS. kan als duikleider fungeren bij eenvoudige duiken. Maximum duikdiepte is 20 meter als zelfstandig duikleider Duiken tot 30 meter Planning van niet-decompressie duiken met beperkt 12-stappen plan Duiken leiden --> goede en slechte duikprofielen kennen Display kunnen aflezen en interpreteren, ook van de buddy Extra veiligheid --> elementair niveau: Noodprocedure kennen Back-up --> elementair niveau: elk z'n primair deco middel Duikleiding: nultijdduik plannen a.h.v. het planningsformulier en de duik leiden.

Een 3 ster duiker is moet in staat zijn "zelfstandig" te duiken. is in staat duiken te leiden die geen uitzonderlijke moeilijkheidsgraad hebben (bijv. geen duiken met volslagen beginnelingen, ...) hierbij moet hij alle veiligheidsmaatregelen kunnen treffen, alle duikongevallen kunnen herkennen en er gepast op kunnen reageren. Planning van een decompressieduik, Uitgebreid 12-stappen plan Volledige kennis van het back-up decompressiemiddel Hoe extra veiligheid inbouwen Reactie bij incidenten: nooddecompressie en blow-up Duikleiding [van een decompressieduik met planningsformulier (12-punten planning) en uitgebreide briefing].