Lastige lieden Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/psychotherapeut met dank aan Nathalie Meijerink, Sietske de Vries, Peter Seerden 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief Kanker en aanpassing Coping problemen: focus meestal Angst Depressie Attitude van behandelaars Empathie Emanciperen, samenwerken, faciliteren Vandaag focus op agressie 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief ‘Lastige Lieden’ Typische softe titel Begripvol Vergevingsgezind waar wil je het over hebben? 13-6-2013 oncologie in perspectief

‘Mensen die je het leven zuur maken’ Agressief gedrag van patiënten van naasten maatschappelijk: toenemende agressie AVL soms té aardig daardoor kwetsbaar voor agressie Beleid , uitgangspunt Hanteren verschillende vormen van agressie Behoud van patiëntvriendelijkheid 13-6-2013 oncologie in perspectief

Ben u ook zo hufterig geworden? Verkeer Voorbeeld van een ander Ouwe zak, je rijdt te hard op je fietsie Elke calamiteit moet voorkomen worden Wie is verantwoordelijk ? ik niet ! Koppen moeten rollen,regels aangescherpt Maakbaarheid Vóór mij, dóór anderen 13-6-2013 oncologie in perspectief

Kanker en Maakbaarheid Kanker geeft controle verlies Existentiële bedreiging Kanker Ziekenhuis maakt kanker beter Daar krijgen ze veel geld voor Ze beloven én kunnen dat tegenwoordig Dan moeten die dokters ook hun ding doen ! Kanker maakt afhankelijk Kanker Ziekenhuis, medische wereld Moeilijk om afhankelijk te zijn 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief AVL al 100 jaar aardig Prettige sfeer in het ziekenhuis Patiënt vriendelijk Empatisch Terwijl er verschrikkelijke behandelingen worden gegeven! Hoe behouden we die sfeer ? Schaalvergroting, Verzakelijking ‘Big family ‘ of ‘efficiënte professionals’ ‘Verhuftering’ 13-6-2013 oncologie in perspectief

En dan valt er een klap patiënt (63)slaat psychiater (62) Delier: Psychose bij lichamelijke ontregeling Hoofd-Hals tumor, Beschadigd brein door chronisch alcohol gebruik Infectie , interne ontregeling Geheel verantwoordelijkheid van ZH Infectie bestrijden Delirante symptomen bestrijden Verpleegkundige maatregelen Eigen schuld: ga niet naast hem zitten ! 13-6-2013 oncologie in perspectief

Veiligheid & Motivatie Personeel Veilige werkplek Gemotiveerd blijven ‘Ik heb oncologie gekozen, niet psychiatrie’ ‘Ik wil mijn vak in goede harmonie met patiënt en naasten uitoefenen’ Veiligheid Patiënt & naasten & mede patiënten Buiten bestek vandaag 13-6-2013 oncologie in perspectief

…en nog een klap patient slaat in AVL zijn broer neer Man (52) Komt voor eerste klinische chemotherapie Broer op bezoek ‘Gepest door mijn broer’ RVB , afdeling, psychiater Ferm standpunt Terug naar Huis Nu géén chemo Kan terugkomen indien veilig 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief AVL 100 jaar té aardig? Splitsing in het team Oncologische behandeling wordt onthouden Die patiënt wel kort lontje, maar tegen ons aardig Moet die aso’s niet naar ander ZH? Al 100 jaar aardig in AVL Té aardig ? Naief? Kwetsbaar voor agressie 13-6-2013 oncologie in perspectief

Strategische attitude Duidelijk maken wie de vragende partij is U hebt deze kanker AVL kan u deze behandeling geven Kans op effect,maar ook: Kans op bijwerkingen Behandeling : graag of niet Geen grote beloftes doen Aan die kanker ga je dood, wij kunnen proberen… Wij maken kanker tot chronische ziekte !!! Niet handig 13-6-2013 oncologie in perspectief

Oncologie & Psychiatrie Psychi(atri)sche klachten bv agressie 1.Door de ziekte en behandeling Delier, bijwerkingen van medicatie, locatie tumor 2.Op basis van bestaande psychopathologie bv Anti-sociale persoonlijkheid Angst, depressie , psychose 3.Op de ziekte: coping Verwerking, aanpassing Taken Diagnostiek: medisch,psychologisch,sociaal Medebehandeling 13-6-2013 oncologie in perspectief

Coping Wat kan een goede patiënt ? Zich verstandig aanpassen aan steeds weer veranderende knelpunten Van de verschillende fasen van de ziekte Existentiële bedreiging , angst, dood Afhankelijkheid van medische wereld Vertrouwen hebben in die mensen die je ook zo ziek kunnen maken Groot wonder dat zoveel mensen dat wel goed kunnen 13-6-2013 oncologie in perspectief palliatieve zorg 21-3-2013

13-6-2013 oncologie in perspectief Coping Emotionele ontregeling bij overgang naar volgende fase van ziekte overlijden diagnose Curatief Palliatief tumorgericht controle tumorgericht symptoomgericht symptomen + +++ 13-6-2013 oncologie in perspectief palliatieve zorg 21-3-2013

13-6-2013 oncologie in perspectief ‘Window of tolerance’ Ogden & Minton, 2000 Vluchten, Vechten A R O U S L Redelijkheid & Emoties in evenwicht Bevriezen 13-6-2013 oncologie in perspectief TIJD

13-6-2013 oncologie in perspectief Aanpassingsproblemen : depressieve klachten angst/spanningsklachten agressie gedragsproblemen slaap/eetproblemen lichamelijke klachten relatieproblemen problemen met medisch steunsysteem vechten vluchten bevriezen 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief ‘Window of tolerance’ Ogden & Minton, 2000 A R O U S L Wat bepaalt de ‘bandbreedte’ en ‘rek’ van iemands ‘window of tolerance’? 13-6-2013 oncologie in perspectief TIJD

13-6-2013 oncologie in perspectief bandbreedte Persoonlijkheidskenmerken Persoonlijkheidsstoornissen/ trekken Bv Anti-sociale Onder druk van ziekte verstrakt en vernauwt ons ‘window of tolerance’ 13-6-2013 oncologie in perspectief

DEFINITIE PS (PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS) (DSM IV) ‘Duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedrag die binnen de heersende cultuur afwijken van de verwachtingen. Dit patroon wordt zichtbaar in cognities, affecten, interpersoonlijke relaties en beheersing van impulsen. Het patroon is star, uit zich op een breed terrein van persoonlijke en sociale relaties. Het veroorzaakt een significant mate van lijden en beperkingen in sociale en maatschappelijke situaties 13-6-2013 oncologie in perspectief palliatieve zorg 21-3-2013

13-6-2013 oncologie in perspectief PS en ziekte 10 % patiënten persoonlijkheidsstoornis(?) Groter aantal mensen specifieke persoonlijkheidstrekken.  Stress van ziekte vergroten ps.trekken ”hypertrofie van persoonlijkheidskenmerken” Afhankelijke kan in goede collusie terecht komen Theatrale past ziekte goed 13-6-2013 oncologie in perspectief palliatieve zorg 21-3-2013 21

Gevaren van agressie & persoonlijkheidsproblemen Bedreiging voor relatie met behandelaars Angstig overbetrokken / afhouden Ingepalmd worden Splitsing teams Ziekteverzuim behandelaars Beïnvloeden omgaan met de klachten en de behandeling patiënt delay , non-compliance , dwingend , eisend Attitude de patiënt blijft ‘probleem eigenaar’ 13-6-2013 oncologie in perspectief palliatieve zorg 21-3-2013

13-6-2013 oncologie in perspectief En nog een klap.. De anti-sociale patiënt krijgt onbegrepen, slecht behandelbare complicaties Langdurige opname, veel onzekerheid Verantwoordelijkheidsgevoel behandelaars Uit comfort zone : patiënt vragende partij Patient agressie tov medewerkers Verbaal, fysiek, psychisch Op basis van frustratie, persoonlijkheid, veranderd bewustzijn 13-6-2013 oncologie in perspectief

deze klap : groot dilemma Verpleging afgebrand patiënt moet weg, afdeling gaat kapot Personeelsbelang Veiligheid en werkklimaat RODE KAART! Medische verantwoordelijkheid Dood zieke patiënt Behandelovereenkomst Patiëntenbelang 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief Uit het dilemma komen Vraagt heldere afweging, afstemming en beslissingsbevoegdheid Huidige richtlijnen saneren Agressie in 7 verschillende documenten Helderheid in protocollen, terminologie Belang voor personeelsbeleid Alle partijen moeten zich gehoord weten 50% arbeidsgebonden ziekteverzuim: psychosociale belasting, wo agressie en geweld 13-6-2013 oncologie in perspectief

Heldere diagnose en analyse van situatie mijn achtergrond : Alles begrijpen is, alles kunnen vergeven beter: Alles begrijpen is tot meest verstandige aanpak komen. 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief Variabelen Positie van agressor Patiënt Naaste / familie/ partner Soort agressie Soort geweld Fase/ beloop van ziekte Persoonlijkheid van de agressor Interactie van slachtoffer/ team 13-6-2013 oncologie in perspectief

Soorten agressie en geweld Verbaal geweld Fysiek geweld Psychisch geweld Frustratie agressie Onwillekeurige agressie Instrumentele agressie 13-6-2013 oncologie in perspectief

13-6-2013 oncologie in perspectief No-nonsens stop met dat softe gepraat over ‘lastige lieden’ noem het beestje bij de naam: ‘agressie op de werkvloer’ 13-6-2013 oncologie in perspectief