IMKL Open Standaarden in kader van het KLIP Wim Van Huele (AGIV) An Heirman (GIM) FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18 juni 2008

Aanleiding: algemeen kader (2005) Het ontsluiten en uitwisselen van geo-informatie tussen de beheerders en gebruikers van kabel- en leidinginformatie bevorderen teneinde graafschade aan kabels en leidingen te beperken Ontsluiten – korte termijn KLIP – Kabel & Leiding Informatie Portaal Uitwisselen – lange(re) termijn standaardisatie met GRB als referentie IMKL - Informatiemodel Kabels en Leidingen FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

Kabel- en leidingbeheerder Voor en na KLIP Plan- aanvrager KLIP website Kabel- en leidingbeheerder 1 2 3 Voor KLIP 4 5 … firma x, y … Na KLIP 1 FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

KLIP KLIP in cijfers (apr 2008) Operationeel sinds mrt 2007 >2000 professionele planaanvragers 309 Kabel- en Leidingbeheerders 368 Beheerders Openbaar Domein 250 - 300 planaanvragen/dag 7 KLB’s/planaanvraag Uptime service >98% Helpdesk (5/7d – 8-16u) FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

KLIP – Open standaarden: GML Beheer KLB- en BOD-zones Opladen in KLIP, enkel via GML(2.1) Conversie (Shape, DXF) en validatietool beschikbaar FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

KLIP – Open standaarden: GML Afhandelen planaanvragen door betrokken KLB’s Planaanvraag resulteert in email + GML als bijlage (Semi-)automatisch verwerken van planaanvragen Bedrijfspecifieke toepassingen Eandis (2.2 ->0.3 VTE) – Belgacom - … Commerciëel ontwikkelde toepassingen Vianova: Novapoint Plan (KLIP) Responder Add-on op AutoCAD, AutoCAD Map en/of AutoCAD Civil 3D Speer-IT: KLICON MapInfo (Runtime Viewer) Geomap KLIP 2.0 -> services FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL: probleemstelling Digitaal plannen uit te wisselen: nog niet mogelijk Wens van Planaanvragers en KLB’s Planaanvragers wensen Alle leidingen op één plan te raadplegen Snel de liggingsplannen te ontvangen (met één druk op de knop) Uniforme voorstelling Geen overbodige plannen van buiten de planaanvraagzone Betrouwbare plannen (nauwkeurigheid, volledigheid) Kabel- en leidingbeheerders wensen Hun informatie zelf te beheren (decentraal) Open standaarden te gebruiken om informatie uit te wisselen Impact van invoering IMKL na te gaan IMKL FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

Informatie Model Kabels en Leidingen Randvoorwaarden Informatiemodel kabels en leidingen (IMKL) beschikbaar Afsprakenkader (datamodel) Presentatiemodel kabels en leidingen (PMKL) In uitvoering (afgerond september 2008) Uniforme topografische achtergrond beschikbaar GRB, planning 2014 beschikbaar voor Vlaanderen Digitale vectoriële kabel en leidinginformatie beschikbaar Conversie van ‘papieren’ informatie en naar vectoriële informatie IMKL implementatie in KLIP Nadat aan alle randvoorwaarden is voldaan Ten vroegste 2014 FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL-project Doel: een door de belanghebbenden geconsolideerd IMKL opstellen, met inbegrip van een presentatie/visualisatiemodel, dat in de praktijk wordt getest. Onderzoeksproject Uitvoering door GIM met in onderaanneming Geodan 4 delen 1: informatieanalyse - informatiediagram 2: informatiemodel Kabels en Leidingen (IMKL) opstellen 3: praktijktest van het IMKL 4: bijsturen van het IMKL ten gevolge van de praktijktest Gebruikerscommissies Praktijkgroep FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 1: informatieanalyse Inventaris behoefte & aanbod Opstellen checklist met behoeften ahv enquête Evaluatie bestaande standaarden mbt kabel-en leidinginformatie: BEFDSS, FGDC-UDCS, IMGeo, IMKL 2006 (ndl), NEN 3116, NEN 3610, OGC 03-055r1, OGC 03-061, OGC 03-062r1 Evaluatie bestaande datamodellen en -extracten > gebruikerscommissie Object Role Modeling (ORM) diagram Opstellen ORM: visuele techniek voor ontwikkelen databankmodel op conceptueel niveau bevat: objecten, waarden, relaties (rollen) Opstellen rapport met gegevensspecificaties FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel Informatiemodel: ‘IMKL’ formele definitie van objecten, attributen, relaties en regels mbv UML-klassendiagram & bijhorende objectencatalogus Databank model & GML schema’s ERD: structuur, samenhang en inrichting van de gegevens toepassing ahv Open Standaard: GML applicatieschema’s Presentatiemodel: ‘PMKL’ visualisatie van gedefinieerde objecten: kleur, lijndikte, lijnsoort, … toepassing ahv Open Standaard OGC: Styled Layer Descriptor (SLD) > gebruikerscommissies - iteratief proces FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel Informatiemodel ‘IMKL’ Objecten uit het IMKL: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel Informatiemodel ‘IMKL’ Thema’s en subthema’s: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel IMKL - GML 2 applicatieschema: GML = Geographic Markup Language Standaard van OGC voor beschrijven van geografische data in XML Geografische data = features met attributen én geometrie (ligging) “GML applicatieschema” GML = bouwdoos, waarmee een concreet model moet worden gebouwd een concreet model noemt een GML applicatieschema een GML applicatieschema is een XML Schema concrete geodata wordt opgeslagen in GML bestanden (XML bestanden) GML bestanden (XML) valideren tegen GML applicatieschema (XML Schema) Voor IMKL wordt gebruik gemaakt van GML 2.1.2 IMKL GML 2 applicatieschema beantwoordt aan Simple Feature Profile Gebruikt voor de encoding van geodata in de WFS van praktijktest 2 FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel IMKL - GML 2 hiërarchie: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel IMKL - GML 2 simple feature profile FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel IMKL - GML 3 applicatieschema: Gelijkaardig aan GML 2 applicatieschema maar met GML 3.1.1 encoding Gebruik van simple feature profile level 0 (d.i. meest beperkte profiel) Structuur applicatieschema: identiek Gebruik van tags: kleine verschillen > geen ondersteuning in desktop GIS Waarom geen GML 3.2.x? Niet gebruikt want profiles bestaan slechts voor GML 3.1.x GML 3.2 verschilt wel weer van GML 3.1 (is eigenlijk eenvoudiger) Doel voor IMKL: Uitwisseling van IMKL data in een open, gestandaardiseerd en “up to date” formaat Volledigheid FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel SLD = Styled Layer Descriptor OGC standaard voor het beschrijven van de voorstelling van geodata Gebruikt SVG/CSS2 voor definiëren van symbologieën (~ styles in HTML) Maakt ook gebruik van OGC Filter encoding (selecteren van features) Wordt voornamelijk gebruikt samen met een WMS (Web Map Service) voor het renderen van features (bijv. in GML) op een kaart (map) FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel SLD - algemene structuur: SLD 1.0.0 user-defined style FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel Doelstellingen PMKL Vlaanderen: gebruik van Styled Layer Descriptor als “opmaaktaal” twee versies: kleur en grijswaarden (zwart-wit, voor afdruk) symbologie toegekend obv thematische indeling (cf. IMKL Nederland) gebruik van specifieke symbolen (overgenomen uit GRB) gebruik van lagen in praktijktest 1 (a/b): per thema/subthema/klb geen mogelijkheid tot intelligente plaatsing laaginformatie (voorkomen overlap) integratie van lagen van KLB’s in praktijktest 2 onderzoeken mogelijkheid tot intelligente plaatsing laaginformatie (overlap) tonen van annotaties met behulp van TextSymbolizer uit SLD FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel PMKL - presentatieregels: Thema’s: kleuren FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel PMKL - presentatieregels: Subthema’s: lijnsymbolen Status: lijnstijl of kleur met combinatie van grijswaarden FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel PMKL - presentatieregels: Type: apart symbool containerleidingen: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel PMKL - presentatieregels: Type: apart symbool leidingelement: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 2: informatiemodel PMKL - presentatieregels: Annotatie en maatvoering: unieke kleur per thema FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Doelstelling: Het toetsen van de praktijkbestendigheid van het IMKL (informatiemodel) en het bijbehorende PMKL (presentatiemodel) obv werkelijke informatiebronnen van beheerders en een werkelijke bruikbaarheidstest door planaanvragers en studiebureaus van op PMKL gebaseerde visualisatie van de IMKL objecten 3 verschillende pistes: piste 1a: enkel WMS, rechtstreeks op systeem K&L-beheerders piste 1b: enkel WMS, maar op parallelle databank bij K&L- beheerders piste 2: ook WFS (GML via SLD omgezet naar WMS), rechtstreeks op systeem K&L-beheerders FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Samenhang van de verschillende delen: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Voorbereiding: Selectiecriteria van testgebieden: aanwezigheid KLB’s die deelnemen aan praktijktest verstedelijkt vs. ruraal gebied beschikbaarheid GRB als referentielaag graafwerken in uitvoering in periode praktijktest (o.b.v. planning Aquafin) Twee testgebieden: Opwijk (grens met Merchtem) > werfzone Aquafin Kapellen > GRB beschikbaar Bruikbaarheid van het IMKL/PMKL zal aan de hand van de praktijktest op het terrein worden aangetoond door gravers in testgebied Opwijk FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Voorbereiding: Deelnemers praktijktest - overzicht software: FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Praktijktest 1a: enkel WMS rechtstreeks op systeem KLB gebruikte databanken: SQL Server & Oracle gebruikte software: MapInfo MapXtreme (.Net) ArcGIS Server GeoMedia WebMap Smallworld FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Praktijktest 1b: enkel WMS parallelle IMKL-databank bij KLB gebruikte databank: PostgreSQL/PostGIS gebruikte software: GeoServer FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten WFS en WMS rechtstreeks op systeem KLB gebruikte databanken: SQL Server & Oracle gebruikte software: MapInfo MapXtreme (.Net) ArcGIS Server GeoMedia WebMap portrayal server: GeoServer FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Specificaties viewer applicatie web toepassing, thin client (geen plugin), raadpleegbaar in moderne browsers raadplegen van kaartlagen aangeleverd door geografische servers KLB’s (simulatie bij GIM en Geodan) gebruikelijke viewer functionaliteit: pannen, zoom in, zoom uit, lagen aan/uit lagenbeheer via tree-view: thema > subthema > beheerder legende: weergave symbologie uit PMKL extra functionaliteit: identify op geografische features meten op kaart printen van de kaart (naar PDF) feedback mechanisme (waarschuwing indien geodata server niet on-line) FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Screendump viewer applicatie FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 3: praktijktesten Evaluatie techniek vertaling informatie: correcte weergave van oorspronkelijke data leesbaarheid en duidelijkheid van de voorgestelde informatie gebruiksvriendelijkheid bruikbaarheid van de ontvangen informatie: is alle noodzakelijke informatie beschikbaar? financiële haalbaarheid > door GIM, Geodan, AGIV en gebruikerscommissie FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

IMKL - deel 4: bijsturing Bijsturen van de opgestelde modellen definitief IMKL definitief PMKL Voorstel voor implementatie van IMKL in KLIP FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008

Info - Contactgegevens Meer info: www.klip.be/IMKL.aspx Coming events 25 september: Ondergrondse leidingen, digitaal bekeken, KaHo Gent 20 november: AGIV-trefdag, ICC Gent Wim Van Huele wim.vanhuele@agiv.be An Heirman an.heirman@gim.be Peter Van de Crommert peter.van.de.crommert@geodan.nl FLAGIS – Studiedag GIS Open Standaarden 18/6/2008