Acute pathologie bij de bejaarden Een onvolledig plaatje

De veroudering van de bevolking Een voorbeschouwing De veroudering van de bevolking

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Belgische bevolking : prognoses 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Belgische bevolking: prognoses (%) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij de bejaarden Een onvolledig plaatje

Het onderwerp is zeer breed Omvat de hele interne en heelkundige pathologie van de bejaarde Selectie maken ! 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Enkele nota’s bij acute ziekte bij de bejaarde Atypisch en niet specifiek ziektebeeld. Grotere morbiditeit en mortaliteit. Snellere progressie. Financiële en gezondheidsgevolgen. Ouderen hebben meer voordeel van invasieve behandelingen Neveneffecten waarschijnlijker en ernstiger Investigaties slechter verdragen Co-pathologie Belang van positieve resultaten ? (eg UWI) Trager respons op behandeling. Mineure deterioratie kan leiden tot ernstige ziekte. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Enkele nota’s bij acute ziekte bij de bejaarde Atypisch en niet specifiek ziektebeeld. Grotere morbiditeit en mortaliteit. Snellere progressie. Financiële en gezondheidsgevolgen. Ouderen hebben meer voordeel van invasieve behandelingen Neveneffecten waarschijnlijker en ernstiger Investigaties slechter verdragen Co-pathologie Belang van positieve resultaten ? (eg UWI) Trager respons op behandeling. Mineure deterioratie kan leiden tot ernstige ziekte 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Atypische ziektebeeld Gangmoeilijkheden Failure to thrive (algemene achteruitgang) Delirium Koorts, dyspnee Minder aanwezig Hoesten, thoracale pijn, spierverzet, pollakisurie…. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Atypische ziektebeeld Gangmoeilijkheden Failure to thrive (algemene achteruitgang) Delirium Koorts, dyspnee Minder aanwezig Hoesten, thoracale pijn, spierverzet, pollakisurie…. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Verstoord bewustzijn Cognitieve stoornissen Perceptiestoornissen Snel optreden Oorzakelijke aandoening 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Verstoord bewustzijn Verandering van niveau van oplettendheid Verstrooibaarheid Duizeligheid Lethargie Subcoma ( hypervigilantie) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Cognitieve stoornissen Geheugenverlies Desoriëntatie Spraak en taalstoornissen Beter dan een formele mentale test : “overall accessibility” en oplettendheid Vorig niveau van functioneren (hetero-anamnese) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Perceptiestoornis Visueel Persoonsverkenning Hallucinaties Auditief Taal 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Tijdsverloop Optreden over uren/dagen Duur : dagen/maanden Verergering tegen de avond (cfr dementie: sun downing) Retrograde amnesie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Oorzaken Medicatie en medicatiestop Medische aandoeningen 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Oorzaken Medicatie en medicatiestop Medische aandoeningen 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medicatie en medicatiestop Anticholinergics* (eg, diphenhydramine), TCAs, (eg, amitriptyline, imipramine), antipsychotics (eg, chlorpromazine, thioridazine) • Anti-inflammatory agents, including prednisone Benzodiazepines or alcohol—acute toxicity or withdrawal Cardiovascular (eg, digitalis, antihypertensives) Diuretics GI (eg, cimetidine, ranitidine) Lithium Opioid analgesics (especially meperidine) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Oorzaken Medicatie en medicatiestop Medische aandoeningen 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie “… in old age, pneumonia may be latent, coming on without chills, the cough and expectorations are slight, the physical signs ill-defined and changeable, and the constitutional symptoms out of all proportions…” (W. Osler 1849-1919) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie Klassiek Hoest, koorts, rillingen, pleurapijn Crepitaties Bejaarden Weinig respiratoire symptomen Delirium Verergerende chronische verwardheid Vallen (= indicatie dat patiënt ziek is) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie 6e doodsoorzaak in de VS Verlengd herstel Tot verschillende maanden 25-60 % verminderd fysisch vermogen Risicoverhogend Decubitus Cognitief deficiet Functioneel deficiet Lage sociale activiteit (isolatie) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie Risicofactoren van de patiënt Dementie Epilepsie Hartdecompensatie CVA COPD Silent aspiration : 71 % van de bejaarden met CAP aspireren in hun slaap. (10 % bij controle) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie Risicofactoren omgeving Seizoen (winter > zomer) Micro-organisme (S. pneumoniae) PRSP !! 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie Etiologie (CAP) S. pneumoniae (ondergediagnosticeerd) H influenzae Staph. Aureus Chlamydia 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Pneumonie Etiologie (nursing home) Vooral gram negatieven Proteus, klebsiella,pseudomonas…. Kolonisatie - infectie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Urineweginfectie Klassificatie Naar lokalisatie (urethritis, cystitis, pyelonefritis, prostatitis) Symptomatisch-asymptomatisch Frekwentie van voorkomen Al of niet complicaties Gerelateerd aan katheters. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Urineweginfectie Asymptomatische bacteriurie > 105 CFU /ml Is een echte infectie en geen kolonisatie Meestal E.coli die mettertijd minder virulent wordt en gevoeliger aan de bactericide werking van plasma Niet behandelen 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Urineweginfectie Etiologie Aandeel E. coli zakt naar ongeveer 70 % Meer Klebsiella, Proteus (lithiase), P. vulgaris, Morganella Resistente kiemen bij recurrente infectie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Urineweginfectie Pathogenese Vrouw/man verhouding wordt kleiner Factoren die een rol spelen Obstructie Gedaalde sexuele activiteit (gedaalde hormoonspiegels) Meer instrumentatie Gedaalde immuniteit Prolaps, lithiase, maligniteit 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Urineweginfectie Symptomatologie Klassiek Delirium Zelden enkel en alleen door banale cystitis Eerder door gecompliceerde infecties en sepsis. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Urineweginfectie Katheter gerelateerde bacteriurie Asymptomatisch : niet behandelen Antibiotica post plaatsing vertragen het optreden van bacteriurie maar voorkomen het niet Symptomatische bacteriurie behandelen met nauwste spectrum (cfr cultuur) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Hangt nauw samen met infectie Dikwijls onderkend 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Transiënte incontinentie Chronische incontinentie Urge incontinentie Stress incontinentie Gemengde incontinentie Overflow 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Transiënte incontinentie (DIAPPERS) Delirium Infectie Atrofische urethritis en vaginitis Pharmaceuticals (alcohol/medicatie) Psychosomatische stoornissen Excessieve urine-output (diuretica, caffeïne, alcohol, hyperglycemie) Restricted mobility Stool impaction 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Detrusor overactiviteit #1 Matige tot grote hoeveelheid Nycturie –nachtelijke incontinentie Geen neurologische afwijkingen DHIC: detrusor hyperactivity impaired contractility 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Stress incontinentie Meestal door bekkenbodemlaxiteit (musculair, ligamentair) Intrinsieke sfincterdeficiëntie Urethrale atrofie. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Outlet obstructie 2de meeste frequente oorzaak bij mannen BPH Prostaat CA Urethrastrictuur Obstructie door neurologische oorzaak Altijd ruggemergletsel Detrusor-sfincterdyssynergie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Detrusor onderactiviteit Stoornis van de blaasbezenuwing Autonome neuropathie Parkinson Ethyl CVA 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Urinaire incontinentie Behandeling Detrusor hyperactiviteit Mictietraining, ditropan, detrusitol,(augmentatiecystoplastie) Outlet incompetentie Bekkenbodemgymnastiek, pessarium, heelkunde Outlet obstructie Alfa blokkers, finasteride, saw palmetto, TURP Detrusor onderactiviteit Katheter 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie Vermindering van het totale lichaamswater zonder een even grote vermindering van het lichaamsnatrium Meest voorkomende vocht- en electrolietenstoornis bij bejaarden 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie Gedaalde homeostase Dorstsensatie verminderd Tgv stoornissen aan de opiaatreceptoren ? Nierlijden Gedaalde concentratiemogelijkheid gecorreleerd aan gedaalde GFR Gedaalde Na excretie (GFR, decompensatio) Veranderingen in het RAA systeem 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie ADH Verminderde gevoeligheid aan ADH (minder binding aan de V2 receptoren) Diurne variatie (stijging ‘s nachts bij ouderen “blunted” Alzheimer ANP Verminderde respons op stijgen van ANP (minder natriurese) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie Oorzaken Infecties (urineweg, long..) zweten en hyperventilatie Excessief urineverlies : diuretica, hyperglycemie, hypercalcemie Laxatieven abusus (incl colonvoorbereiding en diarree) Omgeving (overmatig zweten in de zomer) Verminderde toegang tot H2O Gedaalde vochtinname om nycturie te vermijden Dementie Meestal combinatie van verschillende factoren 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie Kliniek Gewichtsverlies (acuut) van > 3 % Ouderen hebben een lagere lean body mass Verhoogde ureum/creatinine ratio Lage urine Na Droge tong, gedaalde turgor, spierzwakte, confusie, sufheid. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie Risicofactoren Vrouwen >85 jaar > 4 chronische aandoeningen > 4 medicaties Bedlegerig Laxativa abusus Chronische infecties 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Deshydratatie Behandeling Oraal Indien Na verhoogd Water Dranken laag in natrium (fruitsap…) Normaal natrium Water met wat zout (bouillon…) Laag natrium Isotonische oplossingen (ORS) IV Bij hemodynamisch onstabiele patiënten 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hypernatremie Meestal relatief deficiet van water tov oplossing Preventie : waterinname verbeteren 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hypernatremie Voorbeschikkende factoren Koorts, bedlegerigheid, heelkunde, voedingssupplementen, IV oplossingen, diabetes, diarree, GI bloeding, diuretica, diabetes insipidus, dialyse. Dementie Door verschillende onderliggende aandoeningen Gedaald dorstmechanisme Verminderd vermogen om aan water te geraken Lage spiegels vasopressine 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hyponatremie Inname en Retentie van water door Daling van het effectief circulerend volume Syndroom van inappropriate ADH secretie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hyponatremie Oorzaken Thiazide diuretica (in combinaties) SIADH Infecties Letsels centrale zenuwstelsel Medicatie (SSRI !) Longlijden Maligniteit Hartfalen (lage cardiac output, relatieve hypovolemie, waterretentie) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hyponatremie Symptomen Lethargie Delier Agitatie Oedemen Diagnose Plasma en urine osmolaliteit Evaluatie vulling 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie “De ingewanden worden luier bij het ouder worden” Hippocrates 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie Voorkomen 26 % van de mannen > 65 jaar 34 % van de vrouwen > 65 jaar 75 % van de patiënten in rusthuizen neemt laxativa 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie Definitie Functionele obstipatie Persen > 25 % van de tijd Harde stoelgang > 25 % van de tijd Onvolledige evacuatie > 25 % van de tijd Minder dan 2 stoelgangen per week Rectale dyschezie Anale blokkage > 25 % van de tijd Langdurige defecatie en manuele desimpactie. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie Oorzaken Terminal reservoir syndroom (vertraagde transit in distaal colon en rectum) Gedaalde anale sfincterdruk Minder compliant rectum 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie Complicaties Fecale impactie Intestinale subobstructie Stercoraal ulcus Mentale stoornissen Urineretentie Overloopdiarree 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie Complicaties Fecale impactie Gevolg van mentale en fysische achteruitgang Fysiologische veranderingen ten gevolge van impactie Gedaalde rectale, anale en perineale gevoeligheid zodat grotere rectumvolumes nodig zijn om de defecatie in gang te zetten. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Fecale impactie en obstipatie Behandeling Vezels :slechte compliantie Lactulose : bloating PEG : minder bloating , cave electrolieten Lavementen (microlax, norgalax, fleet….) Stimulantia Vermijdt minerale oliën ! 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Longembool Etiologie Bedrust, inactiviteit, DVT Traumata (heupfracturen) Zeldzaam (proteine S, protein C, antitrombine III deficiëntie, antiphospholipid…. 90 % van de longembolen ontstaan in de onderste ledematen. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Longembool Kliniek Tachypnee, verwardheid, koorts, wheezing, aritmieën, hartfalen… Transiënte dyspnee Longinfarct Rechtsfalen Cardiovasculaire collaps Slechts 33 % heeft symptomen van DVT 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Longembool Diagnose Kliniek Labo: arteriële bloedgassen, D-dimeren Ventilatie perfusiescan (lage, midden en hoge probabiliteit) CT scan van de thorax (+ contrast) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Longembool De mythe van de D-dimeren Worden heel veel bepaald Zijn heel dikwijls aspecifiek verhoogd (trauma, operatie, infectie, systeemlijden….) Hebben enkel nut om longembool uit te sluiten 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Longembool Behandeling Heparine LMWH Orale antico Trombolyse V. cavafilter 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Medische aandoeningen Infections Respiratory*, skin*, urinary tract*, and others Metabolic Disorders Acute blood loss, dehydration*, electrolyte imbalance*, end-organ failure (hepatic, renal), hyperglycemia, hypoglycemia*, hypoxia* Cardiovascular Arrhythmia, CHF*, MI*, shock Neurologic Miscellaneous CNS infections, head trauma, seizures, stroke, subdural hematoma, TIAs, tumors Fecal impaction, postoperative state*, sleep deprivation, urinary retention 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hartfalen Etiologie Ischemisch hartlijden Hypertensief hartlijden Kleplijden Cardiomyopathie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hartfalen Systolisch vs diastolisch hartfalen Diastolisch hartfalen goedaardiger Behandeling enigszins anders Systolisch hartfalen : lage EF Dikwijls geprecipiteerd door infectie, VKF 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hartfalen Symptomen Delirium Oedeem Gestegen centraal veneuze druk Reutels Dyspnee, vermoeibaarheid T4, souffles, T3 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hartfalen Diagnose EKG : linker kamerhypertrofie Thorax Echocardio 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Hartfalen Behandeling ACE of ATII Diuretica = symptomatisch Digitalis ?? Beta blokkers Aldactone Calciumantagonisten. 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Terug naar delirium 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Risicofactoren Ouderen Zwaar zieken Dementerenden Frail Infectie, deshydratatie Visusstoornissen Polyfarmacie Alcohol 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Oorzaken Infectie Neurologisch (CVA, SD hematoom) Cardiaal (infarct, hartfalen) Respiratoir (longembool, hypoxie) Electrolietenstoornissen Endocrien en metabool Medicatie 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium • Anticholinergics* (eg, diphenhydramine), TCAs, (eg, amitriptyline, imipramine), antipsychotics (eg, chlorpromazine, thioridazine) Anti-inflammatory agents, including prednisone Benzodiazepines or alcohol—acute toxicity or withdrawal Cardiovascular (eg, digitalis, antihypertensives) Diuretics GI (eg, cimetidine, ranitidine) Lithium Opioid analgesics (especially meperidine) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Behandeling Onderliggende oorzaak wegnemen Supportieve maatregelen Omgeving Activiteiten overdag stimuleren Correctie visus, gehoor, …. Maatregelen om de slaap te bevorderen Preventie deshydratatie Fixatie (noodoplossing) 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer

Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer Delirium Behandeling Haldol Risperdal Zyprexa 10 juni 2004 Acute pathologie bij bejaarden - D. Demeyer