4.8.5.1 Zoogdieren - natuur 2 2 Veldmuis Bosmuis Spitsmuis Mol Dwergvleermuis Bruinvis Wezel Boommarter Das Grijze zeehond Verschil in de kop en het gebit van een veldmuis (boven) en een spitsmuis.
Veldmuis Leeft in velden, akkers, bermen, langs bosranden, slootkanten en spoordijken waar het een hol maakt (foto). Na een draagtijd van ongeveer 20 dagen werpt het wijfje 5 - 6 jongen. De jongen zijn na een maand geslachtsrijp. De veldmuis eet allerlei zaden waaronder veel granen, ze eten vruchten, knollen en wortels, bladeren en schors. Vooral `s nachts actief. `s Winters hamsteren ze granen en bonen. Alle muizen worden door andere dieren gegeten, o.a. door hermelijn, torenvalk, buizerd, reiger. ‘Dat muisje krijgt nog wel een staartje’.
Bosmuis Ze leven over het algemeen in bossen, tuinen, struikgewas en zandduinen; soms ook in gebouwen Hij heeft een gevarieerd dieet: hij leeft o.a. van graan, vruchten, bessen, beukennootjes, hazelnoten (foto) paddenstoelen, maar ook van insecten en slakken. De bosmuis is zeer beweeglijk en is in staat flinke sprongen te maken. De bosmuis wordt maximaal achttien tot twintig maanden oud, hoewel hij in gevangenschap meer dan vier jaar kan worden.
Spitsmuis De spitsmuizen behoren tot de kleinste zoogdieren. Ze hebben korte haartjes, meestal bruinachtig of grijs van kleur. Het grootste deel van de soorten leeft alleen en is zowel 's nachts als overdag actief. Ze zijn carnivoor en eten daarnaast plantaardig voedsel. Spitsmuizen zijn giftig: hun speekselklieren scheiden een giftige substantie uit. Ze hebben een extreem hoge hartslag, tot van meer dan 600 tot 1200 slagen per minuut bij verhoogde inspanning. Hierdoor leven ze ook relatief kort, maximaal 2,5 jaar.
Mol Een mol heeft grote tot graafhanden omgevormde voorpoten, waarmee het dier de ondergrondse gangen graaft. De mol heeft kleine, slecht ontwikkelde ogen; hij is echter niet blind. Zijn belangrijkste zintuig is zijn spitse roze snuit die gevoelige snorharen en tastzenuwen bevat. De mol leidt een solitair bestaan. Alleen in de paartijd vormen ze paartjes. Na twee maanden zijn de drie tot zes jongen zelfstandig en verlaten ze het nest om een eigen territorium te zoeken, waarbij mollen met elkaar in gevecht kunnen komen. Regenwormen zijn het belangrijkste voedsel. De mol moet per dag 40 tot 50 gram aan voedsel binnenkrijgen.
Wie is er niet uit voorgelezen?
Dwergvleermuis Verblijft in gaten en spleten van gebouwen, maar ook in vleermuiskasten. De draagtijd is afhankelijk van het voedselaanbod: bij te weinig voedsel, raken de dieren in een soort ‘zomerslaap’, waarmee de draagtijd wordt verlengd. Binnen een kraamkolonie gebeuren de worpen vrij synchroon, de meeste jongen worden binnen twee weken geboren. Er wordt één jong geboren, soms twee. De dwergvleermuis komt na zonsondergang te voorschijn, jaagt over water en weilanden, langs heggen en bosranden en bij lantaarnpalen. Meestal overwinteren ze in groepjes van tien tot twintig dieren in gebouwen en in bomen.
Wezel De wezel is het kleinste roofzoogdier ter wereld. Een vrouwtjeswezel weegt slechts 35 gram, lichter dan een veldmuis. De staart heeft geen zwarte punt, zoals bij de grotere hermelijn, die verder veel op de wezel lijkt. De wezel voedt zich voornamelijk met muizen, ratten en kleine konijnen. De dieren zijn zowel 's nachts als overdag actief, waarbij de dieren onregelmatig rustperiodes nemen. Wezels leven solitair. Het territorium van een mannetje overlapt meestal meerdere territoria van vrouwtjes.
Boommarter Hij is vooral in bosrijk terrein te vinden, waar hij in de bomen op eekhoorns en andere boomdieren jaagt. In de zomer en het najaar eet de boommarter ook wel bessen en paddenstoelen. Deze soort is voornamelijk in de schemering of 's nachts actief. In april en mei vinden de geboorten plaats. Meestal worden drie jongen in een hol in een boom geboren. Sinds vijf jaar worden boommarters in de bossen van Noord Holland boven het Noordzeekanaal gezien. (zie www.waarnemingen.nl ). De boommarter wordt tot 3 à 4 jaar oud, 17 à 18 jaar in gevangenschap.
Das Een das leeft in een hol, burcht genaamd, dat vele generaties meegaat. De burcht wordt met de graafpoten (foto) zelf gemaakt. Hij is vooral ‘s nachts actief en heeft een omnivoor dieet. De dieren zijn meer carnivoor in de lente en meer herbivoor in de herfst. Dassen hebben een slecht zicht, zelfs van dichtbij kunnen zij maar weinig waarnemen. Het kunnen ruiken is veel beter ontwikkeld. Dassen houden geen winterslaap, maar zijn minder actief. De das komt niet in de bossen van Bergen voor. Het dichtst bijzijnde gebied is het Gooi.
Bruinvis Bruinvissen eten kleine levende dieren zoals De bruinvis is een dolfijnachtige en komt voor in de Noordzee. Volwassen exemplaren kunnen tot 1.80 m. lang worden. Bruinvissen eten kleine levende dieren zoals vissen en garnalen. Als er maar weinig golfslag is kunnen bruinvissen gezien worden. De rugvin en een klein stukje rug komen net boven het water uit tijdens het ademhalen. Bruinvissen worden ook gevonden als ze verzwakt of dood zijn en op het strand liggen. (zie www.walvisstrandingen.nl) In de vitrine in de gang bij lokaal C212 ligt het skelet van een bruinvis.
Grijze zeehond Wordt ook wel kegelrob genoemd. De dieren zijn van andere zeehonden te onderscheiden door de rechte snuit. Mannetjes worden tot 3 m. lang en kunnen 300 kg. wegen, vrouwtje tot 2,2 m. en 200 kg. Dankzij een dikke speklaag is de grijze zeehond goed beschermd tegen het koude zeewater. Ze eten vooral vis en schaaldieren. Met een goed ontwikkeld zicht- en reukvermogen worden de prooidieren opgezocht. De grijze zeehond komt in de Noord- en Waddenzee voor in mindere aantallen dan de gewone zeehond.