Welbevinden bij kinderen met CI Margreet Langereis Anneke Vermeulen 14e Terugkomdag NICU, 17 januari 2013

Inhoud Inleiding Beschrijving van het welbevinden en de school resultaten van kinderen met een CI op de lange termijn . Gerelateerd aan de hoor en talige mogelijkheden Eerste implantaties bij kinderen in 1990 In deze periode verschuiving van de indicatie voor CI aanvankelijk geen bruikbaar restgehoor op relatief latere leeftijd CI Vanaf 2004 standaard na 5 jaar uitgebreid onderzoek Veel vragen over meerwaarde CI op linguistisch en sociaal gebied

Verloop leeftijd bij implantatie Aantal kinderen per leeftijd dat geopereerd werd Tussen 90-95 …… Bovenaan het totale aantal Rood eerste levensjaar, onder de 1 jaar Oranje tweede levensjaar, onder de 2 jaar Geel derde levensjaar, onder de 3 Groen vierde levensjaar onder de 4 Blauwgroen 4en 5 Blauw 6 en 7 jarigen Paars 8 en ouder

Subject data 60 kinderen Prelinguaal doof Inclusie op basis van klinische follow up na 5 jaar Onderwijs op scholen voor kinderen met normale leermogelijkheden / IQ (Regulier of Speciaal) In maanden range gemiddelde sd Leeftijd bij implantatie 13 - 79 34 16 Leeftijd 5 jaar na CI 70 -145 97

Onderzoeksinstrumenten Auditieve Spraakperceptie (foneemscore NVA lijst) Begrip van gesproken taal (Reijnell/TvK) Voor de 5- jaars evaluaties: Schoolresultaten (opgevraagde data oa: CITO) Welbevinden (gestructureerd interview met psycholoog)

Auditieve ontwikkeling 36 mnd NVA foneemscore Regulier 87% SH setting 82% Dovenonderwijs 66% Open set foneem herkenning (%) Follow up in maanden

Begrip van gesproken taal Regulier SH setting Dovenonderwijs Begrip van gesproken taal Horende norm Hoor toestel ref Taalleeftijdsequivalent Kalenderleeftijd

Onderwijssetting 5 jaar na CI

Schoolresultaten per setting (CITO niveau) Percentage (%)

Relatie spraakverstaan en taalachterstand Kinderen met spraakverstaansscore van hoger dan 70 hebben een taalachterstand die kleiner is dan 24 maanden. Vaak is het ondanks deze achterstand mogelijk om auditief aangeboden onderwijs te volgen In de rode cirkel Er zijn echter ook kinderen die ondanks een redelijk tot goed spraakverstaan flinke taalachtestanden laten zien. Bij deze kinderen vermoeden wij dat er toch leer of taal problemen aanwezig zijn. Een derde groep kinderen heeft ook met ci weinig hoormogelijkheden.

Relatie tussen spraakverstaan en CITO scores Kinderen met gemiddelde of goede CITO scores hebben een auditieve spraakverstaansscore van hoger dan 70 % In de rode cirkel Er zijn echter ook kinderen die ondanks een redelijk tot goed spraakverstaan slechts beperkte schoolresultaten behalen. Bij deze kinderen vermoeden wij dat er toch leer of taal problemen aanwezig zijn. Een derde groep kinderen heeft ook met ci weinig hoormogelijkheden.

Relatie taalachterstand en CITO score Duidelijke relatie tussen gesproken taalniveau en schools presteren

Welbevinden per onderwijssetting

Sociale interactie met horende leeftijdsgenoten Mate van contact

Sociale interactie met dove leeftijdsgenoten Mate van contact Vijf kinderen zijn geisoleerd 8%. Zij hebben zelden contact met leeftijdsgenoten. Normale populatie?

Conclusies kinderen met goede auditieve mogelijkheden CI biedt 85% van deze kinderen goede auditieve mogelijkheden Dit biedt in principe voldoende mogelijkheden voor adequate gesproken taalontwikkeling (70%) Deze kinderen (63%) volgt auditief aangeboden onderwijs De 45% kinderen die regulier onderwijs volgen behalen vergelijkbare leerresultaten als hun horende klasgenoten Kinderen in SH of reguliere settings hebben regelmatig tot vaak contact met leeftijdsgenoten De ouders van kinderen in sh of regulier onderwijs melden weinig psycho sociale problemen

Conclusies kinderen met beperkte auditieve mogelijkheden Het auditieve effect van CI blijft bij 15 % zeer beperkt, Bij deze kinderen blijft het taalniveau beperkt Deze kinderen zitten in het Dovenonderwijs 85% van de kinderen in het Dovenonderwijs scoort beneden- gemiddeld op de CITO, slechts 15% scoort op C-niveau Slechts de helft van deze kinderen heeft regelmatig of vaker contact met dove of horende leeftijdsgenoten. Hun ouders melden voor bijna de helft van de kinderen dat ze niet goed in hun vel zitten. Voor de overige kinderen geldt dat de meesten het redden indien ze intensieve ondersteuning krijgen. 10% van de kinderen is weerbaar

Discussie CI heeft enorm veel effect voor deze kinderen Een kleine groep kinderen heeft er weinig profijt van Deze kinderen zitten goed op hun plek binnen het dovenonderwijs De grote groep kinderen in het reguliere onderwijs zit goed in hun vel Het blijven echter kinderen met een gehoorsprobleem waarvoor in meer of mindere mate zeer specifieke ondersteuning nodig blijft

Data tm 2010 - CI in het eerste levensjaar Taal leeftijdsequivalent

Data tm 2010 - CI in het tweede levensjaar Taal leeftijdsequivalent

Data tm 2010 - CI in het derde levensjaar Taal leeftijdsequivalent

Meerwaarde Unilaterale CI Dit biedt in principe voldoende mogelijkheden voor adequate gesproken taalontwikkeling op gestandaardiseerde testen, maar in de praktijk zien we nog problemen bij de complexere taalaspecten (verbaal IQ blijft achter) Unilaterale aanpassing biedt geen richtinghoren en geen spraakverstaan in ruis Kind is groot deel van de dag in omgevingsruis Leren op basis van gehoor is mogelijk in direkte explicitiete instructie

Meerwaarde Bilaterale Implantatie Sommatie van de signalen Betere auditief spraakverstaan in stilte Verbeterd spraakverstaan in ruis Verbetering van leren in formele leersituaties (directe instructie) Verbetering van leren in informele / incidentele leersituaties Auditieve verwerking kost minder energie Dus betere voorwaarden voor het verwerven van linguistische and sociale vaardigheden