Sociaal kapitaal LUC MARTENS - 26 MAART 2014

“Sociaal kapitaal” Een boeiend thema, dat  echt wel geen louter theoretisch karakter heeft, maar ook en vooral verwijst naar een concrete praktijk  onvermijdelijk niet alleen leidt tot een boeiende gedachtewisseling, maar ons voluit in de actualiteit plaatst  ons dwingt tot het maken van keuzes

Financieel-economisch vs Sociaal-economisch  Discussie over bijvoorbeeld  Aandeelhouderswaarde vs. waarde voor alle betrokkenen  Korte termijn vs. lange termijn  Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen vs. de organisatie als money making machine

Economisering vs ‘A great place to work ’  Fusies en overnames vs. grootschalige inkrimpingen  Aandeelhoudersrendement als leidend beginsel voor topmanagers  Winstbejag en torenhoge bonussen zetten kwaad bloed in onze samenleving + leidden ook tot bewezen ongewenst gedrag  Inkrimpingen: vaak tekenen van anorexia dan van gezonde bedrijfsvoering  Misvatting dat fraude veroorzaakt wordt door onvoldoende controle. Wel door onvoldoende moreel besef of gemeenschapsgevoel.

 A great place to work:  Vertrouwen in de leiding  Trots op het werk dat je doet  Plezier met collega’s  Aandacht voor de werkgemeenschap

TWEE MANAGEMENTTRADITIES : FINANCIEEL ECONOMISCHSOCIAAL ECONOMISCH Organisatie als geldmachineOrganisatie als werkgemeenschap AandeelhouderswaardeWaarde voor alle betrokkenen Economische doeltreffendheidSociale doeltreffendheid Maximaal rendementVertrouwen en loyaliteit EfficiencyBetrouwbaarheid ConcurrentieSamenwerken tussen concurrenten ManagementLeiderschap Nuttigheid van de mensWaardigheid van de mens Juridische verantwoordelijkheidPersoonlijke verantwoordelijkheid

Twee verschijningsvormen FINANCIEEL ECONOMISCHSOCIAAL ECONOMISCH KortetermijnwinstLangetermijncontinuïteit Macht, planning en controlVakdeskundigheid Management als een vak: “wie de baas is, mag het zeggen” Manager is meewerkend voorman: “wie het weet, mag het zeggen” Management is succesfactorLeiderschap is succesfactor Protocollen en certificaten als waarborg Reputatie en vakmanschap als waarborg Hrm en hrdP&0 en pz

 Bedrijven als arena’s:  Mentaal verzuim  Laag vertrouwen in management  Conflicten niet oplossen  Protocollen in plaats van goed leiderschap

 Mensen als resources:  Aandacht voor competentieontwikkeling i.p.v. talentonwikkeling  Flexibilisering en mobiliteit i.p.v. personeels-en organisatieontwikkeling  Werkgemeenschap als uitgangspunt  Vertrouwen en samenwerken als basis  Sociale cohesie als kritieke factor voor succes  Kwaliteit van arbeid en leven

 “Wil je snel, ga dan alleen. Wil je ver, ga dan samen.” (Afrikaans gezegde)  Samen kom je verder  Collectieve intelligentie  Onzekerheid  Strijd tussen nieuwe en gevestigde belangen

Robert Kennedy (1968):  “And if the gross national product includes all this, there is much that it does not comprehend. It does not allow for the health of our families, the quality of their education or the joy of their play. It is indifferent to the decency of our factories and the safety of our streets alike. It does not include the beauty of our poetry or the strength of our marriages, the intelligence of our public debate or the integrity of public officials… the gross national product measures neither our wit nor our courage, neither our wisdom nor our learning, neither our compassion nor our devotion to our conuntry. It measures everything, in short, except that which makes life worthwhile ; and it can tell us everything about America – except whether we are proud to be Americans.

WISDOM OF CROWDS Optelsom van informatie van individuen leidt tot betere besluitvorming en wijsheid.  Verzamelen en delen van data  Organiseren van en communiceren met grote groepen individuen  Positief:  Afhankelijkheid van instanties neemt af  Slimmere digitale gereedschappen  Kanttekeningen:  Manipuleren van groepen mensen  Data in verkeerde handen  Nieuwe vormen van uitsluiting?

 “Man remains in the end what he started as in the beginning: a biosystem with a limited capacity for change. When this capacity is overwhelmed, the consequence is future shock.” (Alvin Toffler, Future Shock)  “De moeilijkheid is niet het nieuwe te begrijpen, maar om het oude te vergeten” (J.M.Keynes)  “The future will be less about predicting it and more about collaboratively designing it.” (Josephine Green, Philips Design)

Samen slimmer dankzij het web: iedereen doet mee  Democratiserend effect  Sociale netwerken: delen en “remixen” van kennis en informatie  Verhoogde transparantie  Thomas Friedman: “De wereld is als het ware platter geworden.”  Bottom-up i.p.v. top-down is het nieuwe motto  “cognitieve surplus”

 “De kracht van divers samengestelde groepen is dat er een nieuw mentaal speelveld ontstaat, waardoor deelnemers meer open gaan staan voor elkaars bijdragen en gaan denken in nieuwe combinaties. Diversiteit zorgt voor het relativeren van je eigen positie en denkwereld en maakt je ontvankelijker om samen te werken aan nieuwe proposities, waar je vanuit je eigen frame niet vanzelf op gekomen was.” (prof. Dr. Annemieke Roobeek, hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement)

 The wisdom of the crowd laat zien dat grote groepen mensen n staat zijn om op basis van gezond verstand een heel eind te komen. het is daarom niet alleen raadzaam, maar heel effectief om in strategietrajecten medewerkers, klanten, toeleveranciers of andere stakeholders actief deel te laten nemen. Je krijgt veel terug en je creëert een goede relatie, want je laat als bedrijf zien dat je de ander hoog schat en vertrouwt.

Transities  Klimaattransitie  Sociale transitie  Ruimtelijke transitie  Demografische transitie  Bestuurlijke transitie  Transities in de zorg  Transities in het onderwijs  Transities in de arbeidsmarkt  …  Transitiemanagement