HIV, de rol van de huisarts Dr.Tine Van Haegenborgh ’05

Kenmerken huisartsenpraktijk  Geografische situering  Praktijksetting en –inrichting  Deskundigheid: preventie-curatief-palliatief  Multidisciplinaire contacten  Leefomgeving, ‘gezin’ én individu  Laagdrempelig  Continue beschikbaarheid

Hiv-test  Huisartsen vinden 60% van hiv (België)  50% van personen die test vragen niet in verband met objectieve risicofactor  Hiv test = soa check-up! vb. Serologie hiv + hbv +/- hcv + syf  Informed consent

Hiv test (vervolg) 1) patiënt vraagt test  ‘Waarom komt deze patiënt nu bij mij?’  Vraag achter de vraag?  Window fase  Soa-hypochondrie  Repeat tester  Anonieme test

Hiv test (vervolg 2) 2) Arts overweegt test  Personen met hoogrisicoprofiel  Zwangerschap(swens)  Bepaalde symptomen (jonge personen met ‘mononucleosis’, TBC, uitgebreide psoriasis, recidiv.vaginale mycose,…)

Precounseling (inhoud)  Vraagverheldering  Kennis soa/hiv toetsen  Kennis/implicaties hiv-test toetsen  Details bespreken: Wat? Waar? Wie? Wanneer?  Postcounseling voorbereiden

Precounseling (methodiek)  Open vragen !!  Angstverhelderend, in dialoog  Actief luisteren (gevoelsreflecties geven, benoemen, toetsen, samenvatten) : regisseren, met stiltes  Samen maken van inventaris van barrières, intenties en keuzes

Postcounseling  Mondeling, na 1 week  Ruimte laten  Methodiek precounselen herhalen  Negatieve test = evalueren vrijgedrag en ‘inventaris maken’  Soa preventie (vaccin HBV)  Positieve test: gesprek goed timen

Fases slecht nieuws gesprek 1. Bereid jezelf voor – eigen angst – timing ! 2. Inleiden met ik-boodschap 3. Slecht nieuws : kort en direct 4. Ingaan op emoties; meeleven- reflecteren-spiegelen – ruimte!! 5. Zo nodig toelichten slecht nieuws 6. Planning maken (24 uur)

Valkuilen counselen  Jezelf niet goed voorbereiden (1)  Mededeling uitstellen, patiënt laten raden, afleidingsmanoeuvres, pil vergulden (3)  Troosten, tegenspreken, bagatelliseren (4) (‘u bent één van de velen’), contra-agressie « het ergste wat kan gebeuren is dat er niets gebeurt » (F.Perls)

Eerste vervolgconsult  Verwerking nagaan; luisterbereidheid (maximaal)  Respect eigen tempo patiënt  Informatie geven (minimaal) (folder)  Geen klinisch onderzoek  Crisisopvang: beperkt aantal vertrouwenspersonen, profession.adres  Follow-up aanbieden

Hiv basis check-up (1)  Klinisch onderzoek : -algemeen: BD, LG, abdomen, huid, NKO,… -gynaecologisch (PAP 1x/J) -soa :‘met letsel/met afscheiding/onzichtbare’  Labo nuchter: - hemato (complet, T4 aantal/%, VL) - biochemie: Glc, nierftie, urinezuur, chol, TG, lever, CK, amylase, Fe, … - serologie (Toxo, CMV, EBV, syf, HBV, HCV,..)

Hiv basis check-up (2)  Urine (ESU) :microscopie, PCR  Vaccinaties  RX thorax  IDR (Mantoux)  Anticonceptie  Anamnese afmaken; tijdstip van seroconversie? transmissie ?

Hiv, follow-up  Klinische/biologische parameters  Ziekte- en gezondheidsbeleving  Mantelzorg/partners…  Preventie items, veilig vrijen & soa  Netwerk: wie, wat, waar, wanneer - werkmap

Follow-up onbehandelde patiënt  Stadium en kliniek ~T4  Hemato, T4, biochemie : 2 x /j  Serologie : 1 x /j  Soa check-up, Pap, IDR : 1 x/j  Vaccinaties  Counseling evtl. therapiestart?

Verwijzen behandeling  T4 < 250 – 300 ; snelle T 4 daling  VL >  Symptomen  ! Compliance beter bij juiste startmoment  Slaagkansen verminderen na elke cocktail: 80% na eerste, 70 % na tweede,…  Bijwerkingen HAART?

Follow-up behandelde patiënt  Biologische en klinische parameters - hemato, biochemie: 4 x/j  Interacties  Bijwerkingen: diabetes, hyperlipidemie, neuropathie,…  Positieve lijst  Psychosociale begeleiding

Positieve lijst  Pijnstillers: aspirine, paracetamol, ibuprofen  Antibiotica: peni’s, tetra’s, azithro, ciprofloxa  Antihistaminica: cetirizine  Sedativa: lorazepam, temazepam  Antidepressiva: fluoxetine  Neuroleptica: RisperdalR

Positieve lijst (vervolg)  Antipsychotica: fluconazole  Antimigraine: sumatriptan  Antiviraal: acyclovir, famciclovir  Betablokkers: atenolol

Huisartsen-hiv-netwerk = deskundigheidsbevordering  Horizontaal (huisartsen A’pen) (intervisie)  Verticaal (patiënt/sensoa/ARC/ziekenhuis)  Praktijkmap  Peer review  Productinfo  KAR,WVVH,UA,…

Huisartsenhivnetwerk Antwerpen  15-tal huisartsen A’pen  3-4 x/j navorming  Peer review, met ‘gasten’  Medisch technisch  Psychosociaal  Richtlijnen

Samenwerkingsprotocol  Onderling vertrouwen, zonder competitie  Inzicht in complementaritiet  Duidelijke taakomschrijving  Uitwisseling van informatie  Bekendheid van patiënt/verwijsbeleid = model van integrale samenwerking

Taakomschrijving huisartsen  Medisch technisch: - correct testen en counselen - basis check-up - preventie - correct verwijzen indien nodig/gewenst - mede follow-up (vooral T4, VL,…) - adherence  Psychosociale ondersteuning

Taakomschrijving ARC  Medisch technisch: -counselen rond AVT (wanneer, wat, hoe,…) -follow-up AVT (2-4 x/j) -switchen AVT -verwijzen derde lijn  Psycho-sociaal: gespecialiseerde hulp  Research

Kenmerken gezondheid  Autonomie  Wilservaring, vanuit innerlijke  Keuzes maken  Ervaring van betekenis en zingeving  Vermogen tot diepgaande relaties  Lichaamsbewustzijn  Expressie geven  Humor