De Kracht van Communicatie

Presentatie over: "De Kracht van Communicatie"— Transcript van de presentatie:

1 De Kracht van Communicatie
Julia van Weert Kennisnetwerk CVA, 25 November 2016

2 Belang van communicatie
Begrip Vertrouwen Participatie Kwaliteit van Leven Onzekerheid Tevredenheid Angst Leefgewoonten Herstel Therapietrouw

3 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

4 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

5 Quiz Gemiddeld kost het tonen van empathie tijdens een consult 2 minuten Juist Onjuist Een van de redenen die verpleegkundigen zelf geven als verklaring voor een weinig betrokken of gehaaste houding tegenover de patiënt is dat er in de zorg te weinig tijd is voor een geruststellend gesprek met de patiënt. Echter, uit eerder onderzoek blijkt dat het uiten van 40 seconds of compassion al voldoende kan zijn om angsten bij de patiënt weg te nemen16. En hoe eerder die zorgen bekend zijn, hoe effectiever de patiënt gerustgesteld kan worden en hoe sneller er bij de patiënt ruimte komt om nieuwe informatie te verwerken. Adequate reacties van verpleegkundigen kunnen daarom een belangrijke therapeutische waarde hebben.

6 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

7 Quiz De klinische inschatting van de vitaliteit dan wel kwetsbaarheid van de patiënt wordt onnauwkeuriger naarmate de patiënt ouder is. 30-50% therapieontrouw bij bloedverdunners 35% bij statines Juist Onjuist

8 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

9 Ouder worden en cognitie
Z-scores Park e.a., 2003

10 Recall (correct herinneren van informatie)
-

11 Literatuur: recall van informatie (onthouden en reproduceren)
Positief effect op recall: Duidelijke informatie Actief participerende patiënt Gespreksonderwerpenlijst + aandacht

12 22,3% recall Wat wordt er onthouden? 30,5 6,8
(Jansen et al, Gerontologist, 2008)

13 Verschillende behoeftes

14 Ouderen Co-morbiditeit Functionele problemen
Cognitieve en sensorische functies Persoonlijke relevantie van informatie Geven van informatie Afstemmen op behoeften van ouderen Recall van informatie Patiëntenuitkomsten (tevredenheid, therapietrouw, coping, angst, zelgmanagement, herstel) 14

15 Onvervulde informatie- en communicatiebehoeften patiënten (n=960)
Meest onvervuld: Informatie over de gevolgen voor dagelijks leven Aandacht voor naasten Realistische verwachtingen Ouderen (> 65) Affectieve communicatie (nog) belangrijker dan jongeren Ontevredener over Affectieve communicatie dan jongeren (Bolle et al., 2012)

16

17 (Bolle e.a., 2015)

18

19

20 Tools Question Prompt List (gespreksonderwerpenlijst) Keuzehulp
Opnemen consult

21

22 Question Prompt List Effecten o.a.: Meer participatie van patiënten
Minder angst Beter onthouden van informatie (‘recall’) (Brandes e.a., 2015)

23 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

24 Quiz De meeste oudere patiënten (> 70 jaar) willen het liefst dat de arts de beslissing over de behandeling neemt (> 40% wil dat) Slechts 10% van de ouderen wil dat de arts de beslissing neemt. De overigen willen er over meedenken. Juist Onjuist

25 Stappen bij samen beslissen
Informeren dat er een beslissing genomen moet worden & mening patiënt belangrijk is 2. Opties uitleggen (voor- en nadelen van elke optie) 3. Voorkeuren van de patiënt bespreken 4. Rol die de patiënt in de beslissing wil hebben bespreken, beslissing nemen of uitstellen, bespreken follow-up mogelijkheden Stiggelbout e.a., 2015

26 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

27 Quiz Gemiddeld is 35% van de CVA patiënten therapieontrouw bij het innemen van statines Juist Onjuist 30-50% therapieontrouw bij bloedverdunners 35% bij statines

28 Vier typen barrières voor therapietrouw

29

30

31

32

33

34 6-functie model communicatie
Relatie opbouwen Samen beslissen Emoties hanteren Informatie verzamelen Gedrag bevorderen Informatie geven

35 Quiz Gemiddeld kost het tonen van empathie tijdens een gesprek 2 minuten Juist Onjuist Een van de redenen die verpleegkundigen zelf geven als verklaring voor een weinig betrokken of gehaaste houding tegenover de patiënt is dat er in de zorg te weinig tijd is voor een geruststellend gesprek met de patiënt. Echter, uit eerder onderzoek blijkt dat het uiten van 40 seconds of compassion al voldoende kan zijn om angsten bij de patiënt weg te nemen16. En hoe eerder die zorgen bekend zijn, hoe effectiever de patiënt gerustgesteld kan worden en hoe sneller er bij de patiënt ruimte komt om nieuwe informatie te verwerken. Adequate reacties van verpleegkundigen kunnen daarom een belangrijke therapeutische waarde hebben.

36 Reacties op emoties minimale aanmoediging erkennen exploreren negeren
(Jansen e.a., 2010)

37 Effect van reactie zorgverlener
Hoe meer ‘negeren’ of ‘afstand nemen van de cue, hoe lager de recall Hoe meer ‘minimale’ aanmoedigingen, hoe hoger de recall ! (Jansen e.a., 2010)

38 www.gezondheidscommunicatie.amsterdam Meer informatie:

39