Gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking : een beleid in beweging Ilse Renard, Stafmedewerker team Internationaal

Waarom doen we aan ontwikkelingssamenwerking ? Geschiedenis Decentralisering = Goed bestuur Het lokale bestuur als fundamentele institutionele schakel Meerwaarde lokale besturen Van ontwikkelingssamenwerking naar internationale samenwerking Doel Vlaams programma Directe samenwerking in het kader van decentralisatie en werken aan Millenniumdoelstellingen Directe samenwerking met voorbeelden gemeenten Resultaten en uitdagingen Strategie internationalisering : hoe begin je eraan? Wat bestaat? Is stedenband beste optie ? Alternatieven Inhoud

Waarom doen we het? “als het goed gaat in de wereld, gaat het goed bij ons” gevolgen van wereldwijde processen en ontwikkelingen :  stookolie duurder  stijging werkloosheid  ziektes die zich wereldwijd verspreiden  klimaatverandering /natuurrampen…  liberalisering van diensten  migratiestromen  landbouwprotectie Europa / verstoring economie Zuid Afrikaans restaurant mooie internationale reizen Politieke systemen, economieën, culturen, ecologische systemen beïnvloeden elkaar.

Waarom doen we het? als blijk van erkenning aan ingeweken burgers “wakkere wereldburgers en middenveld “  solidariteit “een mens kan leven als hij ook iemand is “ kracht van inheemse volkeren  open staan voor andere culturen = verrijkend Spiegel : andere visies en voorbeelden van beleidsvoering harde realiteit van andere besturen  Kan leiden tot nieuwe inzichten en daadwerkelijke aanpassingen in eigen beleid. Kruisbestuiving !

Geschiedenis Initiatieven van gemeenten zelf Sinds ‘90: erkenning LB door UCLG, WACAP, VN Habitat, EC Sinds ‘95: betrok- kenheid VVSG lokaal bestuur = actor in OS naast nationale regeringen, donoren & NGO’s

LB als institutionele schakel Wereldbank – IMF – WHO – Bilaterale samenwerking (o.a. DGOS) Nationale overheidLokale overheid Basisorganisaties (vrouwenorganisaties, boerencoöperatieven, NGO’s, traditionele structuren, … Macro Micro

Meerwaarde lokale besturen Interdependentie Dezelfde rollen in N en Z – dienstverlening aan burgers – vertegenwoordiging i.f.v. algemeen belang – katalysator van lokale ontwikkeling Specifieke know how – Organisatie lokale besturen – Lokale bevoegdheidsdomeinen complementair aan NGO’s, donoren, …

Van O.S naar I.S Partnership Hervormingen Processen Hulp Transfers Projecten Wederkerigheid Outputs Ownership Gedecentraliseerde smw Overwicht donor Inputs Technische bijstand Staat tot staat

Investering versus beleidsdialoog

Doel Vlaams programma Aanmoediging gemeente als volwaardige actor in O.S. Draagvlakverbreding via interne en externe sensibilisatie Goed bestuur inzake O.S. d.m.v capaciteitsopbouw : – bestuurlijk management – conceptuele uitbouw lokaal beleid OS Directe samenwerking

Doel federaal programma -Aanmoediging gemeente als volwaardige actor in O.S. -Geen subsidie sensibilisatie of capaciteitsopbouw Noorden - enkel subsidie voor directe samenwerking met Zuiden - instap pas 2013

Directe samenwerking Goed politiek bestuur Bestuurskrachtversterking Efficiënte administra tie Verbreding openbare dienstverlening Participatie burgers beleids proces Versterking lokale democratie

Directe smw >Decentralisatie Decentralisatie in het Zuiden essentieel in de strijd tegen armoede Door samen te werken aan een betere dienstverlening en aan lokale democratie schrijf je je in in de Millenniumdoelstellingen Strijd tegen armoede niet duurzaam zonder goed bestuurde gemeenten

Indirecte steun MD Hoe kan een LB zorgen voor adequaat basisonderwijs als ze bij gebrek aan een burgerlijke stand de scholingsgraad niet kent ? Hoe armoede en honger wegwerken als het LB geen beleid en instrumenten heeft om lokale economie te stimuleren ? –Opleidingscentrum ondernemingen –Proefprojecten ondersteuning lokale markt

Directe steun MD Steun aan lokale ontwikkelingsprocessen LB N gaan partnerschappen aan of werken complementair aan andere actoren inzake armoedebestrijding zoals NGO’s NGO helpt bij aanleg waterputten/kraantjes, beheer en onderhoud LB coördineert ruimtelijke ordening. Waar moeten waterpunten ingebed worden ? Hoe kunnen alle deelgemeenten op termijn bevoorraad worden? Directe financiële injecties ter ondersteuning beleidsproces LB N faciliteren contacten met relevante instellingen op hun grondgebied Bvb ziekenhuizen, hogescholen,…

Sleutelwoorden Uitwisseling kennis en ervaring gemeente en OCMW Eender welk beleidsdomein Samenwerking met NGO’s, basisorganisaties Genoeg ruimte voor dialoog, beleidsprocessen

Archivering 2006

Archivering = goed bestuur Dienstverlening : ambtenaar moet gemakkelijk documenten voor het bestuur /voor de bevolking kunnen terugvinden/ afleveren. Eenvoudig zonder digitale middelen investering in basismateriaal + ism chambre des métiers (steun lokale economie) aandacht duurzaam materiaal vorming ambtenaren Democratische controle op het bestuur mogelijk. = specifieke expertise lokaal bestuur ≠ NGO

Archivering nov 2007

Financiën

Financiën = goed bestuur transparant financieel management > goed bestuur zonder digitale middelen (Sokone- Zemst ) vorming ambtenaren vorming leden relevante basisgroepen mét digitale middelen (Banjul - Oostende) Democratische controle op het bestuur mogelijk. verhoging (verdubbeling )inkomsten komt andere dienstverlening ten goede. = specifieke expertise lokaal bestuur ≠ NGO Ref : Noord-Zuidhandboek, hfdst Stedenband, deel 7 corruptie, transparantie en OS p 119 – 135

Milieu

Compostering, aangepast aan klimaat Andere soorten afval ? Plastiek : preventiemaatregelen + tegelproject Vb recyclage metaal via “artisans” Investeringen in basismateriaal : vuilnisbakken (chambre des métiers) afvalbakken organisch materiaal in families, op markt, op vismarkt, op plantages infoborden voor sensibilisatie Vorming basisgroepen : met compost tuinieren Sensibilisatie Ondersteuning LB opstellen beleidsplan milieu link met ruimtelijke ordening e.a.

Samenwerking met NGO’s en basisorganisaties Milieu : basisgroepen, chambre des métiers,.. Onderwijs : directeurs scholen + vereniging vorming en ontwikkeling jongeren Lok eco : basisgroepen chambre métiers, micro-ondernemingen, NGO’s, Analyse wie werkzaam is op het terrein

Civiele maatschappij nodig want LB beperkte administratie & middelen hun stem essentieel voor versterking democratie specifieke expertise mentaliteitswijziging bij betrokkenheid proces Duurzame ontwikkeling lange termijn

Vergroten draagvlak stedenband GROS of anderen -Solidariteitsacties kanaliseren -stedenband tastbaar gezicht OS voor bevolking -Complementair aan werking collega-tot collega (besturen) -Fondsenverwerving

Wederkerigheid wederzijdse uitwisseling kennis, informatie, steun o.a inzetten personeel in partnerstad N & Z uitwisseling van en feedback op elkaars beleids- documenten, evalueren smw, … respect : anders omgaan met tijd in Zuiden tijdens missies – Zuiden toont respect voor deadlines Noorden / communicatie zuiden niet als stumpers zien. Noorden niet als geldkranen. Openheid en dialoog : confrontatie aangaan, alles bespreekbaar maken langs beide kanten (Noorden mag ook aan Zuiden kritische blik vragen op eigen beleid)

Wederkerigheid “een mens kan leven als hij ook iemand is “ kracht van inheemse volkeren  open staan voor andere culturen = verrijkend Andere visies en voorbeelden van beleidsvoering harde realiteit van andere besturen  Kan leiden tot nieuwe inzichten en daadwerkelijke aanpassingen in eigen beleid. Kruisbestuiving !

Wederkerigheid Herent : op aanbeveling Guatemalteekse partners groepswerking in OCMW Cf handboek p Mechelen: werkt met zijn Boliviaanse partner aan een gemeenschappelijk thema : “eerlijke handel “ Gent : in 2009 ‘jobshadowing’ door ambtenaren Gent in Zuid-Afrikaanse Mangaung rond ‘community based planning’  bijsturen gebiedsgerichte werking Gent

Netwerking/afstemming Met andere Vlaamse, Bxl’se, Waalse gemeenten die in zelfde land Z actief zijn Met andere Europese gemeenten Met ambassades, consulaten, ministeries Met NGO’s Met grote donoren

Resultaten en uitdagingen leerproces : Ngo’s tijd gekregen. LB moeten dat ook ! Professionalisering beleidsterrein Financiële problemen Vlaamse lokale besturen : Politiehervorming Liberalisering energiemarkt … Nieuwe vormen van samenwerking (publiek –privaat, lokale besturen en NGO’s, …)

strategie internationalisering Analyse voorwaarden – specifiek potentieel Participatie en mobilisatie burgers Politieke wil –engagement voor internationale relaties Dienst internationaal – toewijzing middelen Strategie internationalisering Bron = Observatorio EU- Lat-Am

Aanbod : bestaand kader Deelname netwerken Deelname internat projecten StedenbandenProjecten - acties (ad hoc –duurzame) Zoektocht nr officieel multilateraal kader Ontwikkelen en beheer bilaterale relaties Formuleren acties –selectie partners zoektocht financiering Strategie internationalisering Bron = Observatorio EU- Lat-Am

Aanbod : bestaand kader Deelname netwerken Deelname internat projecten StedenbandenProjecten - acties (ad hoc –duurzame) Zoektocht nr officieel multilateral kader Ontwikkelen en beheer bilaterale relaties Bron = Observatorio EU- Lat-Am

Aanbod : bestaand kader Stedenbanden Projecten - acties (ad hoc –duurzame) Ontwikkelen en beheer bilaterale relaties Bron = Observatorio EU- Lat-Am VP gemeentelijke convenants Os = stimuleringsprogramma. -30% cofinanciering 70 % subsidie. Kan gemeente op termijn zelf dragen? --is stimulans voldoende voor kleine gemeenten? Andere vormen van samenwerking nodig?

Is stedenband beste optie ? Niet het ultieme doel! De eerste stappen in de richting van… –Wat is een stedenband? Concept en finaliteit ? –Opstellen van het eigen profiel (en SWOT-analyse)  Brede consultatie diensten en bestuur : politieke wil? /draagvlak bij ambtenaren ? Draagvlak bij GROS? –Inventariseren partners –Terugkoppelen of SB nog de beste optie is … alternatief? = wroeten in eigen grond vóór start zoektocht !

Stappenplan stedenband Jaar 1: wroeten in eigen grond –Bekrachtiging principesbeslissing Stedenband in CBS & GR –Informeer betrokkenen + bevolking Jaar 1-2: wie wordt onze partner? –Identificatie van het profiel van de partner (criteria ! ) –Zoektocht en keuze van partner –Bevestiging partnerkeuze Jaar 2-3: Eigenlijke samenwerking –Opstellen gemeenschappelijke planningen –Eerste stappen in echte samenwerking

Bilaterale Alternatieven Financiële steun aan projecten in 1 partnergemeente – niet aan te raden  NGO’s Inhoudelijke projecten van korte duur in partnergemeente zonder officieel partnerschap voor het leven –bvb uitsturen personeel afgelijnde periode en thema

Multilaterale Alternatieven Thematische netwerken zoals Urb-al programma’s rond ruimtelijke ordening, milieu,… “labo” Fondsen naar Spaans model (nu in België onbestaand) Intergemeentelijke samenwerking: pilootprogramma Lowazone

Lowazone Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Lowazone (Lovendegem- Waarschoot- Zomergem- Nevele) ‘interlokale vereniging’ volgens decreet intergemeentelijke samenwerking (geen zware structuur) Bevestiging samenwerking voorjaar 2009 Doen al jaren samen sensibilisatie-acties Groep vanuit 4 besturen bezocht Senegal  stedenband met Kemopodi (Keur Mousa – Pout – Djender) Aanwerving gezamenlijke ambtenaar (full-time – vanaf 2010) Kosten delen door 4 of per capita (moet nog beslist worden)  aanvraag convenant pilootproject

Meer info