Klimaat en MER’s Studienamiddag Water 23 januari 2012 Jo Laps Dienst Mer.

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Effecten van mogelijke zoetwater strategieën deskundigensessies gebruiksfuncties februari 2012.
Advertisements

Werkgroep: ruimtelijke ordening en stedelijke omgeving Voorzitter: George Allaert Secretaris: Axel Verachtert.
Vlaamse Klimaatconferentie: Adaptatie, , Antwerpen
Studiedag VVPW 14/05/2007 “Wateradvies: van theorie naar praktijk”
Klimaatverandering en klimaatadaptatie
Het Deltaprogramma Nationaal programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening Wim Kuijken 10 juli 2012 – De Maatschappij.
Invloed van klimaatverandering op de waterhuishouding in Vlaanderen
Verfijning knelpuntenanalyse Mogelijke strategieën
Ruimtelijke ordening en de verwachte waterproblematiek in Nederland
Hoe de romeinen ons zagen “….. daar stort de zee zich in een ontzagwekkende stroom uit, twee keer per dag, dag en nacht, over een onafzienbare.
MER-forum discipline water in MER’s Plan-MER. Inleiding  Opmaak plan-MER veelal ikv RUP-procedure  Veelal hogere graad van abstractie – meer onzekerheden.
Watermanagement
Anticiperen op klimaatveranderingen KLIMAATADAPTATIE.
Naar een oplossing voor de clusters weekendverblijven
PA7b overstromingen overzicht activiteiten Richtlijn 2007/06/EG Context: Plenaire vergadering, Brussel, 12 december 2007 D.8.1.c De plenaire vergadering.
Hoe dynamisch is ons kusttoerisme in tijden van klimaatverandering? Socio-economische veranderingen Workshop 14 oktober 2010 Beach Palace Hotel, Blankenberge.
Zo begin je tegenwoordig een presentatie over het klimaat.
Onderzoek naar werkzame factoren en methodieken in omgaan met agressie Ilse Smits Studiedag ‘Efficiëntie en effectiviteit in de bijzondere jeugdzorg,
1 Beleidsaanbevelingen SP2SP symposium 8 maart 2010.
Waterproblemen in Nederland
Inhoudsopgave Aanleiding De Nationale Adaptatiestrategie (NAS)
Inventarisatie mogelijke onderwerpen:
Gent klimaatrobuust: Aanzet tot strategie
MER-forum discipline water in MER’s Kwantiteitsaspecten project-MER.
De toekomst van Nederland.  Afspreken PW  Terugblik paragraaf 5 en 6 [10 a 15 min]  Nakijken paragraaf 5 en 6 [15 min]  Zelfstandig werken [10 min]
Wonen in Nederland § 2.1 Leven met water.
§ 1.4 Een omgangsregeling met water
De toekomst van Nederland
> Tekst.
Meebewegen met landelijke ontwikkelingen Keuzes vastleggen Helderheid
Probleemverkenning Klimaat en Water 27 november 2007.
5 oktober Watergebruik/waterbeheer en de gevolgen van de klimaatsveranderingen Korte terugblik op resultaten middag dr. Mathijs Kok van het bureau HKV.
Situering studies luchtkwaliteit MIRA -infodag studies luchtkwaliteit 5 april 2011.
Planning. Planning Vandaag Uitleg 3.2 (15 min.) Proefwerk terug & bespreken (kort) (15 min.) Klimaatjagers kijken (20 min.)
Waterproblematiek in Vlaanderen
Albert Klein Tank 14 November 2009 Klimaatscenario’s: wat staat ons te wachten?
1 30/07/ Raadsbezoek Wateroverlast Zeeheldenbuurt.
Meervoudige financiering van meekoppelprojecten Ervaringen met 20 klimaatbuffers Paul Vertegaal Workshop Ruimtelijke Adaptatie 1 juli Baarn.
Hoofdstuk 3 Water in China en het Midden-Oosten.
Klimaatadaptatie van internationaal tot lokaal niveau Johan Bogaert.
Politiek commitment voor adaptatie creëren en klaarmaken van stakeholderproces Analyse van effecten en kwetsbaarheden Verkennen van adaptatiemogelijkheden.
Ruimte vasthouden Suggesties voor een beter waterbeleid Uiteenzetting Vlaams Parlement 25/01/2011 Erik Grietens, Bond Beter Leefmilieu Wim Van Gils, Natuurpunt.
Het Waterschap in Alblasserdam Arie Bassa, Heemraad Inez Wissingh, Accountmanager.
Invloed klimaatverandering op waterhuishouding Texel Marcel Boomgaard 5 maart 2015.
Klimaatadaptatie en stedelijk waterbeheer: tegen vervlakking en verstening Hugo Gastkemper directeur Stichting RIONED Dag van de openbare ruimte,
Klimaatadaptatie in Nederland Nico Pieterse. 2 Vlieland, 9 november 2007 Breskens, 9 november 2007 Katwijk, 9 november 2007 Noordwijk, 9 november 2007.
2 vwo 4 Water: soms teveel, vaak te weinig § 2-5
2 hv 4 Water: soms teveel, vaak te weinig § 2-5
Optimalisering van de zorg voor thuisverblijvende cliënten met een psychische problematiek Referentiewerk en intervisie als ondersteuning en deskundigheidsbevordering.
Vlaamse overheid De integratie van klimaatverandering in de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking 28 juni 2010 Afdeling beleid Departement internationaal Vlaanderen.
ADAPTATIE AAN KLIMAATVERANDERING Maatregelen VMM beleidsveld Water.
Voorstel voor nieuwe verordening LIFE-programma EU financiering voor milieu en klimaatactie Publ. 12 December 2011.
Adaptatie in de wereld Johan Bogaert. Adaptatie in de wereldJohan Bogaert 28 juni 2010 Wat is klimaatverandering?
Albert Klein Tank en de projectgroep klimaatscenario’s van het KNMI Scenario’s voor klimaatverandering in Nederland.
De weg naar een Belgisch adaptatieplan Maarten van Leest.
AARDE 3/4 vmbo 4 Weer en klimaat § 6-9. Het weer in Nederland isobaren lijnen op een tussen plaatsen met dezelfde luchtdruk lagedrukgebieden: rond de.
Studiedag Bestuurskracht Platteland VVSG 8 juni 2017 te Leuven
Leren & Instructie 1 – Vakdidactisch Lastig
Klimaatadaptatie & Wateroverlast
Per (klimaat)gebied zullen de schadelijke gevolgen anders zijn
Landschap Sint-Oedenrode
Periode 7: Waterbeheer Ruimte voor de rivier waterkwantiteitsbeheer
Vlaamse Klimaatconferentie: Adaptatie, , Antwerpen
2 hv 4 Water: soms teveel, vaak te weinig § 2-5
Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlem voor periode 2018 t/m 2023
Klimaatverandering& Landbouw
HBO Netwerk Ruimtelijke Adaptatie
bodembeweging én (grond) waterstand
Pak je boeken! Paragraaf 3.4 Blz
Klimaatadaptatie en waterkwaliteit
Transcript van de presentatie:

Klimaat en MER’s Studienamiddag Water 23 januari 2012 Jo Laps Dienst Mer

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Inleiding Verwachte klimaatverandering  effecten discipline water 1. Temperatuurstijging: verhoogde waterbehoefte (verdamping ↑) EU Prognose 2100 (Bron: Europees witboek)

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Inleiding Verwachte klimaatverandering  effecten discipline water 2. Zeespiegelstijging 3. Verandering regenpatroon (neerslagvolumes): nattere winters én drogere zomers (minder kleine regenbuien) 4. Verhoging neerslagintensiteit: intensere (lokale) buien  overstromingen, laagwaterdebieten, droogtestress EU Prognose 2100 (Bron: Europees witboek)

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Adaptatie Verwachte klimaatverandering  effecten discipline water Conclusie: toename instabiliteit 1. waterkwantiteit: - grotere variaties in afvoeren, waterpeilen, verblijftijden in rivieren en stand grondwatertafel - wijzigingen intensiteit en frequentie overstromingen (cfr. saneringsinfrastructuur) - wijzigingen intensiteit en frequentie droogte, waterschaarste  ! Vlaanderen: lage waterbeschikbaarheid = nu al regio met “ernstig watertekort” 2. waterkwaliteit: - verzilting van watersysteem (cfr. drinkwatervoorziening) - verhoogd polluentenaanwezigheid Hoe omgaan met klimaatverandering? Mitigatie Adaptatie = anticipating the adverse effects of climate change and taking appropriate action to prevent or minimize the damage they can cause. Early action will save on damage costs later.* *

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Adaptatie Hoe omgaan met klimaatverandering? Adaptatiemaatregelen op 3 niveaus: 1. EU – gecoördineerde adaptatie (White paper on adapting to climate change ; Europese adaptatiestrategie – 2013 ) 2. Lidstaat – gerichte adaptatie (VAP/NAP)* 3. Project/Plan – autonome adaptatie “Project-MER/Plan-MER = ideale instrument voor toetsing naar effecten op klimaat en op klimaatbestendigheid Project/Plan Nood aan “Klimaatreflex” bij opmaak Project/Plan * Vlaams Adaptatie Plan (verwacht tegen midden 2012) / Nationaal Adaptatie Plan

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Bij definiëring Project/Plan adaptatie-ambities meenemen (pro-actief) Welke vragen te stellen:  Kan het project/plan invloed hebben op omgevingsklimaat? Vb. hittestress door droogleggen van water in grote steden.  Kan het project/plan toekomstige noodzakelijke adaptatiemaatregelen hinderen? Vb. via ruimtebeslag, waardoor waterberging niet meer mogelijk is.  Kan project/plan nog even goed functioneren bij klimaatwijziging? (afh. levensduur project/plan: indien dit stijgt, stijgt de behoefte aan adaptatiemaatregelen) Gebeurt momenteel in de praktijk zelden  reden = kennis & inzicht beperkt/ontbreekt Goedkoper dan achteraf maatregelen te voorzien Binnen de overheid ook groeiende aandacht Visie binnen dienst Mer nog in ontwikkeling

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Bij definiëring Project/Plan adaptatie-ambities meenemen (pro-actief) Waar te voorzien binnen MER?:  Adaptatiemaatregelen ≠ klassieke milderende maatregelen  aangezien ze niet de effecten van het plan/project op het leefmilieu milderen  Op te nemen als ontwikkelingsscenario in de verschillende relevante disciplines  Kunnen deel uit maken van alternatievenafweging (strategisch niveau) Wisselwerking gevraagd met MER-deskundigen Huidige praktijkvoorbeelden:  Sigmaplan  Kustveiligheidsplan

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Mogelijke maatregelen in MER’s Tegen verdroging  Drietrapsstrategie (vasthouden - bergen - afvoeren) Hergebruik hemelwater Infiltratie (waterdoorlatende verhardingen – wadi’s) Buffering met vertraagde afvoer  Grondwatergebruik enkel voor hoogwaardige toepassingen  Grijswatergebruik  Hergebruik proceswater  Minimaliseren verdamping  … Tegen overstroming  Vergroten waterbergingsruimte  …

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Mogelijke maatregelen in MER’s Tegen toenemende tijdsvariatie neerslag  Dimensionering infiltratiesystemen en regenwaterberging  Dimensionering regenwaterafvoersystemen  Voorzien van tijdelijke bergingssystemen (lokale terreindepressies)  …

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Met welke beleidsdomeinen zijn er win-win situaties te bereiken? Natuur & adaptatie: natuur gebruiken om natuurgeweld in te tomen  Infiltratiemogelijkheden (ontharding)  Ruimte voor water creëren (overstromingsmogelijkheden)  Meanderende beken (trage afvoer, grotere opvangcapaciteit) Landbouw & adaptatie: leveren van “blauwe diensten”  Omzetten van akkers in weiden Ruimtelijke ordening & adaptatie: water als fysisch structurerend element  Waterinfrastructuur: dimensionering, grijswaterinfrastructuur  Waterberging (overstromingsmogelijkheden)  “Water in de stad”

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Hoe kan de overheid klimaatadaptatie vorm geven Vrijblijvende ondersteuning : ontwikkeling, beschikbaar stellen en communiceren van kennis en informatie (Milieuverkenning 2030*, codes van goede praktijk, overstromingsgevaarkaarten**,…) Sensibilisering o.a. via financieringsinstrumenten: vb. subsidies Uitwerken/evalueren van regelgeving en heffingen: wateraudits, waterprijs i.f.v. beschikbaarheid/verbruik, belasting i.f.v. verhard oppervlakte met afstroom naar riolering (D) * – VMM, 2009 ** ter voorbereiding van ORBP’s (overstromingsrisicobeheerplannen) worden deze kaarten tegen uiterlijk eind 2013 opgemaakt Sturing vanuit overheid

Studienamiddag Water 23/01/2012Jo Laps – Dienst Mer Hoe de klimaatreflex in de praktijk? Klimaatscenario’s Evolueren met onze kennis Onzekerheden zijn groot Adaptatiemaatregelen Voldoende flexibel  “no regret maatregelen” Win-win situaties zoeken: vb. “Beleidsvisie Water in de stad”*: o.a. creëren van blauw-groene ruimten; synergie tussen adaptatie en mitigatie Multifunctioneel Monitoring / Learning-by-doing *Departement MOW