Inhalatie medicatie toedienen Vaardigheid Voordelen Nadelen
De soorten hulpmiddelen Doseer inhalator = doseeraesosol Poederinhalatoren, meerdere soorten Verneveling inhalator
Soorten medcijnen Medicatie: (meestal opgelost in fysiologisch zout = oplossing van Natriumchloride 0,9% ) mucolytica: door fragmentatie kunnen we de viscositeit van het mucus (lijm / sputum) verlagen. (bv. mistabron) bronchodilatoren: door het vergroten van de diameter van de bronchi(oli) wordt de luchtwegdoorgankelijkheid bevorderd. (bv. ventolin) andere: antibiotica, corticosteroiden,…
Via longen versus oraal Bij inhalatiemedicatie is de juiste techniek van groot belang
DOSEERAËROSOLS Deze aërosols maken een gedoseerde hoeveelheid medicatiedeeltjes vrij. De inhalatietechniek is ook hier enorm belangrijk. (+/- 80% van de patiënten maken fouten bij het gebruik)
De techniek uitgangshouding: ontspannen zitten met rechte rug en hoofd licht geheven het spuitbusje goed schudden en dopje verwijderen het gebruik van een inhalatiekamer (= spacer) is aangeraden. Het spuitbusje rechtop in de spacer plaatsen het mondstuk in de mond plaatsen en goed omsluiten met de lippen. De spacer rechtop houden zoals een trompet de neus met de vingers dichtknijpen (tot het spuitbusje volledig is ingenomen) zo diep mogelijk uitademen via de mond
2 1x op het spuitbusje duwen onmiddellijk daarna langzaam en zo diep mogelijk inademen langs de mond<br> inadempauze van 10 seconden traag en volledig uitademen via de mond de laatste 3 stappen 2x herhalen (=> per puf 3x inhaleren in de spacer) mond spoelen om schimmelvorming en heesheid te voorkomen (zeker bij corticosteroiden) 3 à 5 minuten pauzeren alvorens een 2de pufje in te nemen
Controle op de vulling In water gooien Zinken = vol Schuin drijven = halvol Drijvend op zijkant = leeg
Het gemicroniseerd poeder kan beschikbaar zijn onder verschillende vormen, bv. in een capsule die dan in de inhalator geplaatst wordt en die vervolgens doorboord wordt aan haar uiteinden.
De techniek instructies volgen i.v.m. correct plaatsen en/of doorprikken van de capsule traag, volledig en diep uitademen mondstuk achter de tanden plaatsen en lippen goed rondom het mondstuk plaatsen krachtig en diep inademen. De aërosol ontstaat wanneer de patiënt inademt doorheen de inhalator. Door de turbulenties van de luchtstroom doorheen de capsule worden de poederdeeltjes meegevoerd adempauze van 10 seconden mondstuk uit de mond nemen en traag en volledig uitademen
2 Poederinhalatoren met capsules moet men, nadat de inhalator gebruiksklaar is gemaakt, horizontaal houden om te voorkomen dat het poeder eruit valt. Let bij het inhaleren op dat uw tanden of tong de inhalatie-opening niet afsluiten. Dit is te voorkomen door het mondstuk tussen de tanden te plaatsen en de lippen om het mondstuk te sluiten.
3 Bij een poederinhalator is het erg belangrijk om krachtig en diep in te ademen. Dat geeft de medicijndeeltjes voldoende snelheid om de longen te bereiken. Ze spuiten er namelijk niet vanzelf uit zoals bij een verstuiver. Haal de inhalator vóór het uitademen uit uw mond. Uitademen door de inhalator maakt het poeder dat er nog in zit vochtig, waardoor het niet meer goed te inhaleren is. Houd na het inhaleren de adem even vast. Dit is nodig om te voorkomen dat het medicijn wordt uitgeademd voordat het in de longen kan neerslaan.
4 Vaak lukt het niet om alle poeder ineens in te ademen. Bij sommige inhalatoren is het te controleren of er poeder is achtergebleven. Is er nog poeder over, inhaleer dan nogmaals. In het algemeen is het goed om één dosis tweemaal te inhaleren. Haal zo nodig de gebruikte capsule eruit. Als de capsules zich ophopen in de inhalator, belemmert dit namelijk het inhaleren.
Capsules bewaren Bewaar poedercapsules op een droge, koele plaats, bijvoorbeeld in de slaapkamer. Het poeder in de capsules trekt namelijk water aan en vochtig poeder kan niet meer geïnhaleerd worden. Bewaar capsules dus niet in de koelkast, de badkamer of in de zon. Bij de Turbuhaler en Diskhaler is vocht minder een probleem.
Schoonmaken poederinhalator Poederinhalatoren met capsules of schijfjes moeten ongeveer eenmaal per week schoongemaakt worden, afhankelijk van het gebruik. Dit is nodig om te voorkomen dat het apparaatje verstopt raakt. Haal de capsule of het schijfje eruit. Spoel de inhalator af met lauwwarm water. Goed laten drogen! De Turbuhaler en Diskus mogen niet afgespoeld worden. Eventueel kunt u het mondstuk van de Diskus schoonmaken met een vochtig doekje.
Of een poederhouder met doseermechanisme
Vernevelaar De meest gebruikte vernevelaars zijn Pariboy, Freeway Lite, Porta-neb, Pulmo Aide. Mobiel vernevelapparaat: Freeway Freedom.
Voor- en nadelen vernevelaars Het mooie van vernevelen is dat mensen die ernstig kortademig zijn, toch voldoende medicijn binnenkrijgen. Rustig, gedurende langere tijd in- en uitademen is voldoende. De vernevelapparaten hebben een aantal nadelen: de meeste zijn vrij groot en daardoor lastig mee te nemen. De accu die voor onderweg nodig is, is zwaar. Het vernevelen kost best veel tijd, zeker als u het meerdere malen per dag moet doen. Bovendien bestaat de kans dat u het apparaat verkeerd gebruikt. Goede instructie is dus noodzakelijk. Als het apparaat niet goed wordt schoongemaakt, is er kans op infecties. Het medicijn werkt dan ook minder goed. Verder klagen gebruikers soms over het lawaai en gelige aanslag op meubels door de nevel. Voor de verzekeraar zijn de hoge kosten een nadeel.
Bewaren van het medicijn Het is belangrijk dat men het medicijn op de juiste manier bewaart. Volg hiervoor altijd de instructies van de apotheek op. Sommige medicijnen moeten in het donker bewaard worden of in een koele ruimte. Medicijnen uit de koelkast moeten eerst op kamertemperatuur komen, voordat u ze kunt inhaleren. Let ook altijd op de houdbaarheidsdatum.