College 3 Omgaan met geld De studie der economie De financiële consument

Opdracht portfolio Vind een voorbeeld van opstuwend keuzegedrag.

De financiële consument Hoe ziet anno 2012 de financiële consument eruit ?

De financiële consument 1.Gemaksgeoriënteerden. Deze groep richt zich in hoge mate op zekerheid, mijdt risico, besteedt de minste energie aan het verzamelen van informatie en is weinig betrokken bij financiële zaken. In deze groep zijn lager opgeleiden en oudere burgers oververtegenwoordigd.

Groep 2 en 3 2.De ambitieuzen Zijn avontuurlijk en gaan risico niet uit de weg. In deze groep komen veel jongere gezinnen voor en consumenten met een hogere opleiding. 3.De adviesgevoeligen laten zich in hun beslissingen sterk beïnvloeden door het vertrouwen dat men in anderen heeft. Zij nemen doorgaans beslissingen op grond van gevoel in plaats van op basis van inhoudelijke kennis. Doorgaans zijn de consumenten in deze groep lager opgeleiden, jong en alleenstaand.

De beheersten 4.De beheersten vormen een groep die graag weloverwogen beslissingen neemt en deze baseren op feiten en argumenten. Hun betrokkenheid bij financiële zaken is erg groot, en zij zijn doorgaans iets ouder.

Financial service authority In een door de Engelse evenknie der AFM, the Financial Service Authority, uigevoerde studie naar de financiële kennis van burgers wordt financiële bekwaamheid als volgt omschreven: “Financial capable people are able to make informed financial decisions. They are numerate and can budget and manage effectively. They understand how to manage credit and debt. They are able to asses needs for insurance and protection. They can assess the different risk and returns involved in different saving and investment options. They have understanding of the wider ethical, social, political and environmental dimensions of finances”

Nederlandse situatie 1.De financieel onbekommerden (15% van de Nederlandse bevolking) Een groep die goed kan rondkomen, spaart, veel kennis van zaken heeft op financieel gebied, slecht overzicht heeft van de situatie waarin zij zich bevindt, weinig betrokken is bij financiële besluitvorming en uit relatief veel ouderen bestaat met een hoog inkomen en weinig schulden.

ambitieus 2.Financieel ambtieuzen (17% van de Nederlandse bevolking) Een groep die goed kan rondkomen, veel kennis heeft op financieel gebied en zich op de financiële markt ook actief gedraagt door financiële producten aan te schaffen die (soms) enig risico met zich meebrengen. Is sterk betrokken bij de aanschaf van deze financiële producten. Doorgaans bestaat deze groep uit relatief jonge personen met een hoog inkomen, een modaal vermogen en weinig schulden

De ouderen 3.Financieel degelijken (14% van de Nederlandse bevolking) Een groep die actief op zoek gaat naar informatie, goed met geld kan omgaan en een goed financieel beheer heeft. Bij hun keuze laten ze zich doorgaans leiden door zekerheid. Veel 55+ met een modaal inkomen en vermogen.

onzeker 4.Financieel onzekeren (16% van de Nederlandse bevolking) Een groep respondenten met zeer veel financiële kennis, desalniettemin onzeker is met betrekking tot de juistheid van de verkregen informatie. Zij voeren een zwak financieel beheer en hebben spijt van niet gemaakte keuzes. Deze groep heeft doorgaans de middelbare leeftijd en een modaal inkomen en vermogen.

zoekend 5.Financieel zoekenden (18% van de Nederlandse bevolking) Een groep die slecht rondkomt en niet spaart, goed overzicht heeft, weinig tot geen financiële kennis heeft en actief op zoek gaat naar informatie. Betrokkenheid bij financiële producten is hoog en over het algemeen bestaat de groep uit vrouwen, jongeren en lager opgeleiden met een modaal inkomen en geen vermogen.

laconiek 6.Financieel laconiek. ( 15% van de Nederlandse bevolking) Een groep die zorgen baart. Zij kunnen slecht rondkomen, sparen slecht, hebben nauwelijks enig overzicht, zeer weinig financiële kennis, zoeken amper naar informatie, kunnen slecht omgaan met geld en hebben geen of nauwelijks enige betrokkenheid bij financiële producten. De groep bestaat uit voornamelijk vrouwen met een modaal inkomen en relatief veel schulden.

ongeletterd 7.Financieel ongeletterden (5% van de Nederlandse bevolking) Een groep die zeer slecht kan rondkomen, zeer slecht spaart, slecht overzicht heeft, zeer weinig financiële kennis heeft, hoge mate van betrokkenheid heeft bij financiële producten, heeft niet geleerd met geld om te gaan en in het algemeen een slecht financieel beheer voert. Doorgaans veel jongeren, laag opgeleid, laag inkomen, weinig vermogen en veel schulden.

Over geld en geest http://www.youtube.com/watch?v=NabwWNL_AXI

keuzes Keuzes maken: Keuze 1 a. 50% kans op een vakantie van drie weken naar Engeland, of b.100% kans op een vakantie van één week naar Engeland Keuze 2 a. 5% kans op een vakantie van 3 weken naar Engeland b. 10% kans op een vakantie van één week naar Engeland

Wat doe je ??

consequent Indien je bij keuze 1 A (50% kans op drie weken) hebt gekozen zou je rationeel bij keuze 2 ook voor A (5% kans op 3 weken) hebben moeten kiezen. Meest gekozen combinatie: Keuze 1: B (100% kans op 1 week) Keuze 2: A ( 5% kans op drie weken)

Nog een keuze Keuze 3 80% kans dat u € 4000,-- kwijtraakt 92% van de respondenten koos voor A bij keuze 3. Bij keuze 4 koos 58% voor B.

Richard thaler http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=3MV8dbPeHxs

Zoek een voorbeeld Zoek een voorbeeld van zogenaamde “Sunk Cost Fallacy”: Het effect dat verliesgevende investeringen of beleggingen niet worden gestaakt of afgestoten maar leidt tot gedrag dat men hier nog meer geld in investeert.

Volgende week: leren om te gaan met geld